മൂന്ന് മനുഷ്യർ, പിറന്നാളുകൾ

വർഗീയവാദികളെ ഖുശ്‍വന്ത് വെറുത്തു. എനിക്ക് നൽകിയ ഒരു അഭിമുഖത്തിൽ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു-, നാം നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ സ്നേഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ അതിനെ വർഗീയ- സാമുദായിക ശക്തികളിൽ നിന്ന് രക്ഷിക്കണം. ഇന്നത്തെ തലമുറ വർഗീയ, ഫാഷിസ്റ്റ് നയങ്ങളെ തള്ളിപ്പറയുമെന്ന് ഞാൻ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.”

തി​ര​ക്കി​ലും തി​ര​ക്കി​ലും പെ​ട്ടും, ഭ​യാ​ന​ക​മാ​യ റോ​ഡ​പ​ക​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ര​യാ​യും വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​വും കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും പാ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും റോ​ഡു​ക​ളു​ടെ​യും ത​ക​ർ​ച്ച മൂ​ല​വു​മെ​ല്ലാം നൂ​റു​ക​ണ​ക്കി​ന് ആ​ളു​ക​ൾ മ​രി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന അ​വ​സ്ഥ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ആ​ശ​ങ്ക​ക​ളാ​ണ് കൂ​ടു​ത​ൽ.

അ​തെ, തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ​യു​ടെ ക​ടു​ത്ത സാ​ഹ​ച​ര്യ​മാ​ണ് നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്. വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ മേ​ഖ​ല​യി​ലും അ​സ്വ​സ്ഥ​ത​ക​ൾ വ​ർ​ധി​ക്കു​ന്നു. ന​മ്മു​ടെ യു​വ​ത​യെ, വ​രു​ന്ന ത​ല​മു​റ​യെ കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് എ​ന്താ​ണ്? യു​വ​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ലാ​ണ് നാം ​അ​ടി​യ​ന്ത​ര ശ്ര​ദ്ധ പ​തി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​ത്.

ഭാ​വി എ​ത്ര​മാ​ത്രം നി​രാ​ശ​ഭ​രി​ത​മാ​ണെ​ന്ന് തോ​ന്നു​ന്നു​വെ​ന്നി​രി​ക്കി​ലും അ​വ​രെ ശ​ക്തി​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും പ്ര​തീ​ക്ഷ കൈ​വി​ടാ​തെ നി​ല​നി​ർ​ത്താ​നു​മാ​ണ് ര​ക്ഷി​താ​ക്ക​ളും കു​ടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളും സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളു​മെ​ല്ലാം ശ്ര​മി​ക്കേ​ണ്ട​ത്.

ആ​ഗ​സ്റ്റ് ന​മ്മെ ഏ​വ​രെ​യും സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് വി​ശേ​ഷാ​ൽ മാ​സ​മാ​ണ്. സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്വ അ​ധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​നെ​തി​രെ ക്വി​റ്റ് ഇ​ന്ത്യ സ​മ​ര​കാ​ഹ​ള​മു​യ​ർ​ന്ന മാ​സ​മാ​ണി​ത്, പ​തി​നാ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് ധീ​ര ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി​ക​ൾ ജീ​വ​നും ജീ​വി​ത​വും ത്യ​ജി​ച്ച് പോ​രാ​ടി സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം നേ​ടി​ത്ത​ന്ന മാ​സ​വു​മാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ജീ​വി​ത​ത്തെ ഒ​രു ത​ര​ത്തി​ല​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ മ​റ്റൊ​രു വി​ധ​ത്തി​ൽ സ്വാ​ധീ​നി​ച്ച മൂ​ന്ന് അ​സാ​ധാ​ര​ണ വ്യ​ക്തി​ത്വ​ങ്ങ​ൾ ജ​നി​ച്ച മാ​സ​മാ​ണ് ആ​ഗ​സ്റ്റ്- അ​വ​ർ മൂ​വ​ർ​ക്കും മു​ൻ​കൂ​ർ ജ​ന്മ​ദി​നാ​ശം​സ​ക​ൾ.

ഖു​ശ്‍വ​ന്ത് സി​ങ്

ആ​ർ​ജ​വം നി​റ​ഞ്ഞ എ​ഴു​ത്തും ജീ​വി​ത​വും കൊ​ണ്ട് അ​തി​കാ​യ​ൻ എ​ന്ന വി​ശേ​ഷ​ണ​ത്തി​ന് എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടും അ​ർ​ഹ​നാ​യ ഖു​ശ്‍വ​ന്ത് സി​ങ് വ​ർ​ഷ​ത്തി​ൽ ര​ണ്ട് ത​വ​ണ പി​റ​ന്നാ​ൾ ആ​ഘോ​ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഫെ​ബ്രു​വ​രി ര​ണ്ടി​നും ആ​ഗ​സ്റ്റ് 15നും.

​ഇ​തെ​ങ്ങ​നെ ര​ണ്ട് ജ​ന്മ​ദി​നം, അ​തും വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യ ര​ണ്ട് മാ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ എ​ന്ന ന്യാ​യ​മാ​യ സം​ശ​യം ഏ​തൊ​രു വാ​യ​ന​ക്കാ​ർക്കുമു​ണ്ടാ​കാ​മെ​ന്ന​തി​നാ​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​തേ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​റ​ഞ്ഞ​തു ത​ന്നെ ഉ​ദ്ധ​രി​ക്ക​ട്ടെ: വ​സ​ന്ത​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ലാ​ണ് എ​ന്റെ ജ​ന​നം എ​ന്ന കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ എ​ന്റെ അ​ച്ഛ​ന് ന​ല്ല ഉ​റ​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

അ​തു​കൊ​ണ്ട് ഫെ​ബ്രു​വ​രി ര​ണ്ടാ​ണ് എ​ന്റെ ജ​ന്മ​ദി​നം. പ​ക്ഷേ, മ​ൺ​സൂ​ൺ കാ​ല​ത്തി​ന്റെ മ​ധ്യ​ത്തി​ലാ​ണ് ഞാ​ൻ പി​റ​ന്ന​തെ​ന്ന് എ​ന്റെ അ​ച്ഛ​മ്മ ത​റ​പ്പി​ച്ചു​പ​റ​യു​ന്നു, അ​തു​കൊ​ണ്ട് ആ​ഗ​സ്റ്റ് 15 എ​ന്റെ ര​ണ്ടാം ജ​ന്മ​ദി​ന​മാ​യി.

അ​വി​ഭ​ക്ത പ​ഞ്ചാ​ബി​ലെ ഹ​ദാ​ലി​യി​ൽ 1915ൽ ​ജ​നി​ച്ച ഖു​ശ്‍വ​ന്തി​ന് സ്വ​ന്തം ജീ​വി​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് കൃ​ത്യ​മാ​യ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു, അ​തി​ൻ പ്ര​കാ​രം ജീ​വി​ച്ചു. നി​ർ​ഭ​യം സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും അ​തേ ആ​വേ​ശ​ത്തി​ൽ എ​ഴു​തു​ക​യും ചെ​യ്തു. ആ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ ഏ​തെ​ങ്കി​ലും വി​ധ​ത്തി​ലെ വൈ​രു​ധ്യ​ങ്ങ​ളോ ത​രി​മ്പ് കാ​പ​ട്യ​മോ കാ​ണാ​നി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

ജീ​വി​താ​വ​സാ​നം വ​രെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഒ​രു ക​മ്പ്യൂ​ട്ട​റോ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യോ മൊ​ബൈ​ൽ ഫോ​ണോ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഇ​തൊ​ന്നും ഇ​ല്ലാ​ത്ത​തി​ലും ​ക​ട​ലാ​സ് ചീ​ന്തു​ക​ളി​ൽ എ​ഴു​തു​ന്ന​തി​ലും സ​ന്തു​ഷ്ട​നാ​ണെ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​യാ​റു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഖു​ശ്‍വ​ന്തുമാ​യി ഇ​ട​പ​ഴ​കി​യ കാ​ല​ത്ത് അ​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ ചി​ല വ​ശ​ങ്ങ​ൾ അ​ടു​ത്ത​റി​യാ​നാ​യി. ഒ​രി​ക്ക​ലും ഉ​പ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ ന​ൽ​കി​യി​ല്ല. ഗോ​സി​പ്പ് പ​റ​ച്ചി​ലി​നും അ​നാ​വ​ശ്യ​മാ​യ അ​ല​ച്ചി​ലു​ക​ളി​ലും സ​മ​യം പാ​ഴാ​ക്കി​യി​ല്ല. വ്യാ​ജ​ങ്ങ​ളും മ​ത പ​ക്ഷ​പാ​ത​ങ്ങ​ളും നു​ണ​യും വ​ഞ്ച​ന​യും ആ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ആ​ർ​ദ്ര​വും സൂ​ക്ഷ്മ​വു​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഓ​രോ കൈ​മാ​റ്റ​വും.

വ​ർ​ഗീ​യ​വാ​ദി​ക​ളെ ഖു​ശ്‍വ​ന്ത് വെ​റു​ത്തു.‘‘​ഇ​ന്ന്, എ​ന്റെ ഒ​രേ​യൊ​രു ആ​ശ​ങ്ക രാ​ജ്യ​ത്ത് വ​ല​തു​പ​ക്ഷ ഫാ​ഷി​സ്റ്റ് ശ​ക്തി​ക​ളു​ടെ വ​ള​ർ​ച്ച​യാ​ണ്... വ​ർ​ഗീ​യ രാ​ഷ്ട്രീ​യം ശ​ക്തി​പ്രാ​പി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും അ​തി​ന്റെ അ​പ​ക​ട​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും യു​വ​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഇ​ന്ന​ത്തെ ത​ല​മു​റ​ക്കും ബോ​ധ്യ​മു​ണ്ടാ​വ​ണം’’- 2003-ലെ ​വ​സ​ന്ത​കാ​ല​ത്ത് പെ​ൻ​ഗ്വി​ൻ ബു​ക്സ് പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച ‘ദ ​എ​ൻ​ഡ് ഓ​ഫ് ഇ​ന്ത്യ’ എ​ന്ന പു​സ്ത​കം ഇ​റ​ങ്ങി​യ​തി​ന് തൊ​ട്ടു​പി​ന്നാ​ലെ, എ​നി​ക്ക് ന​ൽ​കി​യ ഒ​രു അ​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു-, നാം ​ന​മ്മു​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തെ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ൽ അ​തി​നെ വ​ർ​ഗീ​യ- സാ​മു​ദാ​യി​ക ശ​ക്തി​ക​ളി​ൽ നി​ന്ന് ര​ക്ഷി​ക്ക​ണം. ലി​ബ​റ​ൽ പ​ക്ഷം ചു​രു​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, ഇ​ന്ന​ത്തെ ത​ല​മു​റ വ​ർ​ഗീ​യ, ഫാ​ഷി​സ്റ്റ് ന​യ​ങ്ങ​ളെ ത​ള്ളി​പ്പ​റ​യു​മെ​ന്ന് ഞാ​ൻ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു.”

മ​ര​ണ​ത്തെ ഭ​യ​ക്കാ​തെ

മ​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഖു​ശ്‍വ​ന്തി​ന്റെ വീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും വ​ള​രെ വ്യ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു: “ഞാ​ൻ മ​ര​ണ​ത്തെ ഭ​യ​ക്കു​ന്നി​ല്ല, അ​ത് അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​ണ്, ആ​ക​യാ​ൽ അ​തേ​ക്കു​റി​ച്ച് വിഷമി​ക്കാ​തെ സ​ദാ​സ​മ​യം അ​തി​ന് ത​യാ​റാ​യി​രി​ക്കു​ക.

അ​സ​ദു​ല്ലാ ഖാ​ൻ ഗാ​ലി​ബ് കൃ​ത്യ​മാ​യി പ​റ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ - ‘‘റൗ ​മേ ഹേ ​ര​ക്ഷെ ഉം​റ് ക​ഹാ ദേ​ഖി​യേ ത​മ്മേ /ന ​ഹാ​ത്ത് ബാ​ഗ് പ​ർ ഹൈ ​ന പാ ​ഹൈ റ​കാ​ബ് മേ (​പ്രാ​യം അ​തി​വേ​ഗം കു​തി​ച്ചു പാ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു / അ​ത് എ​വി​ടെ നി​ൽ​ക്കു​മെ​ന്ന് ആ​ർ​ക്ക​റി​യാം/​ക​ടി​ഞ്ഞാ​ൺ ന​മ്മു​ടെ കൈ​ക​ളി​ല​ല്ല, അ​ങ്ക​പ്പ​ടി ന​മ്മു​ടെ കാ​ലു​ക​ളി​ലു​മി​ല്ല)’’

‘‘മ​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് ആ​ശ​ങ്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​തോ ഭ​യ​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​തോ ആ​യി ഒ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ന്ന് ഞാ​ൻ ക​രു​തു​ന്നു. മു​മ്പ് മ​ന​സ്സ് വി​ഷ​മി​ക്കു​യോ എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ഭാ​രം തോ​ന്നു​ക​യോ ചെ​യ്യു​മ്പോ​ൾ ഞാ​ൻ ശ്മ​ശാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് പോ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു- ആ ​സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം വ​ഴി ഉ​ള്ളം ശു​ദ്ധീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​താ​യി എ​നി​ക്ക് തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നു.

എ​ന്നി​ൽ അ​തൊ​രു ചി​കി​ത്സ​യാ​യി വ​ർ​ത്തി​ച്ചു ... ഞാ​ൻ മ​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് ചി​ന്തി​ക്കാ​റു​ണ്ട് ... പ​ക്ഷേ, പു​ന​ർ​ജ​ന്മ​സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങ​ളി​ൽ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നി​ല്ല ... പ​ല​പ്പോ​ഴും ഞാ​ൻ ബ​ഡേ മി​യാ (ദൈ​വം) യോ​ട് പ​റ​യാ​റു​ണ്ട്, കു​റ​ച്ച് ജോ​ലി​ക​ൾ പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കാ​നു​ള്ള​തി​നാ​ൽ എ​ന്റെ വ​ര​വി​നാ​യി അ​ൽ​പം കാ​ത്തി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന്.

ഉ​യ​ർ​ന്ന ര​ക്ത​സ​മ്മ​ർ​ദ​മു​ൾ​പ്പെ​ടെ വാ​ർ​ധ​ക്യം മൂ​ല​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന അ​വ​ശ​ത​ക​ളെ ഞാ​ൻ ഭ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു- കാ​ഴ്ച​യും കേ​ൾ​വി​യും ന​ഷ്ട​പ്പെ​ടു​ക​യോ പ​ക്ഷാ​ഘാ​തം വ​രു​ക​യോ ചെ​യ്താ​ൽ എ​ന്തു സം​ഭ​വി​ക്കു​മെ​ന്ന ചി​ന്ത​യാ​ണ് എ​ന്നെ ഭ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത്. മ​രി​ച്ചാ​ൽ മ​റ​വ് ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട​ണ​മെ​ന്ന് ഞാ​ൻ ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട് എ​ന്തി​നെ​ന്നാ​ൽ ഭൂ​മി​യി​ൽ നി​ന്ന് ല​ഭി​ച്ച​ത് അ​ങ്ങ​നെ ഭൂ​മി​യി​ലേ​ക്ക് തി​രി​കെ ന​ൽ​കാ​നാ​കു​മെ​ന്ന​തി​നാ​ലാ​ണ​ത്. ഇ​പ്പോ​ൾ അ​ത് വൈ​ദ്യു​തി ശ്മ​ശാ​ന​ത്തി​ലു​മാ​യി​രി​ക്കും’’.

‘‘തി​രി​ച്ചു​പോ​കേ​ണ്ട സ​മ​യം വ​രു​മ്പോ​ൾ ഒ​രു ഖേ​ദ​വും സ​ങ്ക​ട​ങ്ങ​ളു​മി​ല്ലാ​തെ, ആ​രോ​ടും പ​രാ​തി​ക​ളും പ​രി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒ​രു മ​നു​ഷ്യ​നെ​പ്പോ​ലെ പോ​കു​ക. അ​ല്ലാ​മാ ഇ​ഖ്ബാ​ൽ അ​ത് മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യി രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട് - ‘ഒ​രു വി​ശ്വാ​സി​യു​ടെ ല​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളെ​ന്തൊ​ക്കെ​യാ​ണെ​ന്ന് നി​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നോ​ട് ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു / മ​ര​ണം അ​രി​കി​ൽ വ​രു​മ്പോ​ൾ, ചു​ണ്ടി​ൽ പു​ഞ്ചി​രി വി​രി​യു​ന്ന​വ​രാ​ണ​വ​ർ.’"

ഗു​ൽ​സാ​ർ

ജ്ഞാ​ന​പീ​ഠം ന​ൽ​കി രാ​ജ്യം ആ​ദ​രി​ച്ച അ​സാ​മാ​ന്യ പ്ര​തി​ഭാ​ശാ​ലി​യാ​യ ഗു​ൽ​സാ​ർ സാ​ബി​ന്റെ ജ​ന്മ​ദി​നം 1934 ആ​ഗ​സ്റ്റ് 18നാ​ണ്. ക​ണ്ണു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ക​വി​ത​ക​ൾ പ്ര​സ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ക​വി​ക​ൾ അ​പൂ​ർ​വ​മാ​ണ്. ഗു​ൽ​സാ​ർ സാ​ബി​ന്റെ ക​ണ്ണു​ക​ളി​ല​തു​ണ്ട്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വാ​ക്കു​ക​ളി​ൽ ലാ​ളി​ത്യ​വു​മു​ണ്ട്.

ഗു​ൽ​സാ​റി​ന്റെ വ​രി​ക​ൾ കൂ​ടു​ത​ലാ​യി വാ​യി​ക്കും​തോ​റും ആ ​വി​സ്തൃ​ത​മാ​യ സം​വേ​ദ​ന​ക്ഷ​മ​ത എ​ന്നെ അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആ​രാ​ധ​ക​ർ ന​മ്മു​ടെ നാ​ടും ക​ട​ന്ന് വി​ദൂ​ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് വ്യാ​പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടാ​നി​ല്ല. ഇ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ​ത്ത​ന്നെ ക​വി​ക​ൾ അ​തി​ർ​ത്തി​ക​ളി​ൽ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ.

അ​ദ്ദേ​ഹ​വു​മാ​യി ന​സ്രീ​ൻ മു​ന്നി ക​ബീ​ർ ന​ട​ത്തി​യ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന പു​സ്ത​കം വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും വാ​യി​ക്കെ അ​ത് സ്കൂ​ൾ സി​ല​ബ​സി​ൽ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തേ​ണ്ട​താ​ണ് എ​ന്നെ​നി​ക്ക് തോ​ന്നു​ന്നു, എ​ന്തു​കൊ​ണ്ട്? കാ​ര​ണം ഈ ​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടു​ക​ളും വ​രി​ക​ളും മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ മു​ഴു ത​ത്ത്വ​ചി​ന്ത​യും ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്നു.

ക​ശ്മീ​ർ എ​ന്ന വി​കാ​രം

ആ ​പു​സ്ത​കം വാ​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കെ, ഞാ​ൻ ഗു​ൽ​സാ​ർ സാ​ബി​നെ ആ​ദ്യ​മാ​യി ക​ണ്ടു​മു​ട്ടി​യ​തി​നെ കു​റി​ച്ചോ​ർ​ത്തു. അ​തു​ത​ന്നെ ഒ​രു അ​സാ​മാ​ന്യ അ​നു​ഭ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു. 2005ലെ ​വേ​ന​ൽ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഒ​രു ദേ​ശീ​യ ദി​ന​പ​ത്ര​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി അ​ഭി​മു​ഖം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നാ​യാ​ണ് ഞാ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ആ​ദ്യ​മാ​യി കാ​ണു​ന്ന​ത്.

അ​ദ്ദേ​ഹ​മ​ന്ന് താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന ന്യൂ ​ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ ഇ​ന്ത്യ ഇ​ന്റ​ർ​നാ​ഷ​ന​ൽ സെ​ന്റ​റി​ൽ ഒ​രു പ്രാ​ത​ൽ വേ​ള​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച നി​ശ്ച​യി​ച്ച​ത്.

സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​നി​ടെ, ഞ​ങ്ങ​ൾ ക​ശ്മീ​ർ താ​ഴ്‌​വ​ര​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​റ​ഞ്ഞ് നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ, ഗു​ൽ​സാ​ർ സാ​ബ് വി​കാ​രാ​ധീ​ന​നാ​വു​ക​യും വി​ങ്ങി​ക്ക​ര​യു​ക​യും ചെ​യ്തു.

അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു, “ക​ശ്മീ​ർ താ​ഴ്‌​വ​ര എ​ന്നെ​യെ​പ്പോ​ഴും ആ​ക​ർ​ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു, എ​ത്ര​മാ​ത്ര​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാ​ൽ രാ​ഖി​യും ഞാ​നും ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ മ​ധു​വി​ധു നി​ശ്ച​യി​ച്ച​തു​പോ​ലും ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലാ​ണ്... മ​ക​ൾ ബോ​സ്‌​കി​യെ ഗ​ർ​ഭം ധ​രി​ച്ച​ത് ക​ശ്മീ​ർ താ​ഴ്‌​വ​ര​യി​ലാ​ണെ​ന്ന് ഞാ​നും രാ​ഖി​യും പ​ല​പ്പോ​ഴും ക​ളി​യാ​ക്കാ​റു​ണ്ട്... ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലെ പൂ​ന്തോ​ട്ട​ത്തി​ൽ ര​ണ്ട് ഗം​ഭീ​ര​മാ​യ ചി​നാ​ർ മ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഞാ​ൻ അ​വ​യെ ബാ​ദ്ഷാ- ബീ​ഗം എ​ന്നും ജ​ഹാം​ഗീ​ർ-​നൂ​ർ​ജ​ഹാ​ൻ എ​ന്നും വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു.... ഈ ​അ​ടു​ത്ത വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഞാ​ൻ അ​വ​യെ വീ​ണ്ടും ക​ണ്ടു, ‘ബാ​ദ്ഷാ​യും ബീ​ഗ’​വും തി​ക​ച്ചും പ​രി​താ​പ​ക​ര​മാ​യ അ​വ​സ്ഥ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ക​ശ്മീ​ർ എ​ന്റെ വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​ന്ന് ഒ​ഴി​ച്ചു​മാ​റ്റാ​ൻ പ​റ്റാ​ത്ത ഘ​ട​ക​മാ​ണ്, അ​ത് അ​ത്ര​മാ​ത്രം എ​ന്റെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തോ​ട് ചേ​ർ​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്നു.

താ​ഴ്വ​ര​യി​ൽ ഒ​രു സി​നി​മ നി​ർ​മി​ക്കാ​ൻ പോ​ലും പ​ദ്ധ​തി​യി​ട്ടി​രു​ന്നു. കൃ​ഷ്ണ ച​ന്ദ​റി​ന്റെ ‘കി​താ​ബ് കാ ​ക​ഫ​ൻ’ എ​ന്ന ചെ​റു​ക​ഥാ​സ​മാ​ഹാ​ര​ത്തെ അ​ടി​സ്ഥാ​ന​മാ​ക്കി​യു​ള്ള ചി​ത്ര​ത്തി​ന് ‘ഇ​സ് വാ​ഡി മേ’​എ​ന്ന് പേ​രു​മി​ട്ടു. താ​ഴ്‌​വ​ര​യു​ടെ ര​ണ്ട് ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​ന്ന് പ്ര​ണ​യി​താ​ക്ക​ൾ സൈ​നി​ക​മാ​യ ത​ട​സ്സ​ങ്ങ​ളെ മ​റി​ക​ട​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അ​തി​ന്റെ ഇ​തി​വൃ​ത്തം. നി​ർ​ഭാ​ഗ്യ​വ​ശാ​ൽ അ​തി​നി​ട​യി​ൽ കാ​ർ​ഗി​ൽ യു​ദ്ധം പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ സി​നി​മ നി​ർ​മാ​ണം അ​സാ​ധ്യ​മാ​യി’’.

വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷം പെ​ൻ​ഗ്വി​ൻ പു​റ​ത്തി​റ​ക്കി​യ ഗു​ൽ​സാ​റി​ന്റെ ക​ഥാ​സ​മാ​ഹാ​രം - ‘ഹാ​ഫ് എ ​റു​പ്പി സ്റ്റോ​റീ​സ്’ പ്ര​കാ​ശ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന ച​ട​ങ്ങ് ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ എ​ന്റെ ഒ​രു ക​സി​ൻ മാ​ര​ക​മാ​യ ഒ​രു റോ​ഡ​പ​ക​ട​ത്തി​ൽ​പെ​ട്ട​തി​നാ​ൽ എ​നി​ക്ക് തി​ര​ക്കി​ട്ട് യു.​പി​യി​ലേ​ക്ക് പോ​കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു.

എ​ന്നാ​ൽ, തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യ ശേ​ഷം പു​സ്ത​കം നോ​ക്കു​മ്പോ​ൾ ഗു​ൽ​സാ​ർ സാ​ബ് ആ ​സ​മാ​ഹാ​ര​ത്തി​ലെ ചെ​റു​ക​ഥ​ക​ളി​ലൊ​ന്ന് എ​നി​ക്കാ​യി സ​മ​ർ​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്നു ക​ണ്ട​ത് ഹൃ​ദ​യ​സ്പ​ർ​ശി​യാ​യി. അ​തി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​തി: ‘‘ഞ​ങ്ങ​ൾ ര​ണ്ടു​പേ​രും അ​വി​ടെ നി​ന്നു​ള്ള​വ​ര​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ക​ശ്മീ​രി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഞ​ങ്ങ​ൾ ഒ​രു​പാ​ട് പ​ങ്കു​വെ​ച്ചു’’

വൈ​ജ​യ​ന്തി മാ​ല ബാ​ലി

1936 ആ​ഗ​സ്റ്റ് പ​തി​മൂ​ന്നി​നാ​ണ് ന​ടി​യും ന​ർ​ത്ത​കി​യും മു​ൻ പാ​ർ​ല​മെ​ന്റം​ഗ​വു​മെ​ല്ലാ​മാ​യ വൈ​ജ​യ​ന്തി​മാ​ല ബാ​ലി​യു​ടെ പി​റ​ന്നാ​ൾ.

54ല​ധി​കം സി​നി​മ​ക​ളി​ൽ അ​ഭി​ന​യി​ച്ച ശേ​ഷം വി​വാ​ഹ​ത്തി​ന് തീ​രു​മാ​നി​ച്ച​പ്പോ​ൾ അ​വ​ർ സി​നി​മ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചു. ഞാ​ൻ വി​ര​മി​ക്കു​ക​യ​ല്ല സി​നി​മ​ക​ൾ ഉ​പേ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ചെ​യ്ത​തെ​ന്ന് അ​വ​ർ ഒ​രി​ക്ക​ൽ പ​റ​യു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. പി​ന്നീ​ട്, രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ചു​വ​ടു​വെ​ക്കു​ക​യും സൗ​ത്ത് മ​ദ്രാ​സ് മ​ണ്ഡ​ല​ത്തെ ലോ​ക്സ​ഭ​യി​ൽ പ്ര​തി​നി​ധീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ഒ​രു അ​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​നി​ട​യി​ൽ, രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് വ​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ൾ, അ​വ​ർ പ​റ​ഞ്ഞു: എ​നി​ക്ക് ഒ​രു രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ക്കാ​രി​യു​ടെ മ​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നും ഞാ​ൻ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ ചേ​ര​ണ​മെ​ന്നും എ​ന്റെ ഭ​ർ​ത്താ​വി​ന് തോ​ന്നി. അ​ത് പി​ന്നെ പ​തു​ക്കെ പ​തു​ക്കെ സം​ഭ​വി​ച്ചു. അ​തി​നു​മു​മ്പാ​യി ഞ​ങ്ങ​ൾ ത​മി​ഴ്‌​നാ​ട്ടി​ലൊ​ട്ടാ​കെ പ​ര്യ​ട​നം ന​ട​ത്തി, നാ​ടി​ന്റെ അ​ടി​സ്ഥാ​ന യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​ങ്ങ​ൾ ക​ണ്ട​റി​ഞ്ഞു, ആ​ളു​ക​ൾ നി​രാ​ശാ​ഭ​രി​ത​രാ​യി​രു​ന്നു.

പ​ര്യ​ട​ന​ത്തി​നി​ടെ, മ​റ്റൊ​രു കാ​ര്യം കൂ​ടി ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു: ആ​ളു​ക​ൾ ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി​യെ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന വി​ധം. പി​ന്നീ​ട്, ന്യൂ​ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ ചെ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ഞ​ങ്ങ​ൾ ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി​യെ സ​ന്ദ​ർ​​ശി​ക്കു​ക​യും ത​മി​ഴ്‌​നാ​ട്ടി​ലെ സ്ഥി​തി​ഗ​തി​ക​ൾ പ​റ​യു​ക​യും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ ചേ​രാ​നു​ള്ള ആ​​​ഗ്ര​ഹ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​റ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു. അ​വ​ർ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് പു​ഞ്ചി​രി​ച്ചു, അ​ങ്ങനെയാണ് എ​ന്റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ പ്ര​വേ​ശം യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​യ​ത്.