ബാപ്പുജിയെ ഇപ്പോഴുമവർക്ക് ഭയമാണ്

1948 ജ​നു​വ​രി 30 വെ​ള്ളി​യാ​ഴ്ച- ബാ​പ്പു​വി​ന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ അ​വ​സാ​ന ദി​വ​സം. ത​ലേ രാ​ത്രി താ​ൻ​ത​ന്നെ ത​യാ​റാ​ക്കി​യ ഇ​ന്ത്യ​ൻ നാ​ഷ​ന​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്റെ ക​ര​ട് ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യി​ൽ ചി​ല മാ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ ഗാ​ന്ധി​ജി വ​രു​ത്തി ഉ​ച്ച​യോ​ടു​കൂ​ടി ത​ന്റെ സെ​ക്ര​ട്ട​റി പ്യാ​രേ​ലാ​ലി​നെ ഏ​ൽ​പി​ച്ചു.

അ​ന്നേ​രം ഗാ​ന്ധി​ജി ചോ​ദി​ച്ചു: ‘ഇ​ന്ന​ലെ എ​ന്താ​ണ് ഡോ. ​ശ്യാ​മ​പ്ര​സാ​ദ് മു​ഖ​ർ​ജി പ​റ​ഞ്ഞ​ത്?’ ഹി​ന്ദു മ​ഹാ​സ​ഭ​യു​ടെ ഒ​രു പ്ര​മു​ഖ നേ​താ​വ് കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സം മു​മ്പ് ത​ങ്ങ​ൾ ചി​ല കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ നേ​താ​ക്ക​ളെ വ​ധി​ക്കു​മെ​ന്ന് പ്ര​സം​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു.

സ്​​പ​ർ​ധ​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന ഇ​ത്ത​രം പ്ര​സ്​​താ​വ​ന​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് പാ​ർ​ട്ടി നേ​താ​ക്ക​ളെ വി​ല​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ബാ​പ്പു​വി​ന്റെ സ​ന്ദേ​ശ​വു​മാ​യാ​ണ് പ്യാ​രേ​ലാ​ൽ, ശ്യാ​മ​പ്ര​സാ​ദ് മു​ഖ​ർ​ജി​യെ കാ​ണാ​ൻ ചെ​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, അ​ത് നി​ഷ്ഫ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് പ്യാ​രേ​ലാ​ൽ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ ധ​രി​പ്പി​ച്ചു.

അ​ന്ന് വൈ​കീ​ട്ട് നാ​ലു മ​ണി​ക്ക് സ​ർ​ദാ​ർ പ​ട്ടേ​ലു​മാ​യും ഏ​ഴു മ​ണി​ക്ക് ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്റു​വും അ​ബു​ൽ ക​ലാം ആ​സാ​ദു​മാ​യും കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച​ക്ക് ബാ​പ്പു സ​മ​യം നി​ശ്ച​യി​ച്ചി​രു​ന്നു. പ​ട്ടേ​ലും മ​ക​ൾ മ​ണി​ബെ​ന്നും കൃ​ത്യ​സ​മ​യ​ത്തു​ത​ന്നെ എ​ത്തി.

ദീ​ർ​ഘ​നേ​രം അ​വ​ർ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​ൽ ഏ​ർ​പ്പെ​ട്ടു. അ​തി​നി​ട​യി​ൽ മ​നു വ​ന്ന് ക​ത്യാ​വാ​റി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള ചി​ല​ർ കാ​ണാ​ൻ അ​നു​വാ​ദം ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​താ​യി അ​റി​യി​ച്ച​പ്പോ​ൾ ബാ​പ്പു പ​റ​ഞ്ഞ മ​റു​പ​ടി പ്രാ​ർ​ഥ​നാ​യോ​ഗം ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഞാ​ൻ ബാ​ക്കി​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ അ​വ​രെ ക​ണ്ടി​രി​ക്കു​മെ​ന്ന് അ​റി​യി​ക്കൂ എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു!

ഏ​ഴ് അ​റ​ക​ളു​ള്ള ക​റു​ത്ത ഇ​റ്റാ​ലി​യ​ൻ ബാ​ര​റ്റ പി​സ്റ്റ​ളു​മാ​യി വ​ന്ന് പ​ഴ​യ ദി​ല്ലി റെ​യി​ൽ​വേ സ്റ്റേ​ഷ​നി​ൽ ആ​റാം ന​മ്പ​ർ വി​ശ്ര​മ മു​റി​യി​ൽ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങി​യ തീ​വ്ര ഹി​ന്ദു​ത്വ​വാ​ദി നാ​ഥു​റാം വി​നാ​യ​ക് ഗോ​ദ്സെ ഉ​ച്ച​യോ​ടു​കൂ​ടി സ​ഹ​ഗൂ​ഢാ​ലോ​ച​ക​ർ​ക്കൊ​പ്പം ബി​ർ​ള ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ചി​രു​ന്നു.

നാ​രാ​യ​ൺ ആ​പ്തെ​യും വി​ഷ്ണു കാ​ർ​ക്ക​റെ​യും വി​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​നു മു​ന്നി​ൽ നി​ന്ന് പ്രാ​ർ​ഥി​ച്ച​പ്പോ​ൾ ഗോ​ദ്സെ അ​ത് ചെ​യ്തി​ല്ല. 10 ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മു​മ്പ് ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കു നേ​രെ​യു​ണ്ടാ​യ വ​ധ​ശ്ര​മ​ത്തെ തു​ട​ർ​ന്ന് ബി​ർ​ള മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ൽ സു​ര​ക്ഷ വ​ർ​ധി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു.

എ​ന്നി​ട്ടും കാ​ര്യ​മാ​യ പ​രി​ശോ​ധ​ന​ക​ളേ​തും​കൂ​ടാ​തെ അ​വ​ർ മു​ൻ​വാ​തി​ലി​ലൂ​ടെ അ​ക​ത്തേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ച്ചു. സാ​ധാ​ര​ണ അ​ഞ്ചു മ​ണി​ക്ക് ആ​രം​ഭി​ക്കാ​റു​ള്ള പ്രാ​ർ​ഥ​നാ​യോ​ഗം അ​ന്ന് 10 മി​നി​റ്റ് വൈ​കി​യാ​ണ് ആ​രം​ഭി​ച്ച​ത്. മു​റി​യി​ൽ​നി​ന്ന് പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങാ​ൻ നേ​രം ഗാ​ന്ധി പ​ട്ടേ​ലി​നെ​യും മ​ക​ളെ​യും നോ​ക്കി പ​റ​ഞ്ഞു- ഞാ​ൻ ചി​ന്നി​ച്ചി​ത​റാ​ൻ പോ​കു​ന്നു!

മ​നു​വി​ന്റെ​യും ആ​ഭ​യു​ടെ​യും തോ​ളു​ക​ളി​ൽ കൈ​വെ​ച്ച് ബാ​പ്പു 200 വാ​ര അ​ക​ലെ​യു​ള്ള പു​ൽ​ത്ത​കി​ടി ല​ക്ഷ്യ​മാ​ക്കി അ​വ​സാ​ന ന​ട​ത്ത​ത്തി​ന് തു​ട​ക്കം​കു​റി​ച്ചു. ഗ്രൗ​ണ്ടി​ലെ​ത്താ​ൻ ഏ​താ​നും വാ​ര​ക​ൾ മാ​ത്രം ബാ​ക്കി​നി​ൽ​ക്കെ ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നി​ട​യി​ൽ​നി​ന്ന് അ​യാ​ൾ ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കു​നേ​രെ ന​ട​ന്നു​വ​ന്നു.

‘ന​മ​സ്​​തേ ഗാ​ന്ധി​ജി’ എ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞ് കൈ​ക​ൾ കൂ​പ്പി. പി​ന്നെ പാ​ദ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു കു​നി​ഞ്ഞു. മ​നു വി​ചാ​രി​ച്ചു അ​യാ​ൾ ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ പാ​ദ​ങ്ങ​ളെ മു​ത്തു​ക​യാ​ണെ​ന്ന്. നി​വ​ർ​ന്നു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യി​ൽ പൊ​ടു​ന്ന​നെ ത​ന്റെ കാ​ക്കി പാ​ന്റി​ന്റെ വ​ല​തു പോ​ക്ക​റ്റി​ൽ​നി​ന്ന് ക​റു​ത്ത പി​സ്റ്റ​ൾ പു​റ​ത്തെ​ടു​ത്ത് ബാ​പ്പു​വി​ന്റെ നെ​ഞ്ചി​ൻ​കൂ​ടി​നു​നേ​രെ ര​ണ്ടു വെ​ടി​യു​ണ്ട​ക​ൾ ഉ​തി​ർ​ത്തു.

മ​റ്റൊ​രെ​ണ്ണം ഉ​പ​വ​സി​ച്ച് ശു​ഷ്കി​ച്ചു​പോ​യ അ​ടി​വ​യ​ർ പി​ള​ർ​ന്ന് ക​ട​ന്നു​പോ​യി. ഹേ ​റാം! എ​ന്ന മ​ന്ത്ര​ധ്വ​നി​യോ​ടെ ബാ​പ്പു കൂ​പ്പു​കൈ​ക​ളു​മാ​യി നി​ലം​പ​തി​ച്ചു. ആ ​ഹൃ​ദ​യ​മി​ടി​പ്പ് നി​ല​യ്ക്കു​മ്പോ​ൾ സ​മ​യം വൈ​കീ​ട്ട് അ​ഞ്ചു മ​ണി ക​ഴി​ഞ്ഞ് 17 മി​നി​റ്റ്! അ​സ​ത്യ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് സ​ത്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്, ഇ​രു​ളി​ൽ​നി​ന്ന് വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലേ​ക്ക്, ന​ശ്വ​ര​ത​യി​ൽ​നി​ന്ന് അ​ന​ശ്വ​ര​ത​യി​ലേ​ക്ക് സ​ഞ്ച​രി​ച്ച മോ​ഹ​ൻ​ദാ​സ്​ ക​രം​ച​ന്ദ് ഗാ​ന്ധി അ​ക്ഷ​രാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ മ​ഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി​യാ​യി മാ​റി.

ഗാ​ന്ധി​സ്മൃ​തി​യി​ലെ അ​ട്ടി​മ​റി

1977 ഒ​ക്ടോ​ബ​ർ 8- പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്ന മൊ​റാ​ർ​ജി ദേ​ശാ​യി ഗാ​ന്ധി​സ്​​മൃ​തി സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കു​ന്നു, കേ​ന്ദ്ര ഭ​വ​ന​നി​ർ​മാ​ണ വ​കു​പ്പ് മ​ന്ത്രി സി​ക്ക​ന്ദ​ർ ഭ​ക്തു​ണ്ട് കൂ​ടെ.

അ​വി​ടെ ഗൈ​ഡാ​യി​രു​ന്ന മ​ല​യാ​ളി പി.​എ​ൻ. ദാ​മോ​ദ​ര​ൻ നാ​യ​ർ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​ർ​ക്കാ​യി ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ അ​വ​സാ​ന നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ ഇ​പ്ര​കാ​രം വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു: ‘1948 ജ​നു​വ​രി 30ന് ​ബാ​പ്പു പ്രാ​ർ​ഥ​നാ​യോ​ഗ​ത്തി​നാ​യി ന​ട​ന്നു​പോ​വു​ന്ന​തി​നി​ടെ​യാ​ണ് തൊ​ട്ട് മു​ന്നി​ൽ വ​ന്ന് ഒ​രാ​ൾ റി​വോ​ൾ​വ​റി​ൽ​നി​ന്ന് മൂ​ന്നു വെ​ടി​യു​ണ്ട​ക​ൾ ഉ​തി​ർ​ന്ന​ത്.

വെ​ടി​യേ​റ്റ ബാ​പ്പു നി​ല​ത്തു​വീ​ണു. ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്ന നാ​ഥു​റാം വി​നാ​യ​ക് ഗോ​ദ്സെ ആ​യി​രു​ന്നു കൊ​ല​പാ​ത​കി. ഒ​രു പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ എ​ഡി​റ്റ​റു​മാ​യി​രു​ന്നു ഇ​യാ​ൾ. ഇ​ത് കേ​ട്ട​പാ​ടെ ഈ ​വി​ശ​ദീ​ക​ര​ണം നി​ർ​ത്ത​ലാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് സി​ക്ക​ന്ദ​ർ ഭ​ക്ത് പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യോ​ട് അ​വി​ടെ​വെ​ച്ചു​ത​ന്നെ അ​ഭ്യ​ർ​ഥി​ച്ചു.

പ​ക്ഷേ, മൊ​റാ​ർ​ജി​യു​ടെ ഉ​ട​ന​ടി​യു​ള്ള മ​റു​പ​ടി ഇ​ത് ച​രി​ത്ര​സ​ത്യ​മാ​ണ്, ആ​ർ​ക്കും ഇ​തി​നെ മാ​യ്ക്കാ​നാ​വി​ല്ല എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യും മ​ന്ത്രി​യും ഗാ​ന്ധി​സ്​​മൃ​തി​യി​ൽ​നി​ന്ന് തി​രി​ച്ചു​പോ​യ അ​തേ ദി​വ​സം അ​ഖി​ല ഭാ​ര​തീ​യ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി പ​രി​ഷ​ത്ത് (എ.​ബി.​വി.​പി) പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രു​ടെ ക്രൂ​ര​മ​ർ​ദ​ന​ത്തി​ന് ദാ​മോ​ദ​ര​ൻ നാ​യ​ർ ഇ​ര​യാ​യി.

സി​ക്ക​ന്ദ​ർ ഭ​ക്ത് കൈ​കാ​ര്യം​ചെ​യ്യു​ന്ന മ​ന്ത്രാ​ല​യ​ത്തി​ന് നി​യ​ന്ത്ര​ണ​മു​ള്ള ഗാ​ന്ധി​സ്​​മൃ​തി​യി​ലെ ഗൈ​ഡ് ജോ​ലി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ദാ​മോ​ദ​ര​ൻ നാ​യ​ർ പി​രി​ച്ചു​വി​ട​പ്പെ​ട്ടു.

വി​ഷ​യം അ​ന്ന​ത്തെ പാ​ർ​ല​മെ​ന്റി​ൽ ചൂ​ടേ​റി​യ വി​വാ​ദ​ത്തി​ന് തി​രി​കൊ​ളു​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ സി​ക്ക​ന്ദ​ർ ഭ​ക്തി​നോ​ട് ച​രി​ത്രം മാ​റ്റി​മ​റി​ക്കാ​നാ​വി​ല്ലെ​ന്ന് രാ​ജ്ഘ​ട്ടി​ൽ​വെ​ച്ച് പ​റ​ഞ്ഞ അ​തേ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ത​ന്റെ നി​ല​പാ​ടി​ൽ വെ​ള്ളം​ചേ​ർ​ത്ത് സം​ഘ്പ​രി​വാ​ർ അ​ജ​ണ്ട​ക്കു മു​ന്നി​ൽ കീ​ഴ​ട​ങ്ങി. പി​ന്നീ​ട് ഇ​ന്നേ​വ​രെ ഗാ​ന്ധി​സ്​​മൃ​തി​യി​ൽ ആ ​ഓ​ർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ൽ മു​ഴ​ങ്ങി​യി​ട്ടി​ല്ല.

കൊ​ന്നി​ട്ടും കൊ​തി​യ​ട​ങ്ങാ​തെ

1993 ന​വം​ബ​ർ 17ന് ​ബോം​ബെ​യി​ൽ ചേ​ർ​ന്ന നാ​ഥു​റാം ഗോ​ദ്സെ അ​നു​സ്​​മ​ര​ണ സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ അ​പ​കീ​ർ​ത്തി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യും ഗോ​ദ്സെ​യെ പ്ര​കീ​ർ​ത്തി​ച്ചും ഹി​ന്ദു​ത്വ നേ​താ​ക്ക​ൾ ന​ട​ത്തി​യ പ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ൾ ഭാ​ര​തീ​യ ജ​ന​ത പാ​ർ​ട്ടി​യെ വ​ലി​യ​തോ​തി​ൽ പ്ര​തി​രോ​ധ​ത്തി​ലാ​ക്കി.

അ​തി​നെ മ​റി​ക​ട​ക്കാ​ൻ അ​ന്ന് ബി.​ജെ.​പി അ​ധ്യ​ക്ഷ​നാ​യി​രു​ന്ന എ​ൽ.​കെ. അ​ദ്വാ​നി ഇ​റ​ക്കി​യ വാ​ർ​ത്ത​ക്കു​റി​പ്പി​ൽ നാ​ഥു​റാം ഗോ​ദ്​​സെ ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ്​ വി​മ​ർ​ശ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന് അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

ഈ ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ൽ അ​ര​വി​ന്ദ് രാ​ജ​ഗോ​പാ​ൽ നാ​ഥു​റാം വി​നാ​യ​ക് ഗോ​ദ്സെ​യു​ടെ സ​ഹോ​ദ​ര​നും ഗാ​ന്ധി​വ​ധ​ക്കേ​സി​ലെ മ​റ്റൊ​രു പ്ര​തി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന ഗോ​പാ​ൽ ഗോ​ദ്സെ​യു​മാ​യി ന​ട​ത്തി​യ അ​ഭി​മു​ഖം ഗാ​ന്ധി​​കൊ​ല​ക്കേ​സ് പ്ര​തി​ക​ളും ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സും ത​മ്മി​ലെ ബ​ന്ധം ഏ​തു​വി​ധ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന് വി​ശ​ദ​മാ​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. (അ​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​സ​ക്ത ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ 28 ജ​നു​വ​രി 2023ലെ ​മാ​ധ്യ​മം നി​ല​പാ​ട് പേ​ജി​ൽ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്).

മും​ബെ​യി​ലെ അ​ഭി​ന​വ് ഭാ​ര​ത് സം​ഘ​ട​ന നേ​താ​വ് പ​ങ്ക​ജ് ഫ​ട്നി​സ്​ 2017ൽ ​സു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യി​ൽ ഒ​രു ഹ​ര​ജി ന​ൽ​കി​യി​രു​ന്നു- ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ശ​രീ​ര​ത്തി​ൽ നാ​ലാ​മ​തൊ​രു വെ​ടി​യു​ണ്ട​കൂ​ടി ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും അ​ത് ഉ​തി​ർ​ത്ത​ത് ഏ​തോ അ​ജ്ഞാ​ത​നാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും അ​തി​നാ​ൽ ഗാ​ന്ധി വ​ധ​ക്കേ​സ്​ പു​ന​ര​ന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​ന് വി​ധേ​യ​മാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു ആ​വ​ശ്യം.

ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ വെ​ടി​വെ​ച്ചു​കൊ​ന്ന് 70 വ​ർ​ഷ​ത്തി​നി​പ്പു​റം ഇ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു ഹ​ര​ജി വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ജ​സ്റ്റി​സ്​ എ​സ്.​എ. ബോ​ബ്ഡ​യും എ​ൽ. നാ​ഗേ​ശ്വ​ര റാ​വു​വും ഉ​ൾ​പ്പെ​ട്ട ഡി​വി​ഷ​ൻ ബെ​ഞ്ച് സു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യി​ലെ മു​തി​ർ​ന്ന അ​ഭി​ഭാ​ഷ​ക​നും ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന വി​ദ​ഗ്ധ​നു​മാ​യ അ​മ​രേ​ന്ദ്ര ശ​ര​ണി​നെ അ​മി​ക്ക​സ്​ ക്യൂ​റി​യാ​യി നി​യ​മി​ച്ചു.

അ​ദ്ദേ​ഹം സ​മ​ർ​പ്പി​ച്ച റി​പ്പോ​ർ​ട്ടി​ൽ വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​യ​ത് നാ​ഥു​റാം വി​നാ​യ​ക് ഗോ​ദ്സെ​യെ​ന്ന തീ​വ്ര ഹി​ന്ദു​ത്വ​വാ​ദി​യ​ല്ലാ​ത്ത മ​റ്റൊ​രാ​ളാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​യെ കൊ​ന്ന​തെ​ന്ന​തി​ന് ഒ​രു തെ​ളി​വും ല​ഭ്യ​മ​ല്ല എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു.

2018 മാ​ർ​ച്ചി​ൽ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി ഫ​ട്നി​സി​ന്റെ ഹ​ര​ജി ത​ള്ളി​ക്കൊ​ണ്ട് ന​ട​ത്തി​യ നി​രീ​ക്ഷ​ണം ഗാ​ന്ധി​യെ കൊ​ല്ലാ​ൻ തു​നി​ഞ്ഞ ആ​ശ​യ​വും അ​തി​നാ​സ്​​പ​ദ​മാ​യ ഗൂ​ഢാ​ലോ​ച​ന​യും ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ കൊ​ല​പാ​ത​കി​ക​ളും കൊ​ല്ലാ​നു​പ​യോ​ഗി​ച്ച ആ​യു​ധ​വും ലോ​ക​ത്തി​നു മു​ന്നി​ൽ തെ​ളി​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ് എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​വി​ധി പു​നഃ​പ​രി​ശോ​ധി​ക്കാ​ൻ 2018 ഒ​ക്ടോ​ബ​റി​ൽ റി​വ്യൂ ഹ​ര​ജി ന​ൽ​കി​യെ​ങ്കി​ലും 2019 മാ​ർ​ച്ചി​ൽ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി അ​തും ത​ള്ളു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ഗു​ജ​റാ​ത്ത് ഗാ​ന്ധി​ന​ഗ​റി​ലെ ദ​ണ്ഡി കു​ടി​ർ ആ​ണ് ബാ​പ്പു​വി​ന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തെ​യും കാ​ല​ത്തെ​യും സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ മ്യൂ​സി​യം. ആ ​മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലും ബാ​പ്പു​വി​നെ വെ​ടി​വെ​ച്ചു​കൊ​ന്ന തീ​വ്ര ഹി​ന്ദു​ത്വ​വാ​ദി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​രാ​മ​ർ​ശം കാ​ണാ​നാ​വി​ല്ല.

ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ​യും ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ളെ​യും ഇ​ല്ലാ​താ​ക്കാ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ജീ​വ​നെ​ടു​ത്ത​വ​ർ ആ ​കൊ​ല​പാ​ത​ക​ത്തി​​ന്റെ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്തം ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കാ​ൻ ഭ​യ​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ തെ​ളി​വു​ക​ളാ​ണ് മേ​ൽ​പ​റ​ഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം. മാ​യ്ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത ച​രി​ത്ര​സ​ത്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു മേ​ലെ ച​രി​ത്ര അ​പ​നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ന്റെ ക​രി​മ്പ​ടം പു​ത​പ്പി​ക്കാ​ൻ അ​വ​ർ ഇ​ത്ര​മാ​ത്രം പ​ണി​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ​യാ​ണ്.