അ​ല്‍ മു​ഇ​സി​ലൂ​ടെ ന​മു​ക്ക്​ ച​രി​​ത്ര​ത്തി​ൽ ന​ട​ക്കാം; മ​ഹ​ത്ത്വ​ത്തി​​ന്റെ മി​നാ​ര​ങ്ങ​ൾ കാ​ണാം

കൈ​​റോ​യി​ലെ അ​തി​പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ തെ​രു​വു​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണ്​ അ​ൽ മു​ഇ​സ്. ച​രി​​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഇൗ ​ഇ​ട​നാ​ഴി​യി​ൽ കാ​ഴ്ച​ക​ൾ ഏ​റെ. ത​ല​യു​യ​ർ​ത്തി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന മി​നാ​ര​ങ്ങ​ൾ, പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യു​ടെ ശി​ൽ​പ​ഭം​ഗി​ക​ൾ, മ​സ്​​ജി​ദു​ക​ൾ. ആ ​തെ​രു​വി​ലൂ​െ​ട ചു​റ്റി​ക്ക​റ​ങ്ങാം.അ​ല്‍ മു​ഇ​സ് തെ​രു​വി​ന​ക​ത്തേ​ക്ക് ക​യ​റി​യാ​ൽ പി​ന്നെ ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത് വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​കാ​ല​ത്തി​ലും, കാ​ണു​ന്ന​തും ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന​തും ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ലു​മാ​യി​രി​ക്കും. ഫാ​ത്തി​മി മു​ത​ൽ മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ലി രാ​ജ​വം​ശം വ​രെ​യു​ള്ള കാ​ല​ത്തെ സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ൾ അ​വി​ടെ കൂ​ടി​ക്ക​ല​ർ​ന്ന് ജീ​വി​ക്കു​ക​യാ​ണ്....

കൈ​​റോ​യി​ലെ അ​തി​പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ തെ​രു​വു​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണ്​ അ​ൽ മു​ഇ​സ്. ച​രി​​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഇൗ ​ഇ​ട​നാ​ഴി​യി​ൽ കാ​ഴ്ച​ക​ൾ ഏ​റെ. ത​ല​യു​യ​ർ​ത്തി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന മി​നാ​ര​ങ്ങ​ൾ, പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യു​ടെ ശി​ൽ​പ​ഭം​ഗി​ക​ൾ, മ​സ്​​ജി​ദു​ക​ൾ. ആ ​തെ​രു​വി​ലൂ​െ​ട ചു​റ്റി​ക്ക​റ​ങ്ങാം.

അ​ല്‍ മു​ഇ​സ് തെ​രു​വി​ന​ക​ത്തേ​ക്ക് ക​യ​റി​യാ​ൽ പി​ന്നെ ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത് വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​കാ​ല​ത്തി​ലും, കാ​ണു​ന്ന​തും ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന​തും ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ലു​മാ​യി​രി​ക്കും. ഫാ​ത്തി​മി മു​ത​ൽ മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ലി രാ​ജ​വം​ശം വ​രെ​യു​ള്ള കാ​ല​ത്തെ സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ൾ അ​വി​ടെ കൂ​ടി​ക്ക​ല​ർ​ന്ന് ജീ​വി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. കൈ​റോ​യു​ടെ വി​വി​ധ ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒ​രു തു​റ​ന്ന മ്യൂ​സി​യം. അ​തി​നി​ട​യി​ൽ ചെ​റു​തും വ​ലു​തു​മാ​യ അ​നേ​ക​മ​നേ​കം ക​ട​ക​ൾ. അ​വി​ടെ വി​ൽ​ക്കാ​ൻ​വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന പ​ല​ത​രം വ​സ്തു​ക്ക​ൾ. ഇ​ട​യി​ലൂ​ടെ ആ​യി​ര​മാ​യി​രം സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ൾ. അ​വ​രു​ടെ ക​ണ്ണി​ൽ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങു​ന്ന അ​ത്ഭു​ത​ത്തി​​ന്റെ നോ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ അ​വി​ടെ പാ​ഞ്ഞു​ക​ളി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും. അ​വ​യെ ത​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ച്ച് ഒ​ട്ടും പു​തി​യ​ത​ല്ലാ​ത്ത ഇ​രു​ച​ക്ര​വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ൾ ഒ​ച്ച​യു​ണ്ടാ​ക്കി അ​പ്പോ​ൾ അ​തു​വ​ഴി ഇ​ര​മ്പി ക​ട​ന്നു​പോ​കും.

പൗ​രാ​ണി​ക ന​ഗ​ര​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണോ എ​ന്ന​റി​യി​ല്ല, കൈ​റോ​യി​ലെ കാ​റു​ക​ൾ​ക്കും സ്കൂ​ട്ട​റു​ക​ൾ​ക്കും കൂ​ടി ആ ​സ്വ​ഭാ​വ​മാ​ണ്. വി​ന്റേ​ജ് വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ൾ നി​ര​ത്തി​ലെ പ​തി​വു​കാ​ഴ്ച​യാ​ണ്. കൈ​റോ​യെ അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഒ​രു ഫ്രെ​യി​മെ​ടു​ത്താ​ൽ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അ​തി​ൽ മി​നാ​ര​വും താ​ഴി​ക​ക്കു​ട​വും പു​രാ​ത​ന കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​​ന്റെ ചു​വ​രും കൂ​ട്ട​ത്തി​ലൊ​രു പ​ഴ​ഞ്ച​ൻ വാ​ഹ​ന​വും കാ​ണാം. പ​ല വ​ഴി​യ​രി​കു​ക​ളി​ലും ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചു​പോ​യ വ​ണ്ടി​ക​ൾ പൊ​ടി​പി​ടി​ച്ച് കി​ട​പ്പു​ണ്ടാ​വും. ചി​ല​തൊ​ക്കെ ഓ​ടു​ന്ന​ത് കാ​ണു​മ്പോ​ൾ പ​ഴ​മ​യു​ടെ പ​ഴ​ക്കം​കൊ​ണ്ട് ഏ​ത് മെ​ക്കാ​നി​സ​ത്തി​ലാ​ണ് അ​ത് പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നും തോ​ന്നും. അ​ല്‍ മു​ഇ​സ് ​െത​രു​വി​ലെ പു​രാ​വ​സ്തു​ക്ക​ൾ വി​ൽ​ക്കു​ന്ന ക​ട​യി​ൽ ക​യ​റി​യാ​ൽ ആ ​സം​ശ​യം ഇ​ത്തി​രി തീ​ർ​ന്നു​കി​ട്ടും. ഏ​തോ കാ​ല​ത്തെ മൊ​ട്ടു​സൂ​ചി മു​ത​ൽ അ​വി​ടെ വി​ൽ​പ​ന​ക്കു വെ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ച​രി​ത്രം തി​ന്നും കു​ടി​ച്ചു​മാ​ണ് ഈ​ജി​പ്തു​കാ​ർ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നാ​ണ് അ​ത് കാ​ണു​മ്പോ​ൾ തോ​ന്നു​ക. അ​ൽ മു​ഇ​സി​ന് ത​ന്നെ പ​റ​യാ​ൻ എ​ന്തു​മാ​ത്രം ക​ഥ​ക​ളാ​ണ്!

‘മു​ഇ​സ്​ തെ​രു​വി​ൽ’​നി​ന്നാ​ണ് ‘കൈ​റോ’ ഉ​ണ്ടാ​യ​ത്. നാ​ലാം ഫാ​ത്തി​മി ഖ​ലീ​ഫ​യാ​യി​രു​ന്ന അ​ല്‍ മു​ഇ​സ് ലി-​ദീനി​ല്ലാ​ഹി​​ന്റെ പേ​രി​ലാ​ണ് ഈ ​തെ​രു​വ്. 969ൽ ​ഫാ​ത്തി​മി​ക​ൾ ഈ​ജി​പ്ത് കീ​ഴ​ട​ക്കി​യ​തി​നു ശേ​ഷം പു​തി​യ ന​ഗ​രം സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ക്കു​ന്നു. അ​ൽ മു​ഇ​സി​​ന്റെ പ്ര​ധാ​ന വ​സീ​റാ​യി​രു​ന്ന ജൗഹ​ർ അ​സ്സി​ഖ്​ലി​ക്കാ​യി​രു​ന്നു ഇ​തി​ന്റെ നി​ർ​മാ​ണ ചു​മ​ത​ല. അ​ന്നു​വ​രെ ഈ​ജി​പ്തി​ന്റെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​വും പ്ര​ധാ​ന ന​ഗ​ര​വും ഫു​സ്താ​ത്താ​യി​രു​ന്നു. ഇ​തി​​ന്റെ വ​ട​ക്കാ​യി നി​ർ​മി​ച്ച പു​തി​യ ന​ഗ​ര​ത്തി​ന് ‘അ​ൽ മു​ഇ​സി​ന്റെ വി​ജ​യ​ന​ഗ​രം’ എ​ന്ന​ർ​ഥം വ​രു​ന്ന ‘അ​ൽ ഖാ​ഹി​റ അ​ൽ മു​ഇ​സി​യ്യ’ എ​ന്ന് പേ​രി​ട്ടു. ഇ​താ​ണ് ‘അ​ൽ ഖാ​ഹി​റ’​യും ആ​ധു​നി​ക നാ​മ​മാ​യ കൈ​റോ​യും ആ​യ​ത്.

അ​ൽ ഹാ​കിം മ​സ്ജി​ദി​​ന്റെ മി​നാ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്ന്

ര​ണ്ട് കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ൾ കേ​ന്ദ്ര​മാ​ക്കി അ​തി​ന് ചു​റ്റു​മാ​യി​രു​ന്നു കൈ​റോ ന​ഗ​രം രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്. കി​ഴ​ക്കും പ​ടി​ഞ്ഞാ​റു​മാ​യി ര​ണ്ട് കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ൾ പ​ണി​ക​ഴി​പ്പി​ച്ചു. പ​ര​സ്പ​രം അ​ഭി​മു​ഖീ​ക​രി​ച്ചു​നി​ന്ന ഈ ‘​ര​ണ്ടു കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ’ തു​റ​ന്ന ഭാ​ഗം ബ​യ്നൽ ഖ​സ്റൈ​ൻ എ​ന്നും അ​റി​യ​പ്പെ​ട്ടു. ഫാ​ത്തി​മി​ക​ൾ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് അ​വ​രു​ടെ പ്ര​ധാ​ന​കേ​ന്ദ്രം ഇ​താ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​രു​ടെ വി​വി​ധ ച​ട​ങ്ങു​ക​ളും മ​റ്റും ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ് ന​ട​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. ഫാ​ത്തി​മി​ക​ൾ​ക്കു ശേ​ഷം വ​ന്ന അ​യ്യൂ​ബി​ക​ളു​ടെ​യും മം​ലൂ​ക്കു​ക​ളു​ടെ​യും കാ​ല​ത്തും ‘കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ ഇ​ട’​ത്തി​​ന്റെ പ്രാ​ധാ​ന്യം ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. അ​വി​ടെ സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളു​യ​രു​ക​യും കൈ​റോ​യു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​മാ​യി തു​ട​രു​ക​യും ചെ​യ്തു. അ​ക്കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ ‘ഖ​സ​ബ’ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ട്ട ഇ​വി​ടം പി​ന്നീ​ട് അ​ൽ മു​ഇ​സ് ആ​യി. ഇ​വി​ട​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ പ്ര​ത്യേ​ക​ത ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന ഓ​രോ കെ​ട്ടി​ട​വും വെ​റും നി​ർ​മി​തി​യ​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ്. ച​രി​ത്രം പേ​റു​ന്ന കൃ​ത്യ​മാ​യ അ​നു​പാ​ത​ത്തി​ലു​ള്ള ജ്യാ​മി​തീ​യ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ഓ​രോ​ന്നും.

ബാ​ബു​ൽ ഫു​തൂഹി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് മു​ഇ​സ് തെ​രു​വി​ലേ​ക്ക് ക​യ​റു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ൽ ഇ​രു​വ​ശ​ത്തും വൃ​ത്താ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള ട​വ​റു​ക​ളു​ള്ള ക​വാ​ട​മാ​ണ് സ്വാ​ഗ​തം ചെ​യ്യു​ക. ഒ​രു പ്ലാ​റ്റ്‌​ഫോം വ​ഴി ബ​ന്ധി​പ്പി​ച്ച ഈ ​ട​വ​റു​ക​ളി​ൽ നി​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​നാ​യി ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​യ വി​ട​വു​ക​ൾ കാ​ണാം. ക​ല്ലു​കൊ​ണ്ട് നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ക​വാ​ട​ത്തി​​ന്റെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത ക​മാ​ന​ത്തി​ലെ കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക​ളും മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ അ​ല​ങ്കാ​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​ണ്. ക​വാ​ടം ക​ട​ന്ന് ഉ​ള്ളി​ലേ​ക്ക് എ​ത്തു​മ്പോ​ൾ വി​ശാ​ല​മാ​യ തെ​രു​വി​ലേ​ക്കെ​ത്തും. അ​വി​ടെ മാ​ർ​ബി​ൾ പ​തി​ച്ച മ​ര​ച്ചു​വ​ടു​ക​ളി​ൽ ആ​ളു​ക​ൾ കു​ടും​ബ​വും കൂ​ട്ടു​കാ​രു​മൊ​ത്ത് ഇ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഒ​രു​വ​ശ​ത്ത് ഫോ​ട്ടോ​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ ബ​ഹ​ളം. കു​റ​ച്ച് മു​ന്നോ​ട്ടാ​യി അ​പ്പാ​ർ​ട്മെ​ന്റു​ക​ളും ബാ​ൽ​ക്ക​ണി​യി​ൽ ഉ​ണ​ങ്ങാ​നി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന തു​ണി​ക​ളും ക​ണ്ട​പ്പോ​ഴാ​ണ് തെ​രു​വി​ൽ ക​ച്ച​വ​ടം മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ആ​ളു​ക​ൾ താ​മ​സി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും മ​ന​സ്സി​ലാ​യ​ത്. താ​ഴ​ത്തെ നി​ല​ക​ളി​ൽ ക​ഫേ​യോ വേ​റെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ക​ട​ക​ളോ; മു​ക​ൾ​നി​ല​ക​ളി​ൽ താ​മ​സ​ക്കാ​ർ.

ബാ​ബ​ു​ൽ ഫു​തൂഹി​ന​ടു​ത്ത് ത​ന്നെ​യാ​ണ് 990നും 1013​നും ഇ​ട​യി​ൽ നി​ർ​മി​ച്ച അ​ൽ ഹാ​കിം മ​സ്ജി​ദ്. ഈ​ജി​പ്തി​ലെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ വ​ലി​യ ഫാ​ത്തി​മി പ​ള്ളി​യാ​ണി​ത്. ല​ളി​ത​മെ​ങ്കി​ലും പ്രൗ​ഢ​മാ​യ രൂ​പ​ക​ൽ​പ​ന​യാ​ണ് പ​ള്ളി​യു​ടേ​ത്. വി​ശാ​ല​മാ​യ ന​ടു​ത്ത​ള​വും ചു​റ്റും ച​തു​രാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള കൂ​റ്റ​ൻ തൂ​ണു​ക​ളും കാ​ണാം. നാ​ല് പ്രാ​ർ​ഥ​നാ​ഹാ​ളു​ക​ളാ​ണ് പ​ള്ളി​യി​ലു​ള്ള​ത്. മൂ​ന്ന് പ്ര​ധാ​ന വാ​സ്തു​വി​ദ്യാ സ​വി​ശേ​ഷ​ത​ക​ൾ​ക്ക് പേ​രു​കേ​ട്ട​താ​ണ് അ​ൽ ഹാ​കിം മ​സ്ജി​ദ്. വ​ലു​പ്പ​വും അ​തി​മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ അ​ല​ങ്കാ​ര​ങ്ങ​ളു​മു​ള്ള സ്മാ​ര​ക പ്ര​വേ​ശ​ന​ക​വാ​ട​മാ​ണ് അ​തി​ലൊ​ന്ന്. വി​ശാ​ല​മാ​യ വെ​ളു​ത്ത മാ​ർ​ബി​ൾ​ത​റ​യാ​ണ് മ​റ്റൊ​രു സ​വി​ശേ​ഷ​ത.

പ​ള്ളി​യു​ടെ പ്ര​വേ​ശ​ന​ക​വാ​ട​ത്തി​ന്റെ വ​ട​ക്കും തെ​ക്കും സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന ര​ണ്ട് മി​നാ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ് മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത. ഈ​ജി​പ്തി​ൽ അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്ന ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​ക്കം ചെ​ന്ന മി​നാ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണി​വ. ച​തു​രാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള ശി​ലാ​നി​ർ​മി​തി​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ലാ​ണ് ഈ ​മി​നാ​ര​ങ്ങ​ൾ നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

അ​ൽ അ​ഖ്മ​ർ മ​സ്ജി​ദ് 

പ​ള്ളി നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​നു​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന പ​ല സാ​മ​ഗ്രി​ക​ളും നി​ർ​മി​ച്ച് വി​ൽ​ക്കു​ന്ന ക​ട​ക​ൾ മ​സ്ജി​ദി​ൽ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങി മു​ന്നോ​ട്ടുന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ കാ​ണാം. അ​റ​ബി കാ​ലി​ഗ്ര​ഫി ചെ​യ്ത ക​ര​കൗ​ശ​ല വ​സ്തു​ക്ക​ളും സു​വ​നീ​റു​ക​ളും തെ​രു​വി​​ന്റെ ഈ ​ഭാ​ഗ​ത്താ​ണ്. ക​ഫേ​ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം ഹെ​റി​റ്റേ​ജ് ഹോ​ട്ട​ലു​ക​ളും മു​ഇ​സി​ലു​ണ്ട്. പൗ​രാ​ണി​ക കൈ​റോ​യു​ടെ മ​ടി​ത്ത​ട്ടി​ൽ ഉ​റ​ങ്ങ​ണ​മെ​ന്നു​ള്ള​വ​ർ​ക്ക് ഇ​വി​ടെ ത​ങ്ങാം. ഒ​രു​കാ​ല​ത്ത് കൈ​റോ​യി​ലെ അ​തി​സ​മ്പ​ന്ന​ർ പാ​ർ​ത്തി​രു​ന്ന സ്ഥ​ല​മാ​ണി​ത്. അ​ന്ന​ത്തെ വീ​ടു​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​യ ബൈ​ത്ത് അ​ൽ സു​ഹൈ​മി ഇ​പ്പോ​ൾ മ്യൂ​സി​യം​പോ​ലെ തു​റ​ന്നി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. 35 ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ൻ പൗ​ണ്ടാ​ണ് പ്ര​വേ​ശ​ന​ഫീ​സ്.

ഒട്ടോ​മ​ൻ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് നി​ർ​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ് ഈ ​വീ​ട്. 1648ൽ ​അ​ബ്ദു​ൽ വ​ഹാ​ബ് അത്തബ്‍ലാ നി​ർ​മി​ച്ച വീ​ട് 1796ൽ ​ശൈ​ഖ് അ​ഹ്മദ് അ​സ്സുഹൈ​മി വാ​ങ്ങി​യ​തോ​ടെ​യാ​ണ് ‘സു​ഹൈ​മി​യു​ടെ വീ​ട്’ ആ​യ​ത്. ഉ​ള്ളി​ലേ​ക്ക് ക​യ​റു​മ്പോ​ൾ​ത​ന്നെ മു​റ്റ​ത്ത് പു​ൽ​ത്ത​കി​ടി വ​ര​വേ​ൽ​ക്കും. ഇ​രു​നി​ല​ക​ളാ​യു​ള്ള വീ​ടി​​ന്റെ പ്ര​ധാ​ന ആ​ക​ർ​ഷ​ണം മ​ര​ത്തി​ൽ തീ​ർ​ത്ത കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക​ളാ​ണ്. മ​ര​ക്കൂ​ടു​ക​ൾ​പോ​ലെ​യു​ള്ള ‘മ​ശ്റ​ബി​യ’ ജ​നാ​ല​ക​ൾ ഇ​തി​​ന്റെ മി​ക​ച്ച ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണ​മാ​ണ്. അ​ന്നു​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന മേ​ശ​ക​ളും ക​സേ​ര​ക​ളു​മൊ​ക്കെ ഇ​പ്പോ​ഴും സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഉ​യ​ർ​ന്ന മേ​ൽ​ക്കൂ​ര​യി​ൽ​നി​ന്ന് താ​ഴേ​ക്ക് നൂ​ലി​ൽ കോ​ർ​ത്തി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ ചി​ല്ലു​വി​ള​ക്കു​ക​ൾ. പ​ടി ക​യ​റി മു​ക​ളി​ലെ​ത്തി​യാ​ൽ വി​ശാ​ല​മാ​യ മ​ജ്ലി​സാ​ണ്. കു​ഷ്യ​നി​ട്ട ഇ​രി​പ്പി​ട​ങ്ങ​ൾ. പ​ല നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള കാ​ർ​പെ​റ്റു​ക​ൾ. മ​ച്ചി​ലെ കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക​ൾ അ​മ്പ​ര​പ്പി​ക്കും. വെ​ളി​ച്ചം ക​ഷണങ്ങ​ളാ​യി ചി​ത​റി​യാ​ണ് മു​റി​ക​ളി​ലേ​ക്കും താ​ഴെ പൂ​ന്തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു​മെ​ത്തു​ന്ന​ത്. പ​ഴ​യ​കാ​ല കൈ​റോ​യി​ലെ സ​മ്പ​ന്ന​ജീ​വി​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് ധാ​ര​ണ കി​ട്ടാ​ൻ ഈ ​വീ​ട്ടി​ലൊ​ന്ന് ക​യ​റി​യാ​ൽ മ​തി.

ഇ​തി​ന​ടു​ത്താ​ണ് 1122-1125 കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ ഫാ​ത്തി​മി​ക​ൾ നി​ർ​മി​ച്ച അ​ൽ അ​ഖ്മ​ർ മ​സ്ജി​ദ്. മ​സ്ജി​ദി​​ന്റെ മു​ൻ​ഭാ​ഗ​ത്ത് ലം​ബാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള മൂ​ന്ന് ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. മു​ന്നി​ലേ​ക്ക് ഉ​ന്തി​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് പ്ര​വേ​ശ​ന​ക​വാ​ടം. ഈ​ജി​പ്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​ക്കം ചെ​ന്ന ക​ല്ല് മു​ഖ​പ്പു​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​ണി​ത്. കൂ​ഫീ ലി​പി​യി​ൽ എ​ഴു​തി​യ ഖു​ർ​ആ​ൻ വാ​ക്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് പു​റ​മെ, സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​യ ശി​ലാ കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക​ളും ‘മു​ഹ​മ്മ​ദും അ​ലി​യും’ (പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദി​​ന്റെ​യും നാ​ലാം ഖ​ലീ​ഫ അ​ലി​യു​ടെ​യും പേ​രു​ക​ൾ) എ​ന്ന വാ​ച​ക​വും ക​വാ​ട​ത്തി​ൽ കാ​ണാം. മ​സ്ജി​ദി​ന്റെ മ​ധ്യ​ഭാ​ഗ​ത്ത് തു​റ​ന്ന ന​ടു​മു​റ്റ​മാ​ണ്. ചു​റ്റും നാ​ല് ആ​ർ​ക്കേ​ഡു​ക​ൾ.

അ​ൽ അ​ഹ്മ​റി​ൽ​നി​ന്ന് അ​ൽ ഖ​ലാ​വു​ൻ സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള വ​ഴി​യി​ലാ​ണ് പ​ഴ​യ ടൈ​പ്റൈ​റ്റ​റു​ക​ളും ഫോ​ണു​ക​ളു​മൊ​ക്കെ വി​ൽ​ക്കു​ന്ന ക​ട ക​ണ്ട​ത്. കാ​മ​റ​യു​ടെ പ​ഴ​യ മോ​ഡ​ലു​ക​ളും വി​ൽ​പ​ന​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​​ന്റെ ശ​രീ​ര​ഭാ​ഷ​യു​ള്ള ക​ട​ക്കാ​ര​നോ​ട് ചി​ല കൗ​തു​ക​വ​സ്തു​ക്ക​ൾ​ക്ക് വി​ല​പേ​ശി നോ​ക്കി. അ​യാ​ൾ അ​ടു​ക്കു​ന്ന മ​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ആ ​ക​ട​ക്ക​ടു​ത്ത് സു​വ​നീ​റു​ക​ളും പെ​യി​ന്റി​ങ്ങു​ക​ളും ലോ​ഹ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​മൊ​ക്കെ വി​ൽ​ക്കു​ന്ന കു​െ​റ ക​ട​ക​ളു​ണ്ട്. ഫോ​ട്ടോ​യെ​ടു​ത്ത് ത​ര​ണ​മോ​യെ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ച് കാ​മ​റ​യും തൂ​ക്കി കു​റ​ച്ചു​പേ​ർ. അ​തി​ന​ടു​ത്തുത​ന്നെ​യാ​ണ് ക​ടു​ത്ത നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ൻ വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളും ആ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​മൊ​ക്കെ വ​ഴി​യ​രി​കി​ൽ വെ​ച്ച് വി​ൽ​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഫോ​ട്ടോ​യെ​ടു​ക്കാ​നാ​യി അ​വ​ർ വ​സ്ത്രം ന​ൽ​കും. ഇ​തി​നെ​ല്ലാ​മി​ട​യി​ലൂ​ടെ മു​ള​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യ ത​ട്ടി​ൽ ഐ​ഷ് ബ​ല​ദി1 അ​ടു​ക്ക​ടു​ക്കാ​യി വെ​ച്ച് അ​തും ത​ല​യി​ലേ​ന്തി ബാ​ല​ന്മാ​ർ തി​ര​ക്കി​ട്ട് ന​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും. ചി​ല​ർ ഒ​രു കൈ​കൊ​ണ്ട് സൈ​ക്കി​ളോ​ടി​ച്ച് മ​റു​കൈകൊ​ണ്ട് ഐ​ഷ് ത​ല​യി​ൽ വെ​ച്ച് ബെ​ല്ലും മു​ഴ​ക്കി വ​ഴി ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​ത് കാ​ണാം. ചെ​റി​യ ഉ​ന്തു​വ​ണ്ടി​യി​ൽ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​വ​രും ഇ​ട​യി​ലു​ണ്ടാ​വും. അ​ൽ​മു​ഇ​സി​ൽ ഇ​തു​പോ​ലെ കൈ​റോ​യി​ലെ നി​ത്യ​ജീ​വി​ത​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട പ​ല കാ​ഴ്ച​ക​ളു​മു​ണ്ട്. ക​ല്ല് പാ​കി​യ വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ​യു​ള്ള മു​ഇ​സി​ലെ ന​ട​പ്പ് അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ കൈ​റോ​യെ അ​റി​യ​ലാ​ണ്.

അ​ല്‍ മു​ഇ​സ് തെ​രു​വ്

വ്യ​ത്യ​സ്ത കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ൾ ഒ​രു​മി​ച്ചു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന മം​ലൂ​ക്ക് വാ​സ്തു​വി​ദ്യ​യു​ടെ ആ​ദ്യ ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണ​മാ​യാ​ണ് അ​ൽ ഖ​ലാ​വു​ൻ സ​മു​ച്ച​യ​ത്തെ ക​ണ​ക്കാ​ക്കു​ന്ന​ത്. 100 ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ൻ പൗ​ണ്ട് ന​ൽ​കി ടി​ക്ക​റ്റെ​ടു​ത്ത് ഉ​ള്ളി​ൽ ക​യ​റി​യാ​ൽ മ​ദ്റ​സ, ആ​ശു​പ​ത്രി, ശ​വ​കു​ടീ​രം എ​ന്നി​വ​യു​ൾ​പ്പെ​ട്ട സ​മു​ച്ച​യം കാ​ണാം. സൈഫുദ്ദീൻ ഖ​ലാവൂനാ​ണ് ഇ​ത് സ്ഥാ​പി​ച്ച​ത്. പ്ര​വേ​ശ​ന ക​വാ​ട​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ജ്യാ​മി​തീ​യ, പു​ഷ്പ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഡി​സൈ​നു​ക​ൾ​കൊ​ണ്ട് സ​മ്പ​ന്ന​മാ​ണ്. അ​ക​ത്തേ​ക്ക് ക​യ​റു​മ്പോ​ൾ ഒ​രു ഇ​ട​നാ​ഴി കാ​ണാം. ഇ​തി​​ന്റെ ഇ​ട​തു​വ​ശ​ത്ത് മ​ദ്റ​സ​യും വ​ല​തു​ഭാ​ഗ​ത്ത് ശ​വ​കു​ടീ​ര​വും സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്നു. ഇ​ട​നാ​ഴി​യു​ടെ അ​വ​സാ​ന​ത്തി​ലാ​ണ് ആ​ശു​പ​ത്രി. അ​ക​ത്ത​ള​ത്തി​ന്റെ ചു​വ​രു​ക​ളി​ൽ മാ​ർ​ബി​ൾ, മൊ​സൈ​ക്, കു​മ്മാ​യം എ​ന്നി​വ​കൊ​ണ്ട് കൊ​ത്തു​പ​ണി ചെ​യ്ത അ​ല​ങ്കാ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ്. മേ​ൽ​ക്കൂ​ര​യി​ൽ ചാ​യ​വും സ്വ​ർ​ണ​വും പൂ​ശി​യ ത​ടി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള മ​ച്ച് ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. മ​ദ്റ​സ​യോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ൾ​ക്ക് താ​മ​സി​ക്കാ​ൻ സ്ഥ​ല​വും അ​ക്കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ക​ൽ​മു​ഖ​വും മാ​ർ​ബി​ൾ ക​വാ​ട​വു​മാ​ണ് മ​ദ്റ​സ​യു​ടെ സ​വി​ശേ​ഷ​ത. മ​ദ്റ​സ​യി​ലെ ഹാ​ളു​ക​ളി​ൽ ര​ണ്ടെ​ണ്ണം മാ​ത്ര​മേ ഇ​പ്പോ​ൾ അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്നു​ള്ളൂ. വാ​തി​ലി​ന്റെ വ​ല​തു​വ​ശ​ത്തു​ള്ള ശ​വ​കു​ടീ​ര​ത്തി​ന് ത​ടി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഗ്രി​ല്ലു​ക​ൾ​കൊ​ണ്ട് മ​റ​തീ​ർ​ത്തി​ട്ടു​ണ്ട്. ഗ്ലാ​സ് മൊ​സൈ​ക്കുകൊ​ണ്ട് മ​നോ​ഹ​ര​മാ​ക്കി​യ മി​ഹ്‌​റാ​ബ്, വി​വി​ധ നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ചി​ല്ലു​ജ​നാ​ല​ക​ൾ, അ​റ​ബി​ക് കാ​ലി​ഗ്ര​ഫി​കൊ​ണ്ട് നി​റ​ച്ച ഫ​ല​ക​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യൊ​ക്കെ സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​നു​ള്ളി​ലെ കാ​ഴ്ച​ക​ളാ​ണ്. വി​വി​ധ വാ​സ്തു​ശൈ​ലി​ക​ൾ സ​മ്മി​ശ്ര​മാ​യി സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​ൽ കാ​ണാം.

ബ​യ്നൽ ഖ​സ്റൈ​നി​ലു​ള്ള ഖ​ലാ​വു​ൻ സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​ൽനി​ന്ന് അ​ൽ​ഗൂ​രി സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​ലെ​ത്താ​ൻ പ്ര​ധാ​ന റോ​ഡി​ന​പ്പു​റം ക​ട​ക്ക​ണം. അ​ൽ അ​സ്ഹ​ർ പ​ള്ളി​ക്ക​ടു​ത്താ​ണ് സു​ൽ​ത്താ​ൻ അ​ൽ അ​ഷ്‌​റ​ഫ് ഖാ​ൻ​സു​ഹ് അ​ൽ​ഗൂ​രി സ്ഥാ​പി​ച്ച ഈ ​സ​മു​ച്ച​യ​മു​ള്ള​ത്. 1503 മു​ത​ൽ 1505 വ​രെ​യു​ള്ള കാ​ല​യ​ള​വി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഇ​തി​​ന്റെ നി​ർ​മാ​ണം. പ​ള്ളി, മ​ദ്റ​സ, ശ​വ​കു​ടീ​രം, സ​ബീ​ൽ (പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് വെ​ള്ള​മെ​ടു​ക്കാ​വു​ന്ന സ്ഥ​ലം), ഖാ​ൻ​ഗാ​ഹ് (ആ​ത്മീ​യ സ​മ്മേ​ള​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ള ഇ​ടം) എ​ന്നി​വ​യാ​ണ് ഈ ​സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​ലു​ള്ള​ത്. തി​ര​ക്കു​പി​ടി​ച്ച തെ​രു​വി​ലൂ​ടെ ന​ട​ന്നു​വേ​ണം ഇ​ങ്ങോ​ട്ടെ​ത്താ​ൻ. സു​ഗ​ന്ധ​വ്യ​ഞ്ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും സു​ഗ​ന്ധ​തൈ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും മാ​ർ​ക്ക​റ്റ് ഈ ​വ​ഴി​യി​ലാ​ണ്. ജ്വ​ല്ല​റി​ക​ളും പു​രാ​വ​സ്തു വി​ൽ​ക്കു​ന്ന വി​ൽ​പ​ന​ശാ​ല​ക​ളു​മു​ണ്ട്. പ​ഴ​യ വ​സ്തു​ക്ക​ൾ വി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഒ​രു ക​ട​യി​ൽ ക​യ​റി​യ​പ്പോ​ൾ ഈ​ജി​പ്തി​ലെ പ​ല ച​രി​ത്ര​കാ​ല​ത്തെ​യും അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന വ്യ​ക്തി​ക​ളു​ടെ​യും സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഫോ​ട്ടോ ക​ണ്ടു. ഇ​ത്ത​രം ഫോ​ട്ടോ​ക​ൾ വീ​ട്ടി​ലും ഓ​ഫി​സി​ലും ക​ട​ക​ളി​ലു​മൊ​ക്കെ വെ​ക്കു​ന്ന​ത് ഒ​രു ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ൻ രീ​തി​യാ​ണെ​ന്ന് തോ​ന്നു​ന്നു. വി​പ്ല​വ​നേ​താ​വ് ജമാ​ൽ അ​ബ്ദു​ൽ നാ​സി​റി​​ന്റെ ഒ​രു പ്ര​തി​മ അ​വി​ടെ ക​ണ്ടു. ക​ട​ക്കാ​ര​ൻ ആ​വേ​ശ​ത്തോ​ടെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ കു​റി​ച്ച് പ​റ​യു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ര​ണ്ട് വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യാ​ണ് അ​ൽ​ഗൂ​രി സ​മു​ച്ച​യം സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. മ​ദ്റ​സ​യും പ​ള്ളി​യും വ​ല​തു​വ​ശ​ത്തും ശ​വ​കു​ടീ​രം ഉ​ൾ​െ​പ്പ​ടെ​യു​ള്ള​വ ഇ​ട​തു​ഭാ​ഗ​ത്തും. ര​ണ്ട് കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളും ഇ​രു​വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലു​മാ​യു​ള്ള ക​ട​ക​ൾ​ക്ക് മു​ക​ളി​ലാ​ണ് നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. തെ​രു​വി​ന് ത​ണ​ൽ ന​ൽ​കാ​ൻ നി​ർ​മി​ച്ച മ​ര​ത്തി​​ന്റെ മേ​ൽ​ക്കൂ​ര ഈ ​കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളെ ത​മ്മി​ൽ ബ​ന്ധി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ഈ ​പ്ര​ദേ​ശം വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി കൈ​റോ​യി​ലെ തു​ണി മാ​ർ​ക്ക​റ്റി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​ണ്. തു​ണി​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളും വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളും ഇ​വി​ടെ ഇ​ന്നും വി​ൽ​ക്കു​ന്നു. ഈ ​തെ​രു​വി​ന് സ​മീ​പ​മാ​ണ് തു​ണി​നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ന് പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ അ​ൽ ഖ​യാ​മി​യ തെ​രു​വു​ള്ള​ത്. സ​മു​ച്ച​യം കാ​ണാ​ൻ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​ർ കു​റ​വാ​ണ്. താ​ഴെ​യു​ള്ള തു​ണി​ത്തെ​രു​വി​ൽ ന​ല്ല തി​ര​ക്കാ​ണ്.

അ​ൽ​ഗൂ​രി സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​ന് അ​ടു​ത്താ​യി ഒ​രു വി​ഖാ​ല​യു​മു​ണ്ട്. തു​റ​ന്ന ച​തു​രാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള ഒ​രു ന​ടു​മു​റ്റ​വും നാ​ലു​വ​ശ​വും അ​റ​ക​ളാ​ൽ ചു​റ്റ​പ്പെ​ട്ടു​മാ​ണ് ഇ​തി​​ന്റെ ഘ​ട​ന. അ​ഞ്ച് നി​ല​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നും ര​ണ്ടും നി​ല​ക​ൾ ച​ര​ക്കു​ക​ൾ സൂ​ക്ഷി​ക്കാ​നും വി​ൽ​ക്കാ​നു​മു​ള്ള സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളാ​യും മു​ക​ളി​ല​ത്തെ മൂ​ന്ന് നി​ല​ക​ൾ പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും വ്യാ​പാ​രി​ക​ളു​ടെ​യും വാ​സ​സ്ഥ​ല​മാ​യു​മാ​ണ് ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. പ​ക്ഷേ, ഇ​തൊ​ക്കെ നി​ർ​മി​ച്ച സു​ൽ​ത്താ​ൻ അ​ൽ​ഗൂ​രി​യു​ടെ അ​വ​സാ​നം ദാ​രു​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​ട്ടോ​മ​ൻ സൈ​ന്യം പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് താ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച​പോ​ലെ ആ ​ശ​വ​കു​ടീ​ര​ത്തി​ൽ നി​ത്യ​നി​ദ്ര പു​ൽ​കാ​നാ​യി​ല്ല. ഓ​ട്ടോ​മ​നു​ക​ളു​മാ​യു​ള്ള യു​ദ്ധ​ത്തി​നി​ടെ മ​രി​ച്ചു​വീ​ണ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​ന്റെ ശ​രീ​രം എ​വി​ടെ​യാ​ണ് സം​സ്ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് എ​ന്ന​തു​പോ​ലു​മ​റി​യി​ല്ല. അ​ൽ​ഗൂ​രി​യു​ടേ​ത് മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഒ​പ്പം മ​ണ​ലാ​ര​ണ്യ​ത്തി​ൽ അ​ടി​ഞ്ഞു​പോ​യ​ത് മം​ലൂ​ക്കു​ക​ളു​ടെ വാ​ഴ്ച​കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​ർ നി​ർ​മി​ച്ച സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളും പ​ള്ളി​ക​ളും മാ​ത്രം ബാ​ക്കി​യാ​യി.

അ​ല്‍ മു​ഇ​സ് തെ​രു​വി​ലെ ഒ​രു ക​ഫേ

അ​ല്‍ മു​ഇ​സ് തെ​രു​വി​ലു​ള്ള മു​അ​യ്യ​ദ് മ​സ്ജി​ദ് നി​ർ​മി​ച്ച​തും മം​ലൂ​ക്കു​ക​ളാ​ണ്. 1415ലാ​ണ് ഇ​തി​​ന്റെ നി​ർ​മാ​ണം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യ​ത്. മു​ഇ​സ് തെ​രു​വി​ന്റെ തെ​ക്ക​ൻ ക​വാ​ട​മാ​യ ബാ​ബ് സു​വൈ​ല​യോ​ട് ചേ​ർ​ന്നാ​ണ് മ​സ്ജി​ദ്. ബാ​ബ് സു​വൈ​ല​യു​ടെ വൃ​ത്താ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള മു​ൻ​ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് പ​ള്ളി​യു​ടെ ര​ണ്ട് മി​നാ​ര​ങ്ങ​ൾ നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. പ​ള്ളി​യു​ടെ ക​വാ​ടം കു​മ്മാ​യ​വും, ക​റു​പ്പും വെ​ളു​പ്പും നി​റ​മു​ള്ള മാ​ർ​ബി​ൾ​കൊ​ണ്ടു​മാ​ണ് അ​ല​ങ്ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. പ​ള്ളി​ക്ക​ക​ത്ത് നാ​ല് പോ​ർ​ട്ടി​ക്കോ​ക​ളും തു​റ​ന്ന ന​ടു​മു​റ്റ​വു​മു​ണ്ട്. ചു​വ​രു​ക​ൾ മാ​ർ​ബി​ൾ​കൊ​ണ്ടാ​ണ് പാ​ന​ൽ ചെ​യ്തി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ത​ടി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പ്ര​സം​ഗ​പീ​ഠ​ത്തി​ൽ ആ​ന​ക്കൊ​മ്പും മു​ത്തും കൊ​ത്തി​വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ലി​ഖി​ത​ങ്ങ​ളി​ൽ മ​സ്ജി​ദ് നി​ർ​മി​ച്ച സു​ൽ​ത്താ​ൻ അ​ൽ മു​അ​യ്യ​ദി​ന്റെ പേ​രും സ്ഥാ​ന​പ്പേ​രു​ക​ളും കാ​ണാം.

ബാ​ബ് സു​വൈ​ല​യി​ലാ​ണ് അ​ല്‍ മു​ഇ​സ്​ തെ​രു​വ് അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഫാ​ത്തി​മി കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന തെ​ക്ക​ൻ ഭാ​ഗ​ത്തെ സം​ര​ക്ഷ​ണ​മ​തി​ലി​ന്റെ അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്ന ഏ​ക ക​വാ​ട​മാ​ണി​ത്. അ​ർ​ധ​വൃ​ത്താ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള ര​ണ്ട് ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇ​ട​യി​ലാ​ണ് പ്ര​വേ​ശ​ന ക​വാ​ടം. ഇ​തി​ലൂ​ടെ പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ക​ട​ക്കു​ന്ന​തോ​ടെ മു​ഇ​സ് തെ​രു​വി​ലൂ​ടെ​യു​ള്ള ഭൂ​ത​കാ​ല​ന​ട​പ്പ് അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു.2 വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്ക് മ​ട​ങ്ങി​വ​രു​ന്ന​തി​നി​ടെ വീ​ഴ്ച​ക​ളു​ടെ​യും വാ​ഴ്ച​ക​ളു​ടെ​യും അ​റ​ബി​ക്ക​ഥ​ക​ൾ ഭാ​വ​ന​യി​ൽ ചി​ത്ര​മാ​യി വ​രും. ചെ​റു​പ്പ​ത്തി​ലെ​ങ്ങോ ബാ​ല​മാ​സി​ക​ക​ളി​ൽ ക​ണ്ട വേ​ഷ​ത്തി​ൽ സു​ൽ​ത്താ​ൻ​മാ​ർ അ​ര​ങ്ങു​വാ​ഴു​ന്ന​ത് ക​ണ്ണി​ൽ തെ​ളി​യും. നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള ഈ ​ച​രി​ത്ര​സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ൾ സം​ര​ക്ഷി​ക്കാ​നും കൈ​മോ​ശം വ​രാ​തി​രി​ക്കാ​നും സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളെ ആ​ക​ർ​ഷി​ക്കാ​നു​മു​ള്ള ഈ​ജി​പ്ത് ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​​ന്റെ പ​ദ്ധ​തി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് എ​വി​ടെ​യോ ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ ഇ​ന്ത്യ​യെ കു​റി​ച്ചാ​ണ് ഓ​ർ​മ വ​ന്ന​ത്. മു​ന്നൂ​റി​ല​ധി​കം കൊ​ല്ലം രാ​ജ്യം ഭ​രി​ച്ച മു​ഗ​ൾ രാ​ജ​വം​ശ​ത്തെ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് നി​ഷ്കാ​സ​നം​ചെ​യ്യാ​ൻ ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ന​ട​പ്പാ​ക്കു​ന്ന നീ​തി​കേ​ടു​ക​ളെക്കു​റി​ച്ച്, ത​ക​ർ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും പേ​ര് മാ​റ്റ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളെ​യും റോ​ഡു​ക​ളെ​യും കു​റി​ച്ച്, മാ​യ്ച്ചു​ക​ള​യു​ന്ന സ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ​കു​റി​ച്ചൊ​ക്കെ ഓ​ർ​മ​വ​ന്നു. പേ​ടി തോ​ന്നി.

(തു​ട​രും)

കു​റി​പ്പ്​:

1. ഒ​രു​ത​രം റൊ​ട്ടി. ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ർ​ക്ക് ഒ​ഴി​ച്ചു​കൂ​ടാ​നാ​വാ​ത്ത ഈ ​റൊ​ട്ടി എ​ല്ലാ നേ​ര​വും ഭ​ക്ഷ​ണ​മേ​ശ​യി​ലു​ണ്ടാ​വും.

2. അ​ല്‍ മു​ഇ​സ് തെ​രു​വി​ൽ ഈ ​ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ൽ പ​രാ​മ​ർ​ശി​ക്കാ​ത്ത സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്. സു​ലൈ​മാ​ൻ ആ​ഗ അ​ൽ സി​ലാ​ദാ​ർ മ​സ്ജി​ദ്, ത​ഗ്രി ബ​ർ​ദി മ​സ്ജി​ദ്, അ​ൽ അ​ഷ്റ​ഫ് ബാ​ർ​സ്ബേ മ​സ്ജി​ദ് തു​ട​ങ്ങി​യ പ​ള്ളി​ക​ളും വി​വി​ധ മ​ദ്റ​സ​ക​ളും സാ​ബി​ലു​ക​ളു​മു​ണ്ട്.

Tags:    
News Summary - Cultural tour to Egypt

വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ അവരുടേത്​ മാത്രമാണ്​, മാധ്യമത്തി​േൻറതല്ല. പ്രതികരണങ്ങളിൽ വിദ്വേഷവും വെറുപ്പും കലരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. സ്​പർധ വളർത്തുന്നതോ അധിക്ഷേപമാകുന്നതോ അശ്ലീലം കലർന്നതോ ആയ പ്രതികരണങ്ങൾ സൈബർ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാർഹമാണ്​. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങൾ നിയമനടപടി നേരിടേണ്ടി വരും.

access_time 2024-04-22 05:00 GMT