സർവസമ്മിതിയുടെ വിനയഭാവം

‘അ​ഞ്ചു  വ​ർ​ഷം നി​ന്ന്​ തി​രി​ച്ചു​പോ​ക​ണ​മെ​ന്ന്​ വി​ചാ​രി​ച്ച്​ വ​ന്ന​താ​ണ്. ഇ​പ്പോ​ൾ 50ാം  വ​ർ​ഷ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ ക​ട​ന്നു പ്ര​വാ​സം.’ ബാ​വ​ഹാ​ജി ഇ​ത്​ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്​ നി​രാ​ശ​ബോ​ധ​ത്തോ​ടെ​യ​ല്ല. പൂ​ർ​ണ സം​തൃ​പ്​​തി​യോ​ടെ​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. കാ​ര​ണം ഇൗ ​മ​ല​പ്പു​റ​ത്തു​കാ​ര​​െ​ൻ​റ പ്ര​വാ​സം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നും കു​ടും​ബ​ത്തി​നും വേ​ണ്ടി മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലെ പ്ര​വാ​സി സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്​ മൊ​ത്തം വേ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ന്​ അ​വ​ർ തി​രി​ച്ചു​ന​ൽ​കു​ന്ന സ്​​നേ​ഹ​വും ബ​ഹു​മാ​ന​വു​മാ​ണ്​ ഇൗ ​സ​ന്തോ​ഷ​ത്തി​െ​ൻ​റ കാ​ത​ൽ.പ​തി​ഞ്ഞ ശ​ബ്​​ദ​ത്തി​ൽ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന ഇൗ ​മെ​ലി​ഞ്ഞ രൂ​പം അ​ര​നൂ​റ്റാ​ണ്ടോ​ള​മാ​യി അ​ബൂ​ദ​ബി മ​ല​യാ​ളി​ക​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ സ്​​പ​ന്ദ​ന​മ​റി​ഞ്ഞ്​ അ​വ​ർ​ക്കി​ട​യി​ൽ നി​റ​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു.  

മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല​യിൽ ആ​ലം​കോ​ട്​ പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തി​ലെ ക​ക്കി​ടി​പ്പു​റ​ത്തെ ഒ​രു സാ​ധാ​ര​ണ കു​ടും​ബ​ത്തി​ൽ 11 മ​ക്ക​ളി​ൽ മൂ​ത്ത​വ​നാ​യി ജ​നി​ച്ച ബാ​വ​യെ​ ​പ്രാ​രാ​ബ്​​ധ​ങ്ങ​ളു​ടെ മാ​റാ​പ്പ്​ ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ പ്ര​വാ​സി​യാ​ക്കി​യ​ത്. പി​താ​വ്​ പ​ന്ത​ലി​ങ്ങ​ൽ അ​ബ്​​ദു​ഹാ​ജി ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു. പ​ഠി​ക്കാ​ൻ ആ​ഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടും സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​യാ​സം കാ​ര​ണം പ​ഠി​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന ആ​ളാ​ണ്. അ​തു​കൊ​ണ്ട്​ മൂ​ത്ത മ​ക​നെ ന​ന്നാ​യി പ​ഠി​പ്പി​ക്കാ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ബാ​വ മി​ടു​ക്ക​നു​മാ​യി​രു​ന്നു. മു​ഹ​മ്മ​ദ്​ എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു യ​ഥാ​ർ​ഥ പേ​ര്.  സ്​​കൂ​ളി​ൽ ചേ​ർ​ക്കു​േ​മ്പാ​ൾ വീ​ട്ടി​ലെ വി​ളി​​പ്പേ​രാ​ണ്​ ​ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. അ​തോ​ടെ അ​ത്​ രേ​ഖ​ക​ളി​ലെ പേ​രു​മാ​യി. കെ.​വി.​യു​.പി സ്​​കൂ​ളി​ൽ എ​ട്ടാം ക്ലാ​സ് (​അ​ന്ന​ത്തെ ഇ.​എ​സ്.​എ​ൽ.​സി) പൊ​തു പ​രീ​ക്ഷ​യി​ൽ സ്​​കൂ​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​മ​നാ​യി. എ​സ്.​എ​സ്.​എ​ൽ.​സി​ക്ക്​ പ​ക​ര​മു​ള്ള 11ാം ക്ലാ​സി​ൽ (ഫോ​ർ​ത്ത്​ ​േഫാം) ​കു​മ​ര​നെ​ല്ലൂ​ർ ഗ​വ.​ ഹൈ​സ്​​കൂ​ളി​ൽ നി​ന്ന്​ ഒ​ന്നാ​മ​നാ​യി വി​ജ​യി​ച്ചു. ആ ​ഗ്രാ​മ​ത്തി​ൽ ​െമ​ട്രിക്കുലേഷൻ പാ​സാ​കു​ന്ന ആ​ദ്യ മു​സ്​​ലി​മാ​യി​രു​ന്നു. 

പി​ന്നീ​ട്​ കോ​ഴി​ക്കോ​ട്​ പോ​യി സി​വി​ൽ എ​ൻ​ജി​നീ​യ​റി​ങ്​ ഡി​പ്ലോ​മ​ക്ക്​ ചേ​ർ​ന്നു. മെ​ഡി​ക്ക​ലി​ന്​ പോ​ക​ണ​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു എ​ല്ലാ​വ​രു​ടെ​യും ​ആ​ഗ്ര​ഹ​മെ​ങ്കി​ലും ബാ​വ, അ​ഞ്ചു സ​ഹോ​ദ​രി​മാ​ർ കൂ​ടി അ​ട​ങ്ങു​ന്ന കു​ടും​ബ​ത്തി​ന്​ താ​ങ്ങാ​വാ​ൻ വേ​ണ്ടി എ​ത്ര​യും പെ​െ​ട്ട​ന്ന്​ ജോ​ലി ല​ഭി​ക്കു​ന്ന പ​ഠ​ന​മാ​ണ്​ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​ത്. ബാ​പ്പ​യു​ടെ സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​യാ​സം  മ​റ്റു സ​ഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും ബാ​ധി​ക്കു​മെ​ന്ന്​ മു​ൻ​കൂ​ട്ടി ക​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ആ ​തീ​രു​മാ​നം. അ​ങ്ങ​നെ നാ​ട്ടി​ലെ ആ​ദ്യ മു​സ്​​ലിം സി​വി​ൽ എ​ൻ​ജി​നീ​യ​റാ​യി. ഇ​പ്പോ​ഴും  നാ​ട്ടു​കാ​ർ എ​ൻ​ജി​നീ​യ​ർ ബാ​വ​ഹാ​ജി എ​ന്നാ​ണ്​ വി​ളി​ക്കു​ക.

പ​രീ​ക്ഷ പാ​സാ​യ ഉ​ട​നെ കേ​ര​ളം വി​ട്ടു. ബാ​പ്പ​യെ സ​ഹാ​യി​ക്കാ​ൻ ഒ​രു ജോ​ലി അ​ത്യാ​വ​​ശ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. ബ​ന്ധു​വ​ഴി ഒ​ഡിഷ റൂ​ർ​​േ​ക്ക​ല​യി​ലെ ക​ൺ​സ്​​ട്ര​ക്ഷ​ൻ ക​മ്പ​നി​യി​ൽ ചേ​ർ​ന്നു. ര​ണ്ടു ക​മ്പ​നി​ക​ളി​ലാ​യി മൂ​ന്നു വ​ർ​ഷം അ​വി​ടെ ജോ​ലി ചെ​യ്​​തു. ശേ​ഷം നാ​ട്ടി​ൽ വ​ന്ന്​ മാ​വൂ​ർ ഗ്വോ​ളി​േ​യാ​ർ റ​യോ​ൺ​സി​െ​ൻ​റ നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ൽ പ​ങ്കാ​ളി​യാ​യി. മൂ​ന്നു​വ​ർ​ഷം മാ​വൂ​രി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ആ ​പ​ണി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യ​പ്പോ​ൾ കൊ​ച്ചി​ൻ റി​ഫൈ​ന​റി​യു​ടെ നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ൽ ചേ​ർ​ന്നു. ഒ​രു അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ക​മ്പ​നി​ക്കാ​യി​രു​ന്നു അ​തി​െ​ൻ​റ നി​ർ​മാ​ണ ചു​മ​ത​ല. അ​തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ്​ മുംബൈയി​ലേ​ക്ക്. അ​വി​ടെ മ​റ്റൊ​രു അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ പെ​​ട്രോ കെ​മി​ക്ക​ൽ ക​മ്പ​നി​യി​ൽ ഒ​രു വ​ർ​ഷം. നി​ർ​മാ​ണ മേ​ഖ​ല​യി​ലാ​യ​തു​െകാ​ണ്ട്​ ഒാ​രോ ​പ്രോജ​ക്​​ട്​ ക​ഴി​യു​േ​മ്പാ​ഴും അ​ടു​ത്ത താ​വ​ളം തേ​ടി പോ​വു​ക എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു രീ​തി. യാ​ത്ര ഗ​ൾ​ഫി​ലേ​ക്ക്​ തി​രി​ച്ചു​വി​ട്ട​ത്​ അ​നു​ജ​ൻ അ​ലി​ക്കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​ൻ 1966ൽ ​ത​ന്നെ ലോ​ഞ്ച്​ ക​യ​റി അ​ബൂദ​ബി​യി​െ​ല​ത്തി​യി​രു​ന്നു. പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ട്​ എ​ടു​ക്കാ​ൻ അ​വ​ൻ ഉ​പ​ദേ​ശി​ച്ചു. മുംബൈ​യി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ബാ​വ​ക്കും ഗ​ൾ​ഫി​ലേ​ക്ക്​ പോ​ക​ണ​മെ​ന്ന്​ തോ​ന്ന​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. നാ​ട്ടി​ൽ  നി​ന്ന്​ വ​ള​രെ കു​റ​ച്ച​ു​പേ​രെ ഗ​ൾ​ഫി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ.

അ​ങ്ങ​നെ നാ​ട്ടി​ൽ വ​ന്ന്​ പാ​സ്​​പോ​ർ​െ​ട്ട​ടു​ത്തു. അ​നു​ജ​ൻ എ​ൻ.​ഒ.​സി അ​യ​ച്ചു​ത​ന്നു. മുംബൈയി​ലെ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ ഹൈ​ക​മീ​ഷ​നി​ൽ പോ​യി വി​സ​യ​ടി​ച്ചു. തു​ട​ർ​ന്ന്​ ഒ​രു മാ​സം മുംബൈ​യി​ൽ ത​ങ്ങി​യ ശേ​ഷ​മാ​ണ്​ ക​പ്പ​ൽ പു​റ​പ്പെ​ട്ട​ത്. ആ​യി​ര​ത്തോ​ളം യാ​ത്ര​ക്കാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ക​പ്പ​ലി​ൽ. രാ​വി​ലെ വ​രി നി​ന്നി​ട്ട്​ വൈ​കി​ട്ടാ​ണ്​ ക​പ്പ​ലി​ൽ ക​യ​റാ​നാ​യ​ത്. 1968  ജൂ​ലൈ 21ന്​​ ​കാ​റ്റും കോ​ളും നി​റ​ഞ്ഞ ക​ട​ലി​ലേ​ക്കാ​ണ്​ ക​പ്പ​ൽ നീ​ങ്ങി​ത്തു​ട​ങ്ങി​യ​ത്​. ശ​രി​ക്കും ഭ​യ​ന്നു​പോ​യി. ലോ​ഞ്ചി​ൽ വ​രാ​ൻ പേ​ടി​യാ​യ​തി​നാ​ലാ​ണ്​ ക​പ്പ​ൽ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​ത്. ജൂ​ലൈ 29ന്​ ​ദു​ബൈ​യി​ലെ​ത്തി. ദു​ബൈ​യി​ൽ തു​റ​മു​ഖം വ​രു​ന്നേ​യു​ള്ളൂ. ക​പ്പ​ൽ ക​ര​യി​ൽ നി​ന്ന്​ മൂ​ന്നു മൈ​ൽ അ​ക​ലെ​യാ​ണ്​ ന​ങ്കൂര​മി​ട്ട​ത്. എ​മി​ഗ്രേ​ഷ​ൻ​ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​ർ ക​പ്പ​ലി​ൽ വ​ന്നാ​ണ്​ ന​ട​പ​ടി​ക​ൾ പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ​ത്. തു​ട​ർ​ന്ന്​ ബോ​ട്ടി​ൽ തീ​ര​ത്തേ​ക്ക്. ദു​ബൈ​യി​ൽ നി​ന്ന്​ അ​ബൂ​ദ​ബി​ക്ക്​ ലാ​ൻ​ഡ്​​റോ​വ​ർ ടാ​ക്​​സി കാ​റി​ൽ. അ​ന്ന്​ അ​ബൂ​ദ​ബി​ക്ക്​ ​േറാ​ഡി​ല്ല. വ​ഴി​യ​റി​യാ​വു​ന്ന അ​റ​ബി​ക​ളു​ടെ വ​ണ്ടി​യി​ലാ​ണ്​ യാ​ത്ര. അ​നു​ജ​ൻ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലാ​യ​തി​നാ​ലാ​ണ്​ അ​വി​ടേ​ക്ക്​​​ പോ​ന്ന​ത്. അ​ന്നു മു​ത​ൽ യു.​എ.​ഇ ത​ല​സ്​​ഥാ​ന​ത്ത്​ ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ ബാ​വ​ഹാ​ജി​യു​ടെ ജീ​വി​തം.

ഗ​ൾ​ഫി​ൽ വ​രു​ന്ന​തി​ന്​ അ​ഞ്ചു വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്​ ത​ന്നെ ബാ​വ വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഒ​റീ​സ​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ മ​ട​ങ്ങി​വ​ന്ന​ശേ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്ന ബാ​പ്പ​യു​ടെ സു​ഹൃ​ത്തി​െ​ൻ​റ മ​ക​ൾ ഖ​ദീ​ജ​യു​മാ​യ​ു​ള്ള വി​വാ​ഹം. ഭാ​ര്യ​യെ​യും ര​ണ്ടു മ​ക്ക​ളെ​യും നാ​ട്ടി​ൽ നി​ർ​ത്തി​യാ​ണ്​ 25ാം വ​യ​സ്സി​ൽ ബാ​വ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്. എ.​സി​യി​ല്ലാ​ത്ത കാ​ലം. ഫാ​നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും പ​ക്ഷേ വൈ​ദ്യു​തി മു​ഴു​സ​മ​യം ഇ​ല്ല. പ​വ​ർ​ക്ക​ട്ടാ​ണ്​. രാ​ത്രി  ചൂ​ട്​ കാ​ര​ണം മു​റി​യി​ൽ കി​ട​ക്കാ​ൻ പ​റ്റാ​താ​കു​േ​മ്പാ​ൾ ​വി​രി​പ്പു​മെ​ടു​ത്ത്​ ക​ട​പ്പു​റ​ത്തേ​ക്ക്​ പോ​യി ഉ​റ​ങ്ങും. പു​ല​രാ​ൻ നേ​രം മ​ഞ്ഞു​വ​രും. വി​രി​പ്പി​ൽ ന​ന​വ്​ ത​ട്ടു​​​​േമ്പാ​ൾ എ​ഴു​ന്നേ​റ്റ്​ മു​റി​യി​ലേ​ക്ക്​ മ​ട​ങ്ങും. 1970 ൽ ​ത​ന്നെ കു​ടും​ബ​ത്തെ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. 

അ​ന്ന​ത്തെ അ​ബൂ​ദ​ബി തീ​ർ​ത്തും ചെ​റു​താ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന്​ ബാ​വ​ഹാ​ജി ഒാ​ർ​ക്കു​ന്നു. ന​ല്ല ഒ​രു റോ​ഡ്​ പോ​ലു​മി​ല്ല. ര​ണ്ടോ മൂ​ന്നോ മ​രു​പാ​ത​ക​ളാ​ണ്​ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. ക​മ്പ​നി​യു​ടെ ഉ​ന്ന​ത ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​ർ ഹെ​ലി​കോ​പ്​​റ്റ​റി​ലാ​ണ്​ സ​ഞ്ച​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.അ​ന്ന്​ അ​ഞ്ഞൂ​റോ​ളം മ​ല​യാ​ളി​ക​ളേ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലു​ള്ളൂ. കൂ​ടു​ത​ൽ മ​ല​യാ​ളി​ക​ളും ദു​ബൈ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലേ​ക്ക്​ വ​രാ​ൻ അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ൽ പ​രി​ശോ​ധ​ന​യും മ​റ്റു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലേ​ക്ക്​ വി​മാ​ന, ക​പ്പ​ൽ സ​ർ​വി​സ്​ നേ​രി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​മി​ല്ല.1966 ആ​ഗ​സ്​​റ്റ്​ ആ​റി​ന്​ ശൈ​ഖ്​ സാ​യി​ദ്​ ബി​ൻ സു​ൽ​ത്താ​ൻ ആ​ൽ ന​ഹ്​​യാ​ൻ ഭ​ര​ണ​മേ​റ്റ​തോ​ടെ​യാ​ണ്​  അ​ബൂ​ദ​ബി​യു​ടെ ച​ക്ര​വാ​ള​ങ്ങ​ളി​ൽ വി​ക​സ​ന​ത്തി​െ​ൻ​റ കു​തി​പ്പ്​ ദൃ​ശ്യ​മാ​യ​ത്. പി​ന്നീ​ട്​ അ​തി​വേ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു വ​ള​ർ​ച്ച. 

ന​ഗ​ര​ത്തി​െ​ൻ​റ വ​ള​ർ​ച്ച തു​ട​ങ്ങ​ു​േ​മ്പാ​ഴാ​ണ്​ ബാ​വ എ​ത്തു​ന്ന​ത്. അക്കാ​ല​ത്ത്​ തന്നെ ​ സാ​മൂ​ഹി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന രം​ഗ​ത്ത്​ സ​ജീ​വ​മാ​യി. മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ കൂ​ടു​ത​ലാ​യി വ​ന്നു തു​ട​ങ്ങി​യ കാ​ല​മാ​ണ്. അ​വ​രെ സ​ഹാ​യി​ക്കാ​ൻ വേ​ണ്ടി​ ബാ​വ​യും കൂ​ട്ടു​കാ​രും രം​ഗ​ത്തി​റ​ങ്ങി. ലോ​ഞ്ചി​ൽ വ​രു​ന്ന മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ​ക്ക്​ വി​സ​യും പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ടു​മൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​കി​ല്ല. രേ​ഖ​ക​ൾ​ ശ​രി​യാ​ക്കാ​ൻ അ​വ​രെ സ​ഹാ​യി​ക്കും. മ​സ്​​ക​ത്തി​ലാ​ണ്​ അ​ന്ന്​ ഇന്ത്യൻ എം​ബ​സി. അ​വി​ടെ നി​ന്ന്​ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​ർ വ​ന്ന്​ ഇ​ട​ക്ക്​ ദു​ബൈ​യി​ൽ കോ​ൺ​സ​ു​ല​ർ സേ​വ​നം ന​ൽ​കും. അവിടെ ചെന്ന്​ പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ട്​ എ​ടു​ക്കാ​ൻ ആ​വ​ശ്യ​മാ​യ നി​ർ​ദേ​ശം ന​ൽ​കും. സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ചെ​യ്​​തു​കൊ​ടു​ക്കും. പു​തു​താ​യി ഒ​രു മ​ല​യാ​ളി അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ൽ വ​ന്നു​വെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞാ​ൽ എ​ല്ലാ​വ​രും അ​യാ​ളെ പോ​യി​ക​ണ്ട്​ സ​ഹാ​യം വാ​ഗ്​​ദാ​നം ചെ​യ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു. തൊ​ഴി​ല​വ​സ​ര​ങ്ങ​ൾ അ​റി​യി​ക്കും.​ ഭ​ക്ഷ​ണം ന​ൽ​കും. മൂ​ന്നു മ​ണി​വ​രെ​യാ​ണ്​ ബാ​വ​​യു​ടെ ജോ​ലി. അ​തു​ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ പൊ​തു പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​നു​ള്ള​താ​ണ്​ സ​മ​യം. 1974ൽ ​സ​ർ​ക്കാ​ർ പൊ​തു​മ​രാ​മ​ത്ത്​ വ​കു​പ്പ്​ തു​ട​ങ്ങി. അ​തോ​ടെ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ ക​മ്പ​നി പൂ​ട്ടി. ബാ​വ​ സ​ർ​ക്കാ​റി​ലേ​ക്ക്​ മാ​റി. അ​വി​ടെ ര​ണ്ടു​വ​ർ​ഷം ജോ​ലി​ ചെ​യ്​​തു. 

പി.​ഡ​ബ്ല്യു.​ഡി ജോ​ലി​യി​ൽ സാ​മൂ​ഹി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്​ മ​തി​യാ​യ സ​മ​യം ല​ഭി​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന്​ ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ മാ​ക്​ എ​ന്ന സ്വ​കാ​ര്യ ക​മ്പ​നി​യി​ലേ​ക്ക്​ മാ​റി. അതിന്​ ഏതാനും വർഷം മുമ്പ്​ തന്നെ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലെ ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രു​ടെ ആ​ദ്യ സം​ഘ​ട​ന​യാ​യി യൂ​നി​റ്റി ക്ല​ബ്​ പി​റ​ന്നിരുന്നു. എ​ണ്ണ ക​മ്പ​നി​യി​ലും ബാ​ങ്കു​ക​ളി​ലു​മൊ​ക്കെ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന മേ​ൽ​ത്ത​ട്ടി​ലു​ള്ള ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രു​ടെ നേ​ര​േ​മ്പാ​ക്കി​നു​ള്ള ക്ല​ബാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. യൂ​ണി​റ്റി ക്ല​ബാണ്​ പി​ന്നീ​ട്​ ഇ​ന്ത്യ സോ​ഷ്യ​ൽ ആ​ൻ​ഡ്​​ ക​ൾ​ച്ച​റ​ൽ സെ​ൻ​റ​റാ​യി മാ​റി​യ​ത്. പ​ക്ഷേ ഇൗ ​കൂ​ട്ടാ​യ്​​മ​യി​ൽ  മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ​ക്ക്​ പ്രാ​തി​നി​ധ്യം കു​റ​വാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ന്​ പ​രി​ഹാ​ര​മാ​യാ​ണ്​ ബാ​വ​ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള​വ​ർ ചേ​ർ​ന്ന്​ അ​ബൂ​ദ​ബി മ​ല​യാ​ളി സ​മാ​ജം രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. മ​ല​യാ​ളി സ​മാ​ജ​ത്തി​ന്​ ശേ​ഷം കേ​ര​ള സോ​ഷ്യ​ൽ സെ​ൻ​റ​ർ എ​ന്ന മ​റ്റൊ​രു കൂ​ട്ടാ​യ്​​മ വ​ന്നു. എ​ല്ലാ​റ്റി​ലും ബാ​വ​ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും സ​ജീ​വ​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. മു​ക​ളി​ൽ പ​റ​ഞ്ഞ സാ​മൂ​ഹി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു കൂ​ടു​ത​ൽ ശ്ര​ദ്ധ. ഇതിനിടെയാണ്​ പി​ന്നീ​ട്​ ബാ​വ​ഹാ​ജി​യു​ടെ സ്വ​ന്തം ത​ട്ട​ക​മാ​യി മാ​റി​യ അ​ബൂ​ദ​ബി ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക്​ സെ​ൻ​റ​ർ രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ന്ന​ത്​. 1971 ൽ. ​കേ​ര​ള മു​സ്​​ലിം ജ​മാ​അ​ത്ത്​ എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ​ദ്യ പേ​ര്. അ​ധി​കൃ​ത​രു​ടെ അ​നു​മ​തി ല​ഭി​ക്കാ​നാ​യാ​ണ്​ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക്​ സെ​ൻ​റ​ർ (​െഎ.​െ​എ.​സി)​​ എ​ന്നാ​ക്കി​യ​ത്​. 1973ലാ​ണ്​ ര​ജി​സ്​​ട്രേ​ഷ​ൻ കി​ട്ടി​യ​ത്. 

അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലെ എ​ല്ലാ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സം​ഘ​ട​ന​ക​ളും ഏ​താ​ണ്ട്​ ഒ​രേ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലാ​ണ്​ രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ക്ക​​പ്പെ​ട്ട​ത്. ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക്​ ​സെ​ൻ​റ​റി​ന്​ ശേ​ഷം ഇ​ന്ത്യ​ൻ ലേ​ഡീ​സ്​ ക്ല​ബ്​ എ​ന്ന സം​ഘ​ട​ന​ക്കും കൂ​ടി​യേ അ​നു​മ​തി ല​ഭി​ച്ചു​ള്ളൂ. പി​ന്നീ​ട്​ ഒ​രു ഇ​ന്ത്യ​ൻ സം​ഘ​ട​ന​ക്കും അ​ബൂ​ദ​ബി അ​ധി​കൃ​ത​ർ അ​നു​മ​തി ന​ൽ​കി​യി​ട്ടി​ല്ല. ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക്​ സെ​ൻ​റ​റി​ൽ തു​ട​ക്കം മു​ത​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​യി​രു​ന്ന ബാ​വ​ഹാ​ജി പി​ന്നീ​ട്​ അ​തി​െ​ൻ​റ പ​ര്യാ​യ​മാ​യി മാ​റി. മു​സ്​​ലിം യു​വാ​ക്ക​ൾ വ​ഴി​തെ​റ്റു​ന്ന​തി​ൽ നി​ന്ന്​ ത​ട​യു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു പ്രഥമ ല​ക്ഷ്യം. സാ​മൂ​ഹി​ക ജീ​വ​കാ​രു​ണ്യ രം​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലും സ​ജീ​വ​മാ​യി.  ആ​ദ്യ ക​മ്മി​റ്റി​യി​ൽ ത​ന്നെ വൈ​സ്​ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റാ​യി. അ​തി​നു​ശേ​ഷം ഭാ​ര​വാ​ഹി​ത്വ​ത്തി​ൽ നി​ന്ന്​ മാ​റി​നി​ന്നി​ട്ടി​ല്ല.ജന.സെക്രട്ടറിയും പ്രസിഡൻറും ട്രഷററുമെല്ലാമായി. ഇ​പ്പോ​ൾ ദീ​ർ​ഘ​കാ​ല​മാ​യി പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ പ​ദ​വി​യി​ൽ ബാ​വ ഹാ​ജി​യാ​ണ്​. 800 ലേ​റെ അം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ള്ള സെ​ൻ​റ​ർ ഇ​പ്പോ​ൾ എ​ല്ലാ വി​ഭാ​ഗ​ക്കാ​ർ​ക്കു​മാ​യു​ള്ള സം​ഘ​ട​ന​യാ​യാ​ണ്​ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​ത്. 1977ൽ ഹജ്ജ്​ ചെയ്​തതോടെ ബാവ,ബാവ ഹാജിയായി. 1979 ൽ ​അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലെ ക​ണ്ണാ​യ സ്​​ഥ​ല​ത്ത്​ ത​ന്നെ സം​ഘ​ട​ന​ക്ക്​ അ​ബൂ​ദ​ബി സ​ർ​ക്കാ​ർ സ്​​ഥ​ലം ന​ൽ​കി. പി​ന്നീ​ട്​ കു​റെ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടാ​ണ്​ ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ സ്​​ഥി​രം കെ​ട്ടി​ട​മാ​യ​ത്. 1981 ൽ ​അ​ന്ന​ത്തെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി​യാ​ണ്​​​ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്​ ത​റ​ക്ക​ല്ലി​ട്ട​ത്. പ​ണി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​കാ​ൻ കു​റെ സ​മ​യ​മെ​ടു​ത്തു.

പ്ര​മു​ഖ വ്യ​വ​സാ​യി എം.​എ.​ യൂ​സ​ഫ​ലി സം​ഘ​ട​ന​യു​ടെ മു​ഖ്യ​ര​ക്ഷാ​ധി​കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ ശ്ര​മ​ഫ​ല​മാ​യാ​ണ്​ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്​ ലൈ​സ​ൻ​സ്​ കി​ട്ടി​യ​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹം മു​ഖേ​ന സ​ർ​ക്കാ​റി​ൽ നി​ന്ന്​ കെ​ട്ടി​ട നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​നു​ള്ള വ​ലി​യ തു​ക സം​ഭാ​വ​ന​യാ​യി  ല​ഭി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. 2010ൽ ​രാ​ഷ്​്​​ട്ര​പ​തി പ്ര​തി​ഭാ പാ​ട്ടീ​ലാ​ണ്​ കെ​ട്ടി​ടം ഉ​ദ്​​ഘാ​ട​നം ചെ​യ്​​ത​ത്. നാ​ട്ടി​ൽ നി​ന്ന്​ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന എ​ല്ലാ പ്ര​മു​ഖ നേ​താ​ക്ക​ളും ഭ​ര​ണ​ക​ർ​ത്താ​ക്ക​ളും  ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക്​ സെ​ൻ​റ​റി​ൽ ബാ​വ​ഹാ​ജി​യു​ടെ​യും സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രു​ടെ​യും ആ​തി​ഥ്യം ല​ഭി​ക്കാ​തെ പോ​കി​ല്ല.  ബാ​വഹാ​ജി​യു​ടെ സാ​ന്നി​ധ്യ​മി​ല്ലാ​തെ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ൽ മ​ല​യാ​ളി പ​രി​പാ​ടി​ക​ൾ ന​ട​ക്കു​ന്ന​തും അ​പൂ​ർ​വം. െഎ.​െ​എ.​സി 28 വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം പ്ര​വാ​സി​ക​ൾ​ക്കാ​യി സി.​ബി.​എ​സ്.​ഇ സ്​​കൂ​ൾ ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്നു. സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​രു​ടെ മ​ക്ക​ൾ​ക്ക്​ ഏ​റെ ഉ​പ​കാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു സ്​​കൂ​ൾ. വി​ല്ല​യി​ലാ​ണ്​ അ​ത്​ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ഏ​താ​നും വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്​ വി​ല്ല സ്​​കൂ​ളു​ക​ൾ അ​ട​ച്ചു​പൂ​ട്ടാ​ൻ സ​ർ​ക്കാ​ർ തീ​രു​മാ​നി​ച്ച​തോ​ടെ​യാ​ണ്​ അ​ത്​ നി​ന്ന​ത്. ക​രാ​െ​ട്ട, ക​മ്പ്യൂ​ട്ട​ർ, സ​്​​പോ​ക്ക​ൺ ഇം​ഗ്ലീ​ഷ്, അ​റ​ബി​ ഭാ​ഷ എ​ന്നി​വ​യി​ൽ സെ​ൻ​റ​റി​ൽ ക്ലാ​സു​ക​ൾ ന​ട​ത്തു​ന്നു​ണ്ട്. ഭാ​ര​തി​യാ​ർ സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യു​ടെ വി​ദൂ​ര പ​ഠ​ന കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ്​ ​െഎ.​​െഎ.​സി. 

എ​ല്ലാ ആ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും പ്ര​വാ​സി​ക​ൾ സെ​ൻ​റ​റി​നെ സ​മീ​പി​ക്കു​ന്നു. തൊ​ഴി​ൽ തേ​ടി​വ​രു​ന്ന​വും ചി​കി​ത്സ സ​ഹാ​യം ആ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള​വ​രു​മെ​ല്ലാം അ​പേ​ക്ഷ​യു​മാ​യി വ​രും. ക​ഴി​യു​ന്ന​പോ​ലെ സ​ഹാ​യി​ക്കും. ശ​മ്പ​ളം കി​ട്ടാ​തെ വി​ഷ​മി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക്​ നി​യ​മ സ​ഹാ​യ​വും എം​ബ​സി മു​ഖേ​ന​യു​ള്ള സ​ഹാ​യ​വും ന​ൽ​കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന്​ ബാ​വ​ഹാ​ജി പ​റ​യു​ന്നു. സാ​മൂ​ഹി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം വി​ശ്വാ​സ​ത്തി​​െ​ൻ​റ ഭാ​ഗ​മാ​ണ്​ ഹാ​ജി​ക്ക്. പ്ര​യാ​സം പ​റ​ഞ്ഞ്​​വ​രു​ന്ന​വ​രെ മ​ട​ക്കി​യ​യ​ക്കാ​റി​ല്ല. പി​ന്നീ​ട്​  എ​വി​ടെ​യ​ങ്കി​ലും​വെ​ച്ച്​ കാ​ണു​േ​മ്പാ​ൾ അ​വ​ര​ത്​ ഒാ​ർ​ക്കു​േ​മ്പാ​ൾ വ​ലി​യ സ​ന്തോ​ഷം തോ​ന്നും. ബാവഹാജിയുടെ സാ​മൂ​ഹിക സേവനം ​ ഇ​ന്ത്യാ സർക്കാറും അംഗീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്​. 2013ൽ​ ​പ്ര​വാ​സി ഭാ​ര​തീ​യ ദി​വ​സ്​ പു​ര​സ്​​കാ​രം അദ്ദേഹത്തിന്​ സമ്മാനിച്ചത്​  കൊ​ച്ചി​യി​ൽ ന​ട​ന്ന സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി പ്ര​ണ​ബ്​ മു​ഖ​ർ​ജി​യാ​യിരുന്നു.

സാമൂ​ഹി​ക രം​ഗ​ത്ത്​ സ​ജീ​വ​മാ​യ കാ​ല​ത്ത്​ ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ 1994ൽ ​റാ​പ്പി​ഡ്​ ജ​ന​റ​ൽ കോ​ൺ​ട്രാ​ക്​​ടി​ങ്​ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ സ്വ​ന്തം ക​ൺ​സ്​​ട്ര​ക്ഷ​ൻ ക​മ്പ​നി ബാ​വ​ഹാ​ജി തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​ത്. ഇ​പ്പോ​ഴും ചെ​റി​യ പ​ദ്ധ​തി​ക​ളും ക​രാ​റു​മാ​യി സ്​​ഥാ​പ​നം മു​ന്നോ​ട്ടു ​പോ​കു​ന്നു. നാ​ട്ടി​ൽ കു​ടും​ബം ര​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ട​ത്​ ബാ​വ ഗ​ൾ​ഫി​ൽ വ​ന്നി​ട്ടാ​ണ്. സ​ഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വും വി​വാ​ഹ​വു​മെ​ല്ലാം ബാ​വ​യു​ടെ മേ​ൽ​നോ​ട്ട​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. എ​ല്ലാ​വ​രും അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​പ്പോ​ൾ ഒ​രു അ​നു​ജ​ൻ മാ​ത്ര​മാ​ണ്​ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലു​ള്ള​ത്. ഒ​രാ​ൾ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ൽ​വെ​ച്ച്​​ മ​രി​ച്ചു. ബാ​ക്കി​യെ​ല്ലാ​വ​രും തി​രി​ച്ചു​പോ​യി. 1970 മു​ത​ൽ കു​ടും​ബം കൂ​ടെ​യു​ണ്ട്. നാ​ലു മ​ക്ക​ളു​ടെ​യും പ്ല​സ്​ ടു​വ​രെ​യു​ള്ള വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. മ​ക​ൻ അ​ഷ്​​റ​ഫ്​ ടെ​ലി​കോം ക​മ്പ​നി​യാ​യ ഇ​ത്തി​സാ​ലാ​ത്തി​ൽ എ​ൻ​ജി​നീ​യ​റാ​ണ്. മൂ​ത്ത​ത്​ മ​ക​ൾ റ​സി​യ റ​ഫീ​ഖ്. മ​റ്റു മ​ക്ക​ളാ​യ അ​യി​ഷ അ​ഷ്​​റ​ഫും അ​സ്​​മ ഹാ​ഷി​ഫും ദ​ന്ത ​​​ഡോ​ക്​​ട​ർ​മാ​രാ​ണ്. അ​ഷ്​​റ​ഫും അ​സ്​​മ​യും അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ൽ ത​ന്നെ​യു​ണ്ട്. കു​ടും​ബം കൂ​ടെ​യു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ട്​ മാ​ത്ര​മാ​ണ്​ പ്ര​വാ​സം തു​ട​ർ​ന്ന​തെ​ന്ന്​ ബാ​വ​ഹാ​ജി. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ നേ​ര​ത്തെ തീ​രു​മാ​നി​ച്ച​പോ​ലെ അ​ഞ്ചു വ​ർ​ഷം കൊ​ണ്ട്​ തി​രി​ച്ച്​ നാ​ട്ടി​ലെ​ത്തി​യേ​നെ.

നാ​ട്ടി​ലും സാ​മൂ​ഹി​ക, ജീ​വ​കാ​രു​ണ്യ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​മു​ണ്ട്. ര​ണ്ടു സ്​​കൂ​ളു​ക​ൾ ന​ട​ത്തു​ന്നു.  സ്വ​ന്തം ഗ്രാ​മ​മാ​യ ക​ക്കി​ടി​പ്പു​റ​ത്ത്​ ഒ​രു ഒാ​ഡി​റ്റോ​റി​യം നി​ർ​മി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. നാ​ട്ടു​കാ​ർ​ക്ക്​ വി​വാ​ഹ​വും മ​റ്റും ന​ട​ത്താ​നാ​യി നി​ർ​മി​ച്ച ഒാ​ഡി​റ്റോ​റി​യം പാ​വ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ കു​റ​ഞ്ഞ വാ​ട​ക​ക്കാ​ണ്​ ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്. മാ​ത്ര​മ​ല്ല പാ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ  വി​വാ​ഹ​മാ​ണെ​ങ്കി​ൽ കു​റ​ച്ച്​ സ്വ​ർ​ണം ബാ​വ​ഹാ​ജി​യു​ടെ വ​ക ന​ൽ​കും. 13 പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ വ​ല്യൂ​പ്പ​ക്ക്​ 74 വ​യ​സ്സ്​ ക​ഴി​ഞ്ഞു. നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക്​ തി​രി​ച്ചു​പോ​ക​ണ​മെ​ന്ന്​ ആ​ഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ട്. അ​വി​ടെ സ്​​ഥ​ല​വും കൃ​ഷി​യു​മൊ​ക്കെ​യു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ൽ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ലു​ള്ള മ​ക്ക​ൾ തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​ൻ സ​മ്മ​തി​ക്കു​ന്നി​ല്ല.  അതുകൊണ്ട്​ ഇ​ട​ക്കി​ടെ നാ​ട്ടി​ൽ പോ​യി​വ​രും. ഗ​ൾ​ഫി​ൽ  ജോ​ലി സാ​ധ്യ​ത കു​റ​യു​ന്നു​​ണ്ടെ​ന്നാ​ണ്​ ബാ​വ​ഹാ​ജി പു​തി​യ ത​ല​മു​റ​യോ​ട്​ പ​റ​യു​ന്ന​ത്. സ്വ​ദേ​ശി​ക​ൾ പ​ഠ​ന​ത്തി​ലും തൊ​ഴി​ൽ രം​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലു​െ​മ​ല്ലാം മി​ടു​ക്ക​രാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു.  അ​വ​ർ​ക്ക്​ ജോ​ലി കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ട​ത്​ സ​ർ​ക്കാ​റി​​െ​ൻ​റ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്ത​മാ​ണ്. പ​ണ്ട​ത്തെ​പോ​ലെ ആ​ർ​ക്കും ജോ​ലി കി​ട്ടു​ന്ന അ​വ​സ്​​ഥ​യ​ല്ല ഗ​ൾ​ഫി​ൽ. ന​ല്ല വി​ദ്യ​ാഭ്യാ​സ​വും പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന പ​രി​ച​യ​വു​മെ​ല്ലാം ഉ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലേ അ​വ​സ​ര​മു​ള്ളൂ. മ​ല​യാ​ളി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ അ​റ​ബി​ക​ൾ​ക്കും മ​റ്റു വി​ദേ​ശി​ക​ൾ​ക്കും ന​ല്ല അ​ഭി​പ്രാ​യ​മാ​ണ്. വി​ശ്വ​സ്​​ത​രാ​ണ്​ എ​ന്ന​താ​ണ്​ മ​ല​യാ​ളി​യു​ടെ പ്ര​ധാ​ന പ്ല​സ്​ പോ​യൻ​റാ​യി മ​റ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ പ്ര​തി​ക​ര​ണ​ത്തി​ൽ നി​ന്ന്​ മ​ന​സ്സി​ലാ​യ​ത്.

ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ ഹാ​ജി സം​തൃ​പ്​​ത​നാ​ണ്​. സമൂഹത്തിനും വ​ലി​യൊ​രു കു​ടും​ബ​ത്തി​നും താ​ങ്ങാ​യി, മ​ക്ക​ൾ​ക്ക്​ ന​ല്ല വി​ദ്യ​ാഭ്യാ​സ​വും ജീ​വി​ത​വും ഒ​രു​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ത്തു എ​ന്ന​തെല്ലാം​ ​േന​ട്ട​മാ​യി പ​റ​യാം. അ​മി​ത മോ​ഹ​ങ്ങ​​ളൊ​ന്നു​മി​ല്ല. കൂ​ടു​ത​ൽ  പ​ണ​മു​ണ്ടാ​ക്കാ​നു​ള്ള സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ന്​​ പോ​യി​ല്ല. വ​ലി​യ എ​ൻ​ജി​നീ​യ​റി​ങ്​ ക​ൺ​സ​ൾ​ട്ട​ൻ​സി തു​ട​ങ്ങാ​ൻ നി​ക്ഷേ​പ​വു​മാ​യി പ​ല​രും സ​മീ​പി​ച്ചി​രു​ന്നു.  ജീ​വി​ക്കാ​ൻ അ​ത്ര​യ​ധി​ക​മൊ​ന്നും വേ​ണ്ടെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ബാ​വ​ഹാ​ജി​യു​ടെ നി​ല​പാ​ട്. ‘സ​മൂ​ഹം ന​ൽ​കു​ന്ന അം​ഗീ​കാ​ര​വും ആ​ദ​ര​വു​മാ​ണ്​ ഏ​റ്റ​വും വ​ലു​ത്. എ​ല്ലാ​വ​രും തി​രി​ച്ച​റി​യു​ന്ന​ു. എ​ല്ലാ​വ​രു​മാ​യും ന​ല്ല ബ​ന്ധ​മാ​ണ്. ത​ന്നെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ ആ​രും മോ​ശം പ​റ​യു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ അ​ത​ല്ലേ ഏ​റ്റ​വും സ​ന്തോ​ഷ​മു​ള്ള കാ​ര്യം’ ^​സ​ർ​വ​സ​മ്മി​തി​യു​ടെ വി​ന​യ​ഭാ​വ​ത്തി​ൽ ബാ​വ​ഹാ​ജി ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു.