മാറുന്ന ലോകക്രമവും മാറിയ ഇന്ത്യൻ നിലപാടും

ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റുവിന്റെ കാഴ്ചപ്പാടുകളും പശ്ചിമേഷ്യയുമായുള്ള സൗഹാർദപൂർണമായ നയങ്ങളുമാണ്​ അറബ് ലോകത്തെ ഇന്ത്യയിലേക്ക് ചായാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചിരുന്നത്​. ഫലസ്തീനെ സംബന്ധിച്ച നെഹ്​റുവി​ന്റെ നിലപാട്​ വ്യക്തമായിരുന്നു

മിഡിലീസ്റ്റിൽ ഇസ്രായേൽ സേന തുടർച്ചയായി നടത്തിവരുന്ന ബോംബാക്രമണങ്ങളും കൊലപാതകങ്ങളും കൂടുതൽ ഇടങ്ങളിലേക്ക്​ വ്യാപിക്കുകയാണ്​. സാധാരണക്കാരായ ജനങ്ങളുടെ ഭീതിയുടെയും ദൈനംദിന ദുരന്തങ്ങളുടെയും നാശത്തി​ന്റെയും തോതും നാളുകൾ കഴിയുംതോറും കനത്തുവരുന്നു. ആ മനുഷ്യരെ മാത്രമല്ല ന​മ്മെയും ബാധിക്കുന്നുണ്ട്​ ഇതെല്ലാം.

വാസ്തവത്തിൽ, ഇതിനകം തന്നെ നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് അതി​ന്റെ പ്രഭാവം പതിഞ്ഞുതുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. തൊഴിൽ സാധ്യതകൾ, വാണിജ്യ വ്യാപാര ​മേഖലകൾ, തീർഥാടന യാത്രകൾ, സെമിനാറുകളിലും യോഗങ്ങളിലും അക്കാദമിക് വിദഗ്ധർ നടത്തുന്ന ഇടപെടലുകൾ എന്നിവയിലെല്ലാം സ്ഥിതി അമേരിക്ക ഇറാഖിലേക്ക് കടന്നുകയറിയ 90 കളിൽനിന്ന്​ തീർത്തും വ്യത്യസ്​തമാണിന്ന്​.

ന്യൂഡൽഹിയിലെ ജോർ ബാഗിൽ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ഇറാഖ്​ എംബസി അമേരിക്കയുടെ ഇറാഖ്​ അധിനിവേശത്തിന്​ മുമ്പ്​ അക്ഷരാർഥത്തിൽ സജീവമായിരുന്നു. 40ലധികം ഇറാഖി നയതന്ത്രജ്ഞരും അതിന്റെ ഇരട്ടി ജൂനിയർ സ്റ്റാഫുകളുമുണ്ടായിരുന്ന അവിടം സൗഹൃദത്തിന്റെയും സാംസ്​കാരിക വിനിമയത്തി​ന്റെയും കേന്ദ്രമായിരുന്നു. ഇറാഖിനെതിരായ യുദ്ധം കൊടുമ്പിരിക്കൊണ്ടവേളയിൽ നയതന്ത്രജ്ഞരെ അഭിമുഖം ചെയ്യാനായി പലവുരു ഞാൻ അവിടേക്ക് പോയിട്ടുണ്ട്​.

അന്നവിടെ കണ്ടിരുന്ന രണ്ട്​ കാഴ്​ചകൾ ഇവിടെ പരാമർശിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്ന്​ തോന്നുന്നു. ഒന്ന്​: ലോകത്തി​ന്റെ മേധാശക്തിയായി വിലസുന്ന അമേരിക്കക്കെതിരെ ‘നെഞ്ചൂക്ക്​ കാണിച്ച’ സദ്ദാം ഹുസൈന്​ അഭിവാദ്യങ്ങളർപ്പിക്കാൻ എംബസിക്ക്​ മുന്നിൽ തടിച്ചുകൂടിയിരുന്ന സിഖുകാരും മുസ്​ലിംകളും ഹിന്ദുക്കളുമുൾപ്പെടെയുള്ള ഇന്ത്യക്കാർ. അമേരിക്കക്കെതിരെ പൊരുതുന്ന ഇറാഖി സേനക്ക്​ അയച്ചുകൊടുക്കൂ എന്ന അപേക്ഷയുമായി ഭക്ഷണശേഖരവും മരുന്നുകളും മറ്റു വസ്​തുക്കളുമായി ആളുകൾ എംബസിയിലേക്ക്​ കയറിവന്നിരുന്നതാണ്​ സവിശേഷമായ രണ്ടാമത്തെ കാഴ്​ച.

പിന്തിരിപ്പൻ സ്വേച്ഛാധിപതിയെന്ന്​ പാശ്ചാത്യർ ​പ്രചരിപ്പിച്ചിരുന്ന സദ്ദാം ഹസൈ​ന്റെ നയതന്ത്രജ്ഞരും കുടുംബങ്ങളും ന്യൂഡൽഹിയിൽ കഴിഞ്ഞിരുന്നത് കാലത്തിന്​ ബഹുദൂരം മുന്നിലാ​യിരുന്നുവെന്നാണ്​ എനിക്ക്​ ​തോന്നിയിരുന്നത്​. ഇറാഖി നയതന്ത്രജ്ഞർ പൃഥ്വിരാജ് റോഡിലെ അവരുടെ ഔദ്യോഗിക വസതിയിൽ ഒരുക്കിയിരുന്ന സ്വീകരണ പരിപാടികൾ ഓർമയിലെത്തുന്നു. ഇറാഖ്​ ദേശീയ ദിനമായിരുന്ന ജൂലൈ 17നോടനുബന്ധിച്ച്​ ആ രാജ്യത്തെ വിവിധ നഗരങ്ങളിൽനിന്നെത്തുന്ന എഴുത്തുകാരും സാംസ്​കാരിക പ്രവർത്തകരും എഡിറ്റർമാരുമൊക്കെയായി സംഗമങ്ങളും വിരുന്നുകളുമുണ്ടായി.

1950കളിൽ ഇന്ത്യയിലെത്തിയ ആദ്യത്തെ ഇറാഖി അംബാസഡർക്ക്​ പണ്ഡിറ്റ് ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു സമ്മാനിച്ച ആ വസതിയിൽ ഇറാഖ്​ യഥാർഥ ഇറാഖായി നിലനിന്നിടത്തോളം കാലം അത്തരം പരിപാടികളും കൂടിച്ചേരലുകളുമുണ്ടായിരുന്നു. പിന്നീട്​ ‘കൂട്ട നശീകരണത്തിനുള്ള ആയുധങ്ങൾ’ തിരയുവാനെന്ന പേരിൽ അമേരിക്കയും സഖ്യസൈന്യങ്ങളും അവിടേക്ക്​ കടന്നുകയറുകയും ഒന്നും കണ്ടെത്താതെ എല്ലാം നശിപ്പിച്ച്​ ഇറങ്ങിപ്പോരുകയും ചെയ്​തതോടെ ഒരു രാജ്യവും അത്​ പ്രതിനിധാനം ചെയ്​ത അതിപുരാതനമായ സംസ്​കൃതിയും നാമാവശേഷമായിത്തീർന്നു.

ഇറാഖ്​ എംബസിയിൽ മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യയുമായി എന്നും മികച്ച സൗഹൃദം ആഗ്രഹിക്കുകയും നിലനിർത്തുകയും ചെയ്​ത അറബ്​ രാജ്യങ്ങളുടെ നയ​തന്ത്ര ​കേന്ദ്രങ്ങളിലെല്ലാം ഏറെ ഹൃദ്യമായ സാംസ്​കാരിക പരിപാടികളും സൗഹൃദ കൂട്ടായ്​മകളും നടക്കാറുണ്ടായിരുന്നു. ഞാൻ ആദ്യമായി ധ്രുപദ്​ കച്ചേരി കേൾക്കുന്നത്​ ഇന്ത്യയിലെ മുൻ ഖത്തർ സ്ഥാനപതി ഡോ. ഹസൻ അൽ നിമയുടെ ഔദ്യോഗിക വസതിയിൽവെച്ചാണ്​. പരമ്പരാഗത ബൈത്തക് ശൈലിയിൽ സംഗീത സായാഹ്നങ്ങളൊരുക്കി ആതിഥേയത്വം വഹിച്ച സൗമ്യരായ നയതന്ത്രജ്ഞരിൽ ഒരാളായിരുന്നു ഡോ. ഹസൻ. ലെബനാൻ, ഇറാഖ്, ലിബിയ, ജോർഡൻ, അൾജീരിയ എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള പ്രതിനിധികളും ഒട്ടനവധി വൈജ്ഞാനിക പരിപാടികൾക്ക്​ ആതിഥ്യമരുളി. ഇന്ന്​ ആ രാജ്യങ്ങളിൽ പലതും അമേരിക്കയുടെയും സഖ്യകക്ഷികളുടെയും കുതന്ത്രങ്ങൾമൂലം ആഭ്യന്തരയുദ്ധം ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രതിസന്ധികൾക്ക്​ നടുവിലാണ്​. ഒരുകാലത്ത്​ വളരെ നല്ലരീതിയിൽ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഡൽഹിയിലെ അറബ്​ ലീഗ്​ ഓഫിസി​ന്റെ നിലവിലെ അവസ്ഥയെന്താണ്​ എന്നുപോലും എനിക്ക്​ നിശ്ചയമില്ല.

ഇസ്രായേലിനോടും സഖ്യകക്ഷികളോടും രാജ്യം പ്രകടമായ ചായ്​വ് ​പ്രകടിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങിയതോടെ ഇന്ത്യക്കാരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം സ്ഥിതി കൂടുതൽ സങ്കീർണമായി. 2014 മുതൽ വ്യക്തമായിരുന്ന ഈ ചായ്​വ്​ 2017ൽ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി ഇസ്രായേലിലേക്ക് ആദ്യ പര്യടനം നടത്തിയതോടെ ശക്തി​പ്പെട്ടു.

ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റുവിന്റെ കാഴ്ചപ്പാടുകളും പശ്ചിമേഷ്യയുമായുള്ള സൗഹാർദപൂർണമായ നയങ്ങളുമാണ്​ അറബ് ലോകത്തെ ഇന്ത്യയിലേക്ക് ചായാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചിരുന്നത്​. ഫലസ്തീനെ സംബന്ധിച്ച നെഹ്​റുവി​ന്റെ നിലപാട്​ വ്യക്തമായിരുന്നു. അതിലൂടെ അറബികളെയും പശ്ചിമേഷ്യയെ അപ്പാടെയും ഇന്ത്യയുടെ ശക്തമായ സഖ്യകക്ഷികളാക്കി മാറ്റാനും അദ്ദേഹത്തിന്​ സാധിച്ചു. ആഭ്യന്തരനയങ്ങളിൽ മാത്രമല്ല, വി​ദേശനയങ്ങളിലും നെഹ്​റുവിന്റെ സുചിന്തിതവും നീതിയുക്തവുമായ നിലപാടുകളിൽനിന്ന്​ തീർത്തും വിരുദ്ധമാണ്​ ഇന്ത്യൻ ഭരണകൂടം ഇപ്പോൾ കൈക്കൊള്ളുന്നത്​.

ഇന്ത്യയിലെ ഫലസ്തീൻ പ്രതിനിധികളുടെ വാർത്തസമ്മേളനങ്ങളിൽ ഞാൻ പങ്കെടുത്തിട്ടുണ്ട്. അവർ ഇന്ത്യൻ ജനതയുമായി സ്ഥാപിച്ച വൈകാരിക അടുപ്പവും ഞാൻ മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്​. ന്യൂഡൽഹിയിൽ ഒരുക്കിയ വിപുലമായ സ്വീകരണ ചടങ്ങിൽ ഫലസ്തീൻ വിമോചന പ്രസ്ഥാന നേതാവ് യാസർ അറാഫത്ത് ഇന്ദിര ഗാന്ധിക്ക് നൽകിയ ഊഷ്മളമായ ആലിംഗനവും ഓർമവരുന്നു.

ഇന്ന്​ അതെല്ലാം പഴങ്കഥകളായി മാറിയിരിക്കുന്നു. മാറിയ ലോകക്രമത്തിൽ മനുഷ്യജീവനെക്കുറിച്ചോ അടിസ്ഥാനപരമായ നിലനിൽപിനെക്കുറിച്ചോപോലും കാര്യമായ ആശങ്കയില്ല. ഇസ്രായേൽ അഴിച്ചുവിടുന്ന ഈ പൈശാചിക യുദ്ധത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യാഘാതം അത്​ കുഞ്ഞുങ്ങളുടെയും യുവതയുടെയും ഭാവിയിൽ സൃഷ്​ടിക്കുന്ന പ്രഹരങ്ങളാണ്​.

രാഷ്ട്രീയയുദ്ധങ്ങളുടെയും ആഭ്യന്തര കലഹങ്ങളുടെയും ഇരകളായ ലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ മരിക്കുകയോ മരിച്ചതിന്​ തുല്യരായി ജീവിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. കുട്ടികളും അവരുടെ കുടുംബങ്ങളും അതീവ നിരാശയോടെ ലോകത്തെ നോക്കുന്ന ദൃശ്യങ്ങൾ നമ്മൾ എല്ലാവരും നിസ്സംഗതയോടെയോ നിസ്സഹായതയോടെയോ കാണുന്നു. പല കുട്ടികളും യൂറോപ്പിലേക്ക്​ പലായനം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. അതിജീവനം തേടി അവിടെ എത്തിപ്പെടാൻ കഴിഞ്ഞാലും അന്യവത്​കരണത്തി​ന്റെ ചാപ്പകൾ പേറിവേണം അവർ ജീവിതം തള്ളിനീക്കാൻ.