ട്രാജഡിയല്ല; വാഗൺ നരഹത്യ

​ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്തെ ക​ൽ​ക്ക​രി​യി​ൽ ഓ​ടു​ന്ന ഒ​രു പ​ഴ​യ ഗു​ഡ്സ് വാ​ഗ​ൺ -സൗ​ത്ത് മ​റാ​ത്ത ക​മ്പ​നി​യു​ടെ എം.​എ​സ്.​എം.​എ​ൽ.​വി 1711 പോ​ത്ത​ന്നൂ​രി​ൽ​നി​ന്ന് തി​രി​ച്ചു​വ​രു​ക​യാ​ണ്. അ​തി​‍െൻറ ഒ​രു ബോ​ഗി​യി​ൽ​നി​ന്ന് അ​സ​ഹ​നീ​യ ദു​ർ​ഗ​ന്ധം ഉ​യ​രു​ന്നു. വ​ണ്ടി ഞ​ര​ങ്ങി മൂ​ളി തി​രൂ​ർ സ്​​റ്റേ​ഷ​നി​ൽ വ​ന്നു കി​ത​ച്ചു​നി​ന്നു. ബോ​ഗി തു​റ​ന്ന ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രൊ​ന്ന​ട​ങ്കം മൂ​ക്ക് പൊ​ത്തി. ചി​ല​ർ​ക്ക് ത​ല ക​റ​ങ്ങി. അ​ട്ടി​യാ​യി കി​ട​ന്ന ജ​ഡ​ങ്ങ​ൾ താ​ഴേ​ക്ക് വീ​ണു.

1921 ന​വം​ബ​ർ 20

ത​ലേ ദി​വ​സം പ​ട്ടാ​ള​നി​യ​മം നി​ല​വി​ൽ ഇ​ല്ലാ​ത്ത പോ​ത്ത​ന്നൂ​രി​ൽ​വെ​ച്ചു ബോ​ഗി തു​റ​ന്ന​തി​നാ​ൽ മാ​ത്രം പു​റംലോ​കം അ​റി​യാ​ൻ ഇ​ട​യാ​യ ലോ​ക​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ വ​ലി​യ കൂ​ട്ട​ക്കു​രു​തി​ക​ളി​ലൊ​ന്ന്​ -അ​താ​യി​രു​ന്നു വാ​ഗ​ൺ ട്രാ​ജ​ഡി എ​ന്ന് പേ​ര് വി​ളി​ക്കു​ന്ന ന​ര​ഹ​ത്യ.

ഇ​തി​നു സ​മാ​നം ഇ​ന്ത്യാ​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ജാ​ലി​യ​ൻ വാ​ലാ ബാ​ഗ് മാ​ത്ര​മേ കാ​ണു. 96 മാ​പ്പി​ള​മാ​രും നാ​ല് ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളും അ​ട​ക്കം 100 പേ​രെ​യാ​യി​രു​ന്നു ബോ​ഗി​ക്കു​ള്ളി​ൽ കു​ത്തി​നി​റ​ച്ച​ത് (ആ​ളു​ക​ളു​ടെ എ​ണ്ണം സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു ചെ​റി​യ വ്യ​ത്യാ​സ​ങ്ങ​ൾ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ കാ​ണാം). 70 പേ​ർ ശ്വാ​സം മു​ട്ടി മ​രി​ച്ചു, അ​ല്ല കൊ​ന്നു.

ഇ​തി​ൽ​നി​ന്ന് ര​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ട​വ​രി​ൽ ര​ണ്ടു​പേ​ർ വാ​ഗ​ണി​‍െൻറ ഇ​ള​കി​യ ആ​ണി​ദ്വാ​ര​ത്തി​ൽ മാ​റി​മാ​റി മൂ​ക്ക്‌ അ​മ​ർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു ശ്വാ​സം നി​ല​നി​ർ​ത്തി​യ മ​ല​പ്പു​റം മൈ​ല​പ്പു​റം സ്വ​ദേ​ശി​ക​ളാ​യ കൊ​ന്നോ​ല അ​ഹ്‌​മ​ദ്‌ ഹാ​ജി​യും സ​ഹോ​ദ​ര​ൻ യൂ​സു​ഫു​മാ​യി​രു​ന്നു. കൊ​ന്നോ​ല യൂ​സു​ഫ്​ ത​ന്നെ പി​ന്നീ​ട്​ ആ ​ക​രാ​ള നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ളെ പ​റ്റി പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്​:

''1921 ന​വം​ബ​ർ 19ന് ​രാ​ത്രി ഏ​ഴു​മ​ണി​ക്ക് പ​ടി​ഞ്ഞാ​റു​നി​ന്ന് ഒ​രു വ​ണ്ടി വ​ന്നു​നി​ന്നു. അ​തി​ൽ ഞ​ങ്ങ​ളെ പ​ഞ്ഞി നി​റ​ക്കു​ന്ന പോ​ലെ കു​ത്തി​ക്ക​യ​റ്റി. 100 പേ​ർ ക​യ​റി​യ​പ്പോ​ൾ വാ​തി​ൽ അ​ട​ച്ചു. ച​ര​ക്കു കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​നു​ള്ള ബോ​ഗി​യി​ൽ 25 പേ​ർ​ക്ക് പോ​ലും ഇ​ട​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഒ​റ്റ കാ​ലി​ൽ മേ​ൽ​ക്കു​​മേ​ൽ നി​ലം തൊ​ടാ​തെ ഞ​ങ്ങ​ൾ നി​ന്നു.

ശ്വാ​സം മു​ട്ടാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. ദാ​ഹം സ​ഹി​ക്ക​വ​യ്യാ​തെ തൊ​ണ്ട പൊ​ട്ടു​മാ​റ്​ ഞ​ങ്ങ​ൾ ആ​ർ​ത്തു​വി​ളി​ച്ചു. വാ​ഗ​ൺ ഭി​ത്തി​യി​ൽ ആ​ഞ്ഞി​ടി​ച്ചു. കൈ​യി​ൽ മൂ​ത്ര​മൊ​ഴി​ച്ചു കു​ടി​ച്ചു ദാ​ഹം മാ​റ്റി. അ​ന്യോ​ന്യം മാ​ന്തി​പ്പ​റി​ക്കാ​നും ക​ടി​ച്ചു പ​റി​ക്കാ​നും തു​ട​ങ്ങി.

ഞാ​നും ഇ​ക്കാ​ക്ക​യും ചെ​ന്നു വീ​ണ​ത് വാ​ഗ​ണി​‍െൻറ ഇ​ള​കി​പ്പോ​യ ഒ​രാ​ണി​യു​ടെ പ​ഴു​തു​ള്ള ഭാ​ഗ​ത്താ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​ദ്വാ​ര​ത്തി​ൽ മാ​റി​മാ​റി മൂ​ക്ക് ​െവ​ച്ചു ഞ​ങ്ങ​ൾ പ്രാ​ണ​ൻ പോ​കാ​തെ പി​ടി​ച്ചു​നി​ന്നു. പ​ക്ഷേ, കു​റ​ച്ചു ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ബോ​ധം പോ​യി. 20ന് ​രാ​വി​ലെ നാ​ലു​മ​ണി​ക്കാ​ണ് വ​ണ്ടി പോ​ത്ത​ന്നൂ​രി​ൽ എ​ത്തി​യ​ത് (ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക രേ​ഖ​ക​ളി​ൽ 12.30 ആ​ണ് കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത്). ബെ​ല്ലാ​രി ജ​യി​ലി​ൽ കൊ​ണ്ടു പോ​വു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ളെ. പോ​ത്ത​ന്നൂ​രി​ൽ​നി​ന്നു ആ ​പാ​പി​ക​ൾ വാ​തി​ൽ തു​റ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് പി​ശാ​ചു​ക്ക​ൾ വ​രെ ഞെ​ട്ടി. 64 പേ​രാ​ണ് ക​ണ്ണ് തു​റി​ച്ചു നാ​ക്ക് നീ​ട്ടി മ​രി​ച്ചു കി​ട​ന്ന​ത്.''

കൊ​ന്നോ​ല അ​ഹ്‌​മ​ദ്‌ ഹാ​ജി​യും സ​ഹോ​ദ​ര​ൻ യൂ​സു​ഫും ബാ​ക്കി​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഈ ​വി​വ​ര​ണം​പോ​ലും ലോ​ക​ത്തി​ന് കി​ട്ടു​ക​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. കൊ​ന്നോ​ല അ​ഹ്‌​മ​ദ്‌ ഹാ​ജി​യു​മാ​യി ന​ട​ത്തി​യ ചി​ല അ​ഭി​മു​ഖ​ങ്ങ​ൾ 80ക​ളി​ൽ പു​റ​ത്തു​വ​രു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. മൂ​ത്ത സ​ഹോ​ദ​ര​ൻ മൊ​യ്തീ​ൻ കു​ട്ടി ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത് ക​മ്മി​റ്റി സെ​ക്ര​ട്ട​റി ആ​യി​രു​ന്ന​തി​നാ​ലാ​ണ് ഇ​വ​രെ പി​ടി​കൂ​ടി​യ​ത്. പു​ലാ​മ​ന്തോ​ൾ പാ​ലം പൊ​ളി​ച്ചു എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അ​ധി​ക പേ​രി​ലും ചു​മ​ത്ത​പ്പെ​ട്ട കു​റ്റം. ഇ​വ​ർ ആ ​പാ​ലം ക​ണ്ടി​ട്ടു ത​ന്നെ​യി​ല്ല.

കേ​ണ​ൽ സ​ർ​ജ​ൻ​റ്​ ആ​ൻ​ഡ്രൂ​സി​‍െൻറ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ 7.15ന് ​തി​രൂ​രി​ൽ​നി​ന്ന് പു​റ​പ്പെ​ട്ട വ​ണ്ടി​യു​ടെ ബ്രേ​ക്ക്‌ വാ​ന് തൊ​ട്ടു​പി​റ​കെ മൂ​ന്നാം ക്ലാ​സി​ൽ ക​യ​റി​യ പൊ​ലീ​സ് മേ​ധാ​വി​ക​ൾ തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കി​യി​ല്ല. 8.40ന് ​വ​ണ്ടി ഷൊ​ർ​ണൂ​രി​ൽ എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ അ​ല​മു​റ​യും ദീ​ന​രോ​ദ​ന​ങ്ങ​ളും സ്​​റ്റേ​ഷ​ൻ പ​രി​സ​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ​മ്പാ​ടും കേ​ൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടും ക​ണ്ണി​ൽ ചോ​ര​യി​ല്ലാ​ത്ത അ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ ഇ​ത്തി​രി വാ​യു ക​ട​ത്തി​വി​ടാ​നോ വെ​ള്ളം കൊ​ടു​ക്കാ​നോ ത​യാ​റാ​യി​ല്ല. പോ​ത്ത​ന്നൂ​രി​ൽ ​െവ​ച്ചു ബോ​ഗി തു​റ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ക​ണ്ട കാ​ഴ്ച അ​തി​ഭീ​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു.

തു​ട​ർ​ന്ന് ബോ​ഗി​ക്കു​ള്ളി​ലേ​ക്ക് വെ​ള്ള​മ​ടി​ച്ച​പ്പോ​ൾ പ്രാ​ണ​ൻ പോ​കാ​തെ പി​ടി​ച്ചു​നി​ന്ന​വ​ർ എ​ഴു​ന്നേ​റ്റു. കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട 56 മൃ​ത​ദേ​ഹ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി അ​വ​ർ ബോ​ഗി തി​രൂ​രി​ലേ​ക്ക് ത​ന്നെ തി​രി​ച്ച​യ​ച്ചു. ജീ​വ​‍െൻറ ല​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ കോ​യ​മ്പ​ത്തൂ​രി​ലേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. അ​വി​ടെ എ​ത്തു​മ്പോ​ഴേ​ക്കും ആ​റു​പേ​ർ കൂ​ടി മ​ര​ണം ഏ​റ്റു​വാ​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. 13 പേ​രെ കോ​യ​മ്പ​ത്തൂ​ർ സി​വി​ൽ ആ​ശു​പ​ത്രി​യി​ൽ പ്ര​വേ​ശി​പ്പി​ച്ചു. 72 മ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ണ് കൂ​ടു​ത​ൽ രേ​ഖ​ക​ളും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത്. വാ​ഗ​ണി​ൽ 122 പേ​രെ കു​ത്തി​നി​റ​ച്ചി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ് അ​ന്വേ​ഷ​ണ ക​മീ​ഷ​ൻ റി​പ്പോ​ർ​ട്ടി​ലു​ള്ള​ത്.

പ​ര​സ്പ​രം കെ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ചു കി​ട​ക്കു​ന്ന മ​യ്യി​ത്തു​ക​ൾ വേ​ർ​പെ​ടു​ത്താ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. മൂ​ർ​ധാ​വ് പൊ​ട്ടി തൊ​ലി​യു​രി​ഞ്ഞു നാ​ക്ക് നീ​ട്ടി ക​ണ്ണ് തു​റി​ച്ചു കെ​ട്ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞു കി​ട​ക്കു​ന്ന ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ അ​വ​സ്ഥ അ​ന്ന് 11 വ​യ​സ്സ് മാ​ത്രം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ദൃ‌​ക്സാ​ക്ഷി വി.​പി. ഉ​മ്മ​ർ മാ​സ്​​റ്റ​ർ പ​റ​ഞ്ഞ​ത് പ​ലേ​ട​ത്തും ഉ​ദ്ധ​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്.

മ​യ്യി​ത്തു​ക​ളി​ൽ 44 എ​ണ്ണം കോ​ര​ങ്ങാ​ത്ത് പ​ള്ളി​യി​ലും എ​ട്ടെ​ണ്ണം കോ​ട്ട് ജു​മു​അ​ത്ത് പ​ള്ളി​യി​ലും ഹി​ന്ദു സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ൽ പെ​ട്ട നാ​ലു​പേ​രു​ടെ മൃ​ത​ദേ​ഹ​ങ്ങ​ൾ മു​ത്തൂ​ർ​കു​ന്നി​ലെ ക​ല്ലു​വെ​ട്ട് കു​ഴി​യി​ലും സം​സ്ക​രി​ച്ചു. തൃ​ക്ക​ല​ങ്ങോ​ട്ടെ ക​ർ​ഷ​ക​ൻ അ​ക്ക​രെ വീ​ട്ടി​ൽ പു​ന്ന​പ്പ​ള്ളി അ​ച്യു​ത​ൻ നാ​യ​ർ, ഇ​യ്യാ​ക്കി​ൽ പാ​ല​ത്തി​ൽ ഉ​ണ്ണി​പ്പു​റ​യാ​ൻ ത​ട്ടാ​ൻ, ചേ​ല​ക്ക​ര​മ്പ​യി​ൽ ചേ​ട്ടി​ച്ചി​പ്പു, മേ​ലേ​ട​ത്ത് ശ​ങ്ക​ര​ൻ നാ​യ​ർ എ​ന്നി​വ​രാ​ണ് കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട ഹി​ന്ദു​ക്ക​ൾ.

മൂ​ടി​വെ​ക്കാ​നു​ള്ള എ​ല്ലാ ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളെ​യും മ​റി​ക​ട​ന്നു കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല വ​ലി​യ കോ​ലാ​ഹ​ല​ങ്ങ​ൾ സൃ​ഷ്​​ടി​ച്ചു. ഗ്രേ​റ്റ്‌ ബ്രി​ട്ട​നി​ലെ മ​നു​ഷ്യ​രു​ടെ സം​സ്കാ​ര​ത്തെ ലോ​ക​ത്തി​നു മു​ന്നി​ൽ ഇ​ടി​ച്ചു​താ​ഴ്ത്തി​യ സം​ഭ​വ​മെ​ന്ന് ല​ണ്ട​ൻ ടൈം​സ് എ​ഴു​തി. ഹി​ച്ച്​​കോ​ക്കി​നെ പേ​രെ​ടു​ത്തു പ​റ​ഞ്ഞ്​ ഇ​യാ​ളെ വി​ചാ​ര​ണ ചെ​യ്തു വ​ധി​ക്കേ​ണ്ട കേ​സാ​ണി​തെ​ന്ന് പ​ത്ര​ത്തി​‍െൻറ ബോം​ബെ ലേ​ഖ​ക​ൻ എ​ഴു​തി. പ​ക്ഷേ, അ​ന്നും മ​ല​യാ​ള- ഇ​ന്ത്യ​ൻ പ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ന​ൽ​കി​യ വ്യാ​ജ ഭാ​ഷ്യ​ങ്ങ​ൾ ത​ന്നെ പ​ക​ർ​ത്തി എ​ഴു​തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. മാ​പ്പി​ള പ്രി​സ​നേ​ഴ്‌​സ് ട്രാ​ജ​ഡി, പോ​ത്ത​ന്നൂ​ർ ട്രെ​യി​ൻ ട്രാ​ജ​ഡി, മ​ല​ബാ​ർ ട്രെ​യി​ൻ ട്രാ​ജ​ഡി എ​ന്നൊ​െ​ക്ക​യാ​ണ്​ ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ ഈ ​സം​ഭ​വ​ത്തെ വി​ളി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.

മ​ല​ബാ​ർ സ​മ​ര​ത്തി​ൽ പ​ല​യി​ട​ത്താ​യി നേ​രി​ട്ട പ​രാ​ജ​യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് പ്ര​തി​കാ​ര​മാ​യാ​ണ്​ ഹി​ച്ച്​​കോ​ക്ക് വാ​ഗ​ൺ ന​ര​ഹ​ത്യ​യെ ക​ണ്ട​ത്.

ക്രൂ​ര​ത​ക​ൾ​ക്ക് പു​ക​ൾ​പെ​റ്റ ​ബ്രിട്ടിഷ്​ സൈ​ന്യ​വും പൈ​ശാ​ചി​ക​ത​ക​ൾ അ​റ​പ്പി​ല്ലാ​തെ ചെ​യ്തു​കൂ​ട്ടു​ന്ന ചി​ൻ​ക​ചി​നു​ക​ളും ഗൂ​ർ​ഖ​ക​ളും ചേ​ർ​ന്ന് മ​ല​ബാ​റി​നെ ച​വി​ട്ടി അ​ര​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ സൈ​ന്യം മാ​പ്പി​ള​മാ​രു​ടെ ശാ​ന്ത​മാ​യ ജീ​വി​താ​ന്ത​രീ​ക്ഷം ക​ലു​ഷി​ത​മാ​ക്കി​യ​താ​ണ് മ​ല​ബാ​ർ സ​മ​രം സാ​യു​ധ പോ​രാ​ട്ട​വ​ഴി​യേ തി​രി​യാ​ൻ പ്ര​ധാ​ന കാ​ര​ണം.

വി​വാ​ദ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ചൂ​ട് പി​ടി​ച്ച​പ്പോ​ൾ വാ​ഗ​ൺ ന​ര​ഹ​ത്യ അ​ന്വേ​ഷി​ക്കാ​ൻ എ.​എ​ൻ. നാ​പ്പ് നി​യോ​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. പെ​യി​ൻ​റ്​ അ​ടി​ച്ച​തി​നാ​ൽ വാ​ഗ​ണി​‍െൻറ ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ൾ അ​ട​ഞ്ഞു പോ​യ​താ​ണെ​ന്നു പ​ട്ടാ​ളം മൊ​ഴി കൊ​ടു​ത്തു. റെ​യി​ൽ​വേ ന​ല്ല വാ​ഗ​ൺ കൊ​ടു​ക്കാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് സം​ഭ​വം ന​ട​ന്ന​തെ​ന്നാ​ണ് ക​മീ​ഷ​ൻ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ കാ​ര​ണം. സം​ഭ​വ​ത്തി​‍െൻറ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ക​ൾ വാ​ഗ​ൺ നി​ർ​മി​ച്ച ക​മ്പ​നി ആ​ണെ​ന്ന നി​ഗ​മ​ന​ത്തി​ൽ ക​മീ​ഷ​ൻ അ​ന്വേ​ഷ​ണം അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു. വാ​ഗ​ൺ ഏ​ൽ​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത ട്രാ​ഫി​ക് ഇ​ൻ​സ്പെ​ക്ട​റു​ടെ ത​ല​യി​ൽ കു​റ്റം ചു​മ​ത്തി ഹി​ച്ച്​​കോ​ക്ക് ത​ടി​യൂ​രി. 'ഡ​യ​ർ ഓ​ഫ് മ​ല​ബാ​ർ' എ​ന്ന് വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന റെ​യി​ൽ​വേ സ​ർ​ജ​ൻ​റ്​ ആ​ൻ​ഡ്രൂ​സും മ​റ്റൊ​രു സാ​ദാ പൊ​ലീ​സു​കാ​ര​നും മാ​ത്രം ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ക​ളാ​യി.

വാ​ഗ​ൺ ന​ര​ഹ​ത്യ​യു​ടെ പേ​രി​ൽ ആ​രും ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, കേ​ണ​ൽ ആ​ൻ​ഡ്രൂ​സ് ഭ്രാ​ന്ത​നാ​യി മാ​റി. 32 ത​വ​ണ​യാ​യി 2000 പേ​രെ ഇ​തി​നു മു​മ്പും ഇ​ങ്ങ​നെ വാ​ഗ​ണു​ക​ളി​ൽ ക​യ​റ്റി അ​യ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന് ഹി​ച്ച്​​കോ​ക്ക് ത​ന്നെ വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. എ​ന്നാ​ൽ, അ​വ വാ​യു ക​ട​ക്കാ​ത്ത ബോ​ഗി​ക​ൾ അ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

ക​മീ​ഷ​ൻ അം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്ന ക​ല്ല​ടി മൊ​യ്തീ​ൻ കു​ട്ടി സാ​ഹി​ബ്‌ റി​പ്പോ​ർ​ട്ടി​ൽ എ​ഴു​തി​യ വി​യോ​ജ​ന കു​റി​പ്പ് അ​ന്ന​ത്തെ കു​പ്ര​സി​ദ്ധ​നാ​യ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് പൊ​ലീ​സ് ഇ​ൻ​സ്‌​പെ​ക്ട​ർ ആ​മു സൂ​പ്ര​ണ്ട് മാ​റ്റി എ​ഴു​തി ഒ​പ്പി​ടു​വി​ച്ച​താ​യി എ.​കെ കോ​ഡൂ​ർ ത​െൻറ ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​ൽ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടു​ന്നു.

ഒ​ടു​വി​ൽ ദു​ര​ന്ത​ത്തി​ൽ മ​രി​ച്ച​വ​രു​ടെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് 300 രൂ​പ വീ​തം ന​ഷ്​​ട​പ​രി​ഹാ​രം ന​ൽ​കാ​ൻ മ​ദി​രാ​ശി സ​ർ​ക്കാ​ർ ഉ​ത്ത​ര​വി​ട്ടു. എ​ന്നാ​ൽ, ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ ബ​ന്ധു​ക്ക​ൾ ആ ​പ​ണം വാ​ങ്ങാ​ൻ പോ​യി​ല്ല. പ​ക്ഷേ, സ​മ​ര​വി​രു​ദ്ധ​രാ​യ ഒ​റ്റു​കാ​ർ ത​ന്നെ ഈ ​തു​ക​യും കൈ​ക്ക​ലാ​ക്കി ഏ​റ​നാ​ട്ടി​ലെ പ്ര​മാ​ണി​ക​ളാ​യി​ത്തീ​ർ​ന്നു.

കു​രു​വ​മ്പ​ല​ത്തി​‍െൻറ മ​ക്ക​ൾ

പെ​രി​ന്ത​ൽ​മ​ണ്ണ താ​ലൂ​ക്കി​ലെ പു​ലാ​മ​ന്തോ​ൾ പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തി​ലെ കൊ​ച്ചു ഗ്രാ​മ​മാ​യ കു​രു​വ​മ്പ​ലം ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ സ്ഥാ​നം പി​ടി​ക്കു​ന്ന​ത് വാ​ഗ​ൺ ന​ര​ഹ​ത്യ​യി​ൽ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട 72 പേ​രി​ലു​ൾ​പ്പെ​​ട്ട 41 ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ പേ​രി​ലാ​ണ്. ത​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്രി​യ​ങ്ക​ര​നാ​യ കു​ഞ്ഞു​ണ്ണീ​ൻ മു​സ്​​ലി​യാ​രെ അ​ന്യാ​യ​മാ​യി അ​റ​സ്​​റ്റ്​ ചെ​യ്ത​പ്പോ​ൾ ചോ​ദി​ക്കാ​ൻ ചെ​ന്ന 41 ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രെ​യും അ​റ​സ്​​റ്റ്​ ചെ​യ്തു ത​ട​വി​ലി​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. വാ​ഗ​ണി​ൽ കു​ത്തി നി​റ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​രി​ൽ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​വും ഈ ​നാ​ട്ടു​കാ​രാ​യ​ത് അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്.

മ​ല​ബാ​ർ സ​മ​ര​ത്തെ വ​ർ​ഗീ​യ​ല​ഹ​ള​യും ഹി​ന്ദു​വി​രു​ദ്ധ​വും ഒ​ക്കെ​യാ​ക്കി ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ തോ​റ്റു​പോ​കു​ന്ന​ത് വാ​ഗ​ൺ ന​ര​ഹ​ത്യ​ക്ക് മു​ന്നി​ലാ​ണ്. ഈ ​കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​ക്ക്​ മു​ന്നി​ൽ ക​ണ്ണ​ട​ച്ച് ക​ട​ന്നു​ക​ള​യാ​റാ​ണ് ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് അ​നു​കൂ​ല എ​ഴു​ത്തു​കാ​രും നാ​ട​ൻ സാ​യി​പ്പു​മാ​രും ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. മ​ല​ബാ​ർ സ​മ​ര​ത്തെ ഭീ​ക​ര​വ​ത്​​ക​രി​ച്ച​തു​പോ​ലെ ഈ ​ന​ര​ഹ​ത്യ ന​ട​ന്നി​​ട്ടേ​യി​ല്ല എ​ന്ന സി​ദ്ധാ​ന്ത​വു​മാ​യി നാ​ഗ്​​പൂ​ർ വി​ലാ​സം ച​രി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​ർ രം​ഗ​ത്തി​റ​ങ്ങു​ന്ന കാ​ല​വും വി​ദൂ​ര​മ​ല്ല.

(അ​വ​ലം​ബം: വാ​ഗ​ൺ ട്രാ​ജ​ഡി സ്മ​ര​ണി​ക 1981, അ​ബ്​​ദു ചെ​റു​വാ​ടി, ആ​ർ​മി ക്വാ​ർ​ട്ട​ർ​ലി റി​വ്യൂ, എ.​കെ കോ​ഡൂ​രി​െൻറ ആം​ഗ്ലോ മാ​പ്പി​ള യു​ദ്ധം, 1923 ഏ​പ്രി​ൽ ജി ​ഒ ന​മ്പ​ർ 290ൽ ​നി​ന്നു​ള്ള വി​വ​ര​ങ്ങ​ൾ)