പെർമിറ്റ്​ ചതിച്ചു, ഇൗ മടക്കം അപ്രതീക്ഷിതം

യാത്രയുടെ പത്താമത്തെ ദിവസമായിരിക്കുന്നു. തിംഫു നഗരത്തിലെ 'യാർ ഡ്രോലിങ്​' എന്ന ഹോട്ടലിലാണ്​ കഴിഞ്ഞ മൂന്ന്​ രാത്രി തങ്ങിയത്​. ഭൂട്ടാനി​െൻറ തലസ്​ഥാന നഗരിയോട്​ വിടപറയാൻ സമയമായി. ഇവിടെനിന്ന്​ പടിഞ്ഞാറ്​ ഭാഗത്തായുള്ള ഫോബ്​ജിക വാലിയിലെത്താനാണ്​ ഇന്ന്​ തീരുമാനിച്ചിട്ടുള്ളത്​.

ബാഗി​ൽ സാധനങ്ങളെല്ലാം നിറച്ച്​ വണ്ടിയിലെടുത്തുവെച്ചു. അവിടെയുള്ള റെസ്​റ്റോറൻറിൽനിന്ന്​ ഭക്ഷണവും കഴിച്ചു. മൂന്ന്​ ദിവസം ഞങ്ങൾക്ക്​ ആതിഥേയത്വം നൽകിയ ഹോട്ടലിലെ ജീവനക്കാരോട്​ നന്ദി പറഞ്ഞിറങ്ങി.

തിംഫു പിന്നിട്ടതോടെ കുന്നും മലകളും താണ്ടാൻ തുടങ്ങി​. പക്ഷെ, കഴിഞ്ഞദിവസം പാറോയിലേക്ക്​ പോയതിൽനിന്ന്​ വ്യത്യസ്​തമായി ജനവാസമുള്ള ഭാഗത്തുകൂടിയാണ്​ യാത്ര. തിംഫു-പുനാഖ ഹൈവേയാണിത്​. അതിമനോഹരമായ കാഴ്​ചകളാണ്​ വരുന്നത്​. ഹരിതമലകൾക്ക്​ മീതെ നീലാകാശവും അതിന്​ താ​ഴെ മേഘങ്ങളും കൂടുകൂട്ടുന്നു. ഏതോ മായികലോകത്തേക്കാണ്​ ആ പാത നയിക്കുന്നതെന്ന്​ മനസ്സ്​ മന്ത്രിച്ചു.

ഏകദേശം 20 കിലോമീറ്റർ ദൂരം പിന്നിട്ടപ്പോൾ ഹോങ്​ഷോയിലെ ഇമിഗ്രേഷൻ പോയിൻറിലെത്തി. ഇവിടെനിന്ന്​ മുന്നോട്ടുപോകണമെങ്കിൽ ഞങ്ങളുടെ പെർമിറ്റെല്ലാം കാണിച്ചുകൊടുക്കണം. പെർമിറ്റുമായി ഒാഫിസറുടെ അടുത്തെത്തി. അയാൾ പെർമിറ്റ്​ പരിശോധിച്ചിട്ട്​ പറഞ്ഞു, ഇത്​ ഉപയോഗിച്ച്​ ഇനി മുന്നോട്ടുപോകാൻ പറ്റില്ല എന്ന്​. ഞങ്ങൾ ആകെ സ്​തംഭിച്ചുപോയി. എന്താണ്​​ ​പ്രശ്​നമെന്ന്​ ആദ്യം മനസ്സിലായില്ല. അയാൾ പെർമിറ്റ്​ ഒന്നുകൂടി വായിച്ചുനോക്കാൻ പറഞ്ഞു.

രണ്ട്​ പെർമിറ്റാണ്​ ഞങ്ങളുടെ കൈയിലുള്ളത്​. ഒന്ന്​ ഇന്ത്യയിൽനിന്ന്​ കയറി​യപ്പോൾ ഫുൻഷോലിങ്ങിൽനിന്ന്​ ലഭിച്ചത്​. ഫെബ്രുവരി 12 മുതൽ 18 വരെ ഭൂട്ടാനിൽ തങ്ങാനുള്ള പെർമിറ്റാണത്​. അതുപയോഗിച്ച്​ തിംഫു, പാറോ എന്നീ ജില്ലകളിൽ മാത്രമാണ്​ സന്ദർ​ശിക്കാൻ കഴിയുക. തിംഫുവിൽ എത്തിയശേഷം പുനാഖ, വാങ്​ഡു, ഫോബ്​ജിക, ഹാ, ചേലേല എന്നിവിടങ്ങളിലേക്കുള്ള പെർമിറ്റ്​ ഏജൻറ്​ എടുത്തുതന്നിരുന്നു.

പക്ഷെ, അവിടെ ഒരു അബദ്ധം സംഭവിച്ചു. ഫെബ്രുവരി 13 മുതൽ 14 വരെ മാത്രമായിരുന്നു ​ആ പെർമിറ്റി​െൻറ കാലാവധി. അതിലെ തീയതി ഞങ്ങൾ ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നില്ല. 18 വരെ ഭൂട്ടാനിൽ കഴിയാനുള്ള പെർമിറ്റ്​ ഉണ്ടല്ലോ എന്ന്​ കരുതിയാണ്​ ഫെബ്രുവരി 15ന്​ ഞങ്ങൾ ഫോബ്​ജികയിലേക്ക്​ പോകുന്നത്​. അതാണെങ്കിൽ ഒരു ശനിയാഴ്​ചയും. തിംഫുവിലെ ഒാഫിസ്​​ അവധിയായതിനാൽ ഇനി തിങ്കളാഴ്​ച മാത്രമാണ്​ പുതിയ പെർമിറ്റിന്​ അപേക്ഷിക്കാൻ കഴിയുകയെന്ന്​ ഉദ്യോഗസ്​ഥൻ പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ തകർന്നുപോയ നിമിഷമായിരുന്നു അത്.

പ്രശസ്​തമായ ഡോചുല പാസ്​ വഴി ഫോബ്​ജിക വാലിയിലെത്തി, അതിമനോഹരമായ​ ഗ്രാമത്തിലെ കാഴ്​ചകളും അവിടെയുള്ള ഹോം സ്​റ്റേയിൽ താമസവും സ്വപ്​നം കണ്ടാണ്​ രാവിലെ വണ്ടിയുമെടുത്ത്​ ഇറങ്ങിയത്​. അടുത്തദിവസം ഭൂട്ടാനി​െൻറ പഴയ തലസ്​ഥാനമായ പുനാഖയും കറങ്ങണം. എന്നാൽ, ആ സ്വപ്​നങ്ങൾക്ക്​ മുന്നിൽ പെർമിറ്റ്​ വിലങ്ങുതടിയായി നിൽക്കുന്നു​. കാലം കാത്തുവെച്ച കാഴ്ചകൾ തീർന്നില്ലല്ലോ എന്ന മനസ്സുമായി അവിടെനിന്ന്​ മടങ്ങി. അടുത്തത്​ എന്താണ്​ എന്ന്​ ഒരു പിടിത്തവുമില്ല. മൂന്ന്​ ദിവസം കൂടി ഭൂട്ടാനിൽ തങ്ങണമെന്ന്​ ആഗ്രഹിച്ചതായിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ മൂന്ന്​ ദിവസം തങ്ങിയ തിംഫുവിൽ വീണ്ടും പോയി നിൽക്കാൻ താൽപ്പര്യവുമില്ല.

ഇന്ത്യയിൽ എത്തിയാൽ ആദ്യം പോകാൻ കരുതിയിരുന്നത്​ സിക്കിമിലെ നാഥുല ​പാസിലേക്കാണ്​. തിങ്കളും ചൊവ്വയും നാഥുല റോഡ്​ തുറക്കില്ല. ഇപ്പോൾ പുറപ്പെട്ടാൽ രാത്രിയാകു​േമ്പാഴേക്കും സിക്കിമിലെത്താം. നാളെ ഞായറാഴ്​ചയാണ്​. അങ്ങോട്ടുള്ള പെർമിറ്റും എടുത്ത്​ നാഥുല പോകാൻ ചിലപ്പോൾ കഴിഞ്ഞേക്കും. ആ പ്രതീക്ഷയുമായി വണ്ടി വിട്ടു. അൽപദൂരം പിന്നിട്ടപ്പോൾ പാതയോരത്ത്​ പഴക്കട കണ്ടു. അവിടെ ഭൂട്ടാനിലെ തനതായ ചില പഴങ്ങളെല്ലാം ഉണ്ട്​. പിന്നെ മാലപോലെ വെള്ളക്കട്ടകൾ തൂങ്ങിക്കിടക്കുന്നു​. യാക്കി​െൻറ പാലിൽനിന്ന്​ ലഭിക്കുന്ന വെണ്ണകൊണ്ട്​ തയാറാക്കിയ വിഭവമാണത്​​. ചുർപ്പി എന്നാണിതി​െൻറ പേര്​. നല്ല കാഠിന്യമുണ്ടതിന്​​. പല്ല്​ കൊണ്ടൊന്നും കടിച്ചാൽ പൊട്ടില്ല. എലിയെപ്പോലെ കാർന്നുവേണം തിന്നാൻ. ചുർപ്പിയും പഴങ്ങളു​െമല്ലാം വാങ്ങി യാത്ര തുടർന്നു.

മനസ്സിൽ അപ്പോഴും ഫോബ്​ജിക വാലിയിലെ ഗ്രാമങ്ങളായിരുന്നു. ആ സങ്കടം എത്രയായിട്ടും ​േപാകുന്നില്ല. കിട്ടാത്തിനെക്കുറിച്ച്​ സങ്കടപ്പെടുന്നതിനേക്കാൾ ഇതുവരെ യാത്രയിൽ ലഭിച്ച അനുഭവങ്ങളും സന്തോഷങ്ങളുമെല്ലാം ഒാർക്കാൻ ഫൈസലാണ്​ ഉപദേശിച്ചത്​. അവ​െൻറ വാക്കുകൾ വല്ലാത്ത ആശ്വാസം തന്നെയായിരുന്നു.

അല്ലെങ്കിലും റോഡ്​ ട്രിപ്പുകൾ ഇങ്ങനെയാണ്​. നമ്മൾ പ്ലാൻ ചെയ്​ത എല്ലാം നടന്നുകൊള്ളണമെന്നില്ല. പിന്നെ പോകുന്ന സ്​ഥലങ്ങളിലെ അധിക ചരിത്ര സ്​മാരകങ്ങളും ടൂറിസ്​റ്റ്​ കേന്ദ്രങ്ങളും പലകാരണങ്ങളാൽ കാണാൻ സാധിച്ചു എന്നും വരില്ല. എന്തൊക്കെയായാലും റോഡ്​ ​ട്രിപ്പുകൾ തരുന്ന ത്രില്ല്​ വേറെത്തന്നെയാണ്​. നമുക്ക്​ ഇഷ്​ടമുള്ള നാടുകളിലൂടെ, ഇഷ്​ടമുള്ള വഴികളിലൂടെ വണ്ടിയോടിച്ച്​ പോവുക എന്ന്​ പറയുന്നത്​ തന്നെ ഒരു ഹരമാണ്​. പിന്നെ ഇൗ യാത്രയിൽ രണ്ട്​ രാജ്യങ്ങളുടെ​ അതിർത്തികളാണ്​ താണ്ടിയത്​. അത്​ തന്നെ മതി എന്നും മനസ്സിൽ സൂക്ഷിക്കാൻ.

സ്വപ്​നം പോലെയൊരു ഗ്രാമം

വീണ്ടും തിംഫു നഗരത്തിനടുത്തെത്തി. അങ്ങകലെ മലമുകളിൽ കഴിഞ്ഞദിവസം സന്ദർശിച്ച ബുദ്ധപ്രതിമ ഉയർന്നുനിൽക്കുന്നത്​ കാണാം. ആ നാടിനെയാകെ ബുദ്ധ ഭഗവാൻ അനുഗ്രഹം ചൊരിയുന്നത്​ പോലെ.

നഗരവീഥികൾ പിന്നിട്ട് ഇന്ത്യൻ അതിർത്തിയിലെ​ ഫുൻഷോലിങ്​ ലക്ഷ്യമാക്കി നീങ്ങുകയാണ്​. വഴിയിൽ അതിമനോഹരമായ താഴ്​വാരം ​കണ്ടു. ഭൂട്ടാനിലെ ഗ്രാമീണ കാഴ്​ചകൾ എക്​സ്​​േപ്ലാർ ചെയ്യുന്നത്​ ഫോബ്​ജികയി​ൽ എത്തിയിട്ടാകാമെന്ന്​ കരുതി മാറ്റിവെച്ചതായിരുന്നു.

പക്ഷെ, പെർമിറ്റ്​ ചതിച്ചതോടെ ആ മോഹം പൂവണിഞ്ഞില്ല. അതുകൊണ്ട്​ തന്നെ താഴെ കാണുന്ന ഗ്രാമം കൂടി സന്ദർ​ശിച്ചിട്ടാകാം മടക്കം. ടാറിട്ട റോഡിൽ നിന്ന്​ മൺപാതയിലേക്ക്​ വണ്ടി പ്രവേശിച്ചു. വഴി ഇറങ്ങിച്ചെന്നത്​ ഇരുമ്പ്​ പാലത്തിന്​ അടുത്തേക്കാണ്​. താഴെ തിംഫു നദി ഒഴുകുന്നു​. പാലവും കടന്ന്​ വീടുകൾക്ക്​ മുന്നിലെത്തി.

കാർഷിക കുടുംബങ്ങളാണ്​ അവിടെയുള്ളത്​. സമീപത്തെ വയലുകളിലെല്ലാം വെള്ളം നിറച്ച്​ ഞാറുകൾ നട്ടിട്ടുണ്ട്​. രാജ്യത്തെ പകുതി ജനങ്ങളും കൃഷിയാണ്​ ആശ്രയിക്കുന്നതെന്ന്​ ഇൗ ദൃശ്യം അര​ക്കിട്ടുറപ്പിക്കുന്നു.

ഒരു സ്​ത്രീ കുട്ടിയെ മുതുകിൽ പ്രത്യേക രീതിയിൽ ചേർത്തുവെച്ച്​ കൃഷി സ്​ഥലത്തേക്ക്​​ പോകുന്നുണ്ട്. പൊതുവെ കഠിനാധ്വാനികളാണ്​ ഇവി​ടത്തെ സ്​ത്രീകളും. കടകളിലെല്ലാം സ്​ത്രീകളെയാണ്​ കച്ചവടക്കാരായി കൂടുതലും കാണാൻ കഴിഞ്ഞത്​. മരവും കല്ലുംകൊണ്ട്​ നിർമിച്ച രണ്ട്​ നില വീടുകളാണ് ആ ഗ്രാമത്തിൽ​​. വീടിന്​ മുകളിൽ ബഹുവർണ പതാകകൾ പാറുന്നു​. ചെറിയ മരങ്ങളിലെ ഇലകളെല്ലാം പൊഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്​. പിന്നെ വൈക്കോലുകൾ കൂട്ടിവെച്ചിരിക്കുന്നതും കാണാം​.

ഞങ്ങളെ കണ്ട്​ ഒരു വയോധികൻ അടുത്തേക്ക്​ വന്നു. അദ്ദേഹം ഞങ്ങളോട്​ സംസാരിക്കാൻ തുടങ്ങി. പക്ഷെ, ഒന്നും മനസ്സിലായില്ല എന്നതാണ്​ സത്യം. 20​ കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള നഗരത്തിലെ ജനങ്ങൾക്ക്​ ഇംഗ്ലീഷ്​ അറിയാം. എന്നാൽ ഇതെന്ത്​ ഭാഷയാണെന്ന്​ ഒരുപിടിയും കിട്ടുന്നില്ല. അയാൾ ഒരുപാട്​ നേരം അവിടത്തെ കാര്യങ്ങൾ വിശദീകരിച്ചുതന്നു. എന്തായിരിക്കും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞതെന്ന്​ ഞാനും ഫൈസലും പരസ്​പരം ചോദിച്ചു.

ചളിപുരണ്ട അയാളുടെ കൈപിടിച്ച്​ കുലുക്കി യാത്ര പറഞ്ഞ്​ ഞങ്ങൾ​ തിംഫു നദിയുടെ തീരത്തേക്ക്​ പോയി. ഒട്ടും മാലിന്യമില്ലാതെ ശുദ്ധമായ വെള്ളം. ഹിമാലയത്തിലെ മഞ്ഞുമലകളിൽനിന്ന്​ വരുന്നതിനാൽ ​െഎസ്​ കട്ടക്ക്​ സമാനമാണ്​ തണുപ്പ്​. പുഴയിലെ പാറക്കല്ലുകളെയെല്ലാം വകഞ്ഞുമാറ്റി താഴോട്ട്​ ഒഴുകുകയാണ്​.

പുഴയുടെ തീരത്തെ വയലുകളും തട്ടുതട്ടായുള്ള വീടുകളുമെല്ലാം കണ്ടിട്ട്​ അവിടെനിന്ന്​ മടങ്ങാൻ​ തോന്നുന്നില്ല. കുറച്ചുനേരം ഫോ​േട്ടായെടുത്തും വയലുകളിലൂടെ നടന്നും ചെലവഴിച്ചു. കതിരണിഞ്ഞ നെല്ലുകൾ, വീടുകൾക്ക്​ മുന്നിൽ പൂവും ഇലകളും നിറഞ്ഞ മരങ്ങൾ, പച്ചപ്പി​െൻറ മായാജാലം തീർക്കുന്ന മലനിരകൾ... വസന്തം വിരുന്നെത്തു​േമ്പാൾ ഇൗ താഴ്​വരയുടെ ഭംഗി ആ വയലിന്​ നടുവിലിരുന്ന്​ ഉൗഹിച്ചെടുത്തു.

രണ്ട്​ വിഭാഗം ജനങ്ങളാണ്​ ഭൂട്ടാനിലുള്ളത്​. ഒന്ന്​ 'ങാലോപ്​സ്​, മറ്റൊന്ന്​ 'ഷാർചോപ്​സ്'​. ആദ്യത്തെ വിഭാഗക്കാർ കൂടുതലായും രാജ്യത്തി​െൻറ പടിഞ്ഞാറ്​ ഭാഗത്തുള്ളവരും മറ്റുള്ളവർ കിഴക്ക്​ ഭാഗത്തുള്ളവരുമാണ്​. ഷാർചോപ്​സ്​ ആണ്​ രാജ്യത്ത്​ കുടുതലുള്ളത്​. പക്ഷെ, ങാലോപ്​സ്​ ആണ്​ രാഷ്​ട്രീയമായി സ്വാധീനമുള്ളവർ.

 രാജകുടുംബമെല്ലാം ഇൗ വിഭാഗക്കാരാണ്​. ങാലോപ്​സ്​ തിബറ്റൻ ബുദ്ധിസമാണ്​ വിശ്വസിക്കുന്നത്​. എന്നാൽ, ഷാർചോപ്​സ്​ പുരാതന തിബറ്റൻ ശാഖയായ 'യിങ്​മാപ'യാണ്​ പിന്തുടരുന്നത്​. ഇവരുടെ കൊടികളുടെ നിറത്തിലും രൂപത്തിലുമെല്ലാം ചെറിയ വ്യത്യാസമുണ്ട്​. അത്തരം കൊടികളാണ്​ ഇൗ ഗ്രാമത്തിലും കണ്ടത്​. സമാനമായ കൊടികൾ കഴിഞ്ഞദിവസം ബിഹാറിലെ ബോധ്​ഗയ സന്ദർശിച്ചപ്പോഴും കാണാൻ സാധിച്ചിരുന്നു.

പേടിപ്പിക്കും മലനിരകൾ

​ആ താഴ്​വാരത്തുനിന്ന്​ വണ്ടിയെടുത്ത്​​ ഹൈവേയിലേക്ക്​ കയറി. എവിടെയും കുന്നും മലകളും. താഴെ അഗാധമായ കൊക്കകൾ. ഇടക്ക്​ വല്ലപ്പോഴും ഗ്രാമങ്ങൾ കണ്ടാലായി. ദൂരങ്ങളിലേക്ക് തുറന്നിരിക്കുന്ന പ്രകൃതിയുടെ മായാമനോഹര ദൃശ്യം. വലിയ പാറകൾ വെട്ടിയാണ്​ ​േറാഡുകൾ തയാറാക്കിയിട്ടുള്ളത്​. പലയിടത്തും മണ്ണിടിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്​. അവിടെ റോഡ്​ പണിയും തകൃതിയായി നടക്കുന്നു. ചിലയിടങ്ങളിൽ വലിയ പാറ​ക്കല്ലുകൾ തലയിലേക്ക്​ ഇപ്പോൾ വീഴും എന്നനിലക്കാണ്​ നിൽക്കുന്നത്​.

പോകുന്ന വഴിയിൽ ഇന്ത്യൻ പട്ടാളത്തി​െൻറ വലിയ ട്രക്കുകൾ കാണാനിടയായി. റോയൽ ഭൂട്ടാൻ ആർമി എന്നാണ്​ ഇവിടെ സൈന്യത്തി​െൻറ യഥാർഥ നാമം. രാജാവി​െൻറയും മറ്റു രാഷ്​ട്രീയ നേതാക്കളുടെയും അംഗരക്ഷകരും ഭൂട്ടാൻ ​പൊലീസുമെല്ലാം ഇതിന്​ കീഴിലാണ്​ വരുന്നത്​. ഇന്ത്യൻ ആർമിയാണ്​ ഇവർക്ക്​ ആവശ്യമായ പരിശീലനം നൽകുന്നത്​. അതുകൊണ്ട്​ തന്നെ ഭൂട്ടാനിലെ പലയിടത്തും ഇന്ത്യൻ പട്ടാളക്കാരെ കാണാൻ കഴിയും.

ഇടക്ക്​ ഒരു ഇമിഗ്രേഷൻ ഒാഫിസിൽ പാസ്​പോർട്ടിലെ പെർമിറ്റ്​ കാണിച്ചുകൊടുത്തു. ജില്ല അതിർത്തികളിലാണ്​ ഇത്തരം ഒാഫിസുകൾ ഉണ്ടാവുക. ഇവിടെനിന്ന്​ തിംഫു ജില്ലയോട്​ വിടപറഞ്ഞ്​ ഇന്ത്യയോട്​ അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു ചുക്കയിലേക്ക്​ പ്രവേശിച്ചു. നട്ടുച്ചയാണെങ്കിലും കോടമഞ്ഞ്​ മൂടിയതിനാൽ നല്ല തണുപ്പുണ്ട്​. ഫോർച്യൂണറി​െൻറ ഗ്ലാസ്​ താഴ്​ത്തിയപ്പോൾ ഹിമാലയനിരകളെ തഴുകിവരുന്ന കുളിർകാറ്റ് ​അകത്തേക്ക്​ പ്രവേശിച്ചു.

ഗേദു എന്ന സ്​ഥലമെത്തിയ​േപ്പാൾ ഭക്ഷണത്തിനായി നിർത്തി. ബഫെറ്റ്​ രീതിയിലാണ്​ ഭക്ഷണം വിളമ്പുന്നത്​. പ്രായമായ സ്​ത്രീകൾ ബിയറും കുടിച്ച്​ അവിടെ തീ കാഞ്ഞ്​ ഇരിപ്പുന്നുണ്ട്​. ഭൂട്ടാനിലെ ഒട്ടുമിക്ക റെസ്​റ്റോറൻറുകളിലും മദ്യം ലഭിക്കും. ഞങ്ങൾ ചോറും യാക്ക്​ ഇറച്ചികൊണ്ട്​ തയാറാക്കിയ കറിയും എടുത്തുകഴിച്ചു.

വീണ്ടും മാതൃരാജ്യത്തി​െൻറ മണ്ണിൽ​

ഗേദുവിൽനിന്ന്​ രണ്ട്​ മണിക്കൂർ സഞ്ചരിച്ചപ്പോഴേക്കും അതിർത്തിനഗരമായ ഫുൻഷോലിങ്​ എത്തി. ഇന്ത്യയിലേക്കാൾ എണ്ണ പൈസ കുറവായതിനാൽ ഫുൾടാങ്ക്​ ഡീസലടിച്ചു. ഇത്ര മനോഹരമായ രാജ്യത്തിൽനിന്ന്​ പെ​െട്ടന്ന്​ മടങ്ങാൻ തോന്നുന്നില്ല. അതിർത്തിയിലെ കമാനത്തി​ന്​ അടുത്തെത്തിയപ്പോൾ വണ്ടി വലത്തോട്ട്​ തന്നെ തിരിച്ചു. എന്നിട്ട്​ ഫുൻഷോലിങ്​ നഗരത്തിലൂടെ ഒന്നുകൂടിനടന്നു.

കുറച്ച്​ സാധനങ്ങളൊക്കെ വാങ്ങി. തിംഫു, പാറോ എന്നിവിടങ്ങളേക്കാൾ ഇവിടെ സാധനങ്ങൾക്ക്​ വിലക്കുറവാണ്​. പാതയേരാത്ത്​ ഒരു സ്​ത്രീ ലോട്ടറി വിൽക്കാൻ വെച്ചിട്ടുണ്ട്​. രണ്ട്​ രീതിയിലെ ഭൂട്ടാൻ ലോട്ടറി ഉണ്ട്​ അവരുടെ കൈയിൽ. ഒന്ന്​ സ്​ക്രാച്ച്​ ചെയ്യുന്ന രീതിയാണ്​. അപ്പോൾ തന്നെ ഫലമറിയും. 20 'ങൾട്രം' കൊടുത്ത്​ അതൊ​ന്ന്​ പരീക്ഷിച്ചു. നിരാശയായിരുന്നു ഫലം. ശരിക്കുള്ള ലോട്ടറിക്ക്​ 500 ങൾട്രമാണ്​ വില. അടിച്ചാൽ കിട്ടുക അഞ്ച്​ കോടിയും. തൽക്കാലം ഭാഗ്യപരീക്ഷണത്തിന്​ ഞങ്ങൾ നിന്നില്ല.

അര മണിക്കൂർ കൂടി ചെലവഴിച്ച്​ വണ്ടിയിൽ കയറി. നാല്​ ദിവസത്തെ മനോഹരമായ ഒാർമകൾ സമ്മാനിച്ച ഭൂട്ടാനോട്​ വിടപറയാൻ സമയമായിരിക്കുന്നു. കണ്ടതിനേക്കാൾ ഒരുപാട്​ കാണാനും അറിയാനുമുണ്ട്​. വീണ്ടും ഒരു വസന്തകാലത്ത്​​ ഇൗ സ്വർഗം തേടിവരുമെന്ന ഉറപ്പിൽ വലിയൊരു കമാനത്തിലൂടെ മാതൃരാജ്യ​േ​ത്തക്ക്​​് പ്രവേശിച്ചു.

രണ്ട്​ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലെ അതിർത്തിയാണെങ്കിലും യാതൊരുവിധ സുരക്ഷ പരിശോധനയുമില്ല. കഴിഞ്ഞദിവസം നേപ്പാളിൽനിന്ന്​ തിരിച്ചുകയറിയപ്പോൾ പരിശോധനക്കായി ഒരുപാട്​ ഉദ്യോഗസ്​ഥരുണ്ടായിരുന്നു. പൊതുവെ സമാധാനപ്രിയരായ ഭൂട്ടാനിൽനിന്ന്​ വരുന്നവരും പ്രശ്​നക്കാരായിരിക്കില്ല എന്ന ധാരണയുടെ അടിസ്​ഥാനത്തിലായിരിക്കും പരിശോധനയൊന്നും ആവശ്യമില്ലാത്തത്​. ഇന്ത്യയിലെത്തിയപ്പോൾ ഒാ​േട്ടാറിക്ഷകളാണ്​ ആദ്യം കണ്ണിലുടക്കിയത്​​. അതിർത്തിക്കപ്പുറത്ത്​ ഒാ​േട്ടാകളില്ലാത്ത നാടാണ്​. പിന്നെ റോഡിലെ ബഹളങ്ങളും ഹോണടിയുമെല്ലാം തിരിച്ചുവന്നു.

ജയ്​ഗാഒാൻ നഗരം പിന്നിട്ടതോടെ തേയിലത്തോട്ടങ്ങളെല്ലാം കണ്ണിന്​ വിരുന്നൂട്ടാൻ തുടങ്ങി. റോഡിൽ അത്യാവശ്യം നല്ല തിരക്കുണ്ട്​. ഹാസിമാറ എത്തിയപ്പോൾ വലിയ ജങ്​ഷൻ കണ്ടു. ഇടത്തോട്ട് ഗുവാഹത്തി എന്ന ബോർഡ്​ കാണാം. ഒരുനിമിഷം മനസ്സി​െന പിടിച്ചുനിർത്തിയ കാഴ്​ചയായിരുന്നു അത്​. അവിടെനിന്ന്​ 80 കൂടി​ പോയാൽ നോർത്ത്​ ഇൗസ്​റ്റിലെ അസമിലെത്താം.

എന്നാൽ, ഇന്ത്യയുടെ വടക്ക്​ കിഴക്കിലെ ആറ്​ സുന്ദര സംസ്​ഥാനങ്ങൾ കാണാൻ പിന്നീടൊരിക്കൽ വണ്ടി​േയാടിച്ച്​ വരാമെന്ന്​ മനസ്സിലുറപ്പിച്ച്​ സിക്കിം ലക്ഷ്യമാക്കി​ യാത്ര തുടർന്നു.​ സിലിഗുരിക്ക്​ സമീപം ടീസ്​റ്റ നദിക്ക്​ മുകളിലെ ​േകാ​റണേഷൻ പാലം കടക്കു​േമ്പാൾ സമയം ആറ്​ മണി കഴിഞ്ഞു​. അവിടെനിന്ന്​ വലത്തോട്ട്​ തിരിഞ്ഞുവേണം സിക്കിമിലെത്താൻ.

ഭൂട്ടാനിൽനിന്ന്​ വിടപറഞ്ഞ ഹിമാലയം വീണ്ടും കൺമുന്നിലെത്തി. ടീസ്​റ്റ നദിയുടെ​ ഒാരം ചേർന്ന്​ ചുരം കയറുകയാണ്​. രണ്ട്​ മണിക്കൂർ കൊണ്ട്​ വെസ്​റ്റ്​ ബംഗാൾ പിന്നിട്ട്​ സിക്കിമിലെ റാങ്​പോ എത്തി. ഇടത്തോട്ട്​ പോയാലാണ്​ തലസ്​ഥാനമായ ഗാങ്​ടോക്കിലെത്തുക. പക്ഷെ, അവിടെനിന്ന്​ സ്വന്തം വാഹനത്തിൽ ചൈന അതിർത്തിയോട്​ ചേർന്ന്​കിടക്കുന്ന​ നാഥുല പോകാൻ പെർമിറ്റ്​ കിട്ടില്ല. ടാക്​സിക്കാർ പ്രശ്​നമുണ്ടാക്കുന്നതിനാലാണ് അധികൃതർ പലപ്പോഴും​​ പെർമിറ്റ്​ തരാത്തത്​.

ഇൗ പ്രശ്​നം വരാതിരിക്കാൻ വലത്തോട്ട്​ തിരിഞ്ഞ്​ പടിഞ്ഞാറൻ സിക്കിമിലെ റോങ്​ലിയി​ലേക്കാണ്​ ഞങ്ങൾ പോയത്​. വ​ളരെ മോശം റോഡിലൂടെയാണ്​ യാത്ര. എങ്ങും നിശ്ശബ്​ദതയും ഇരുട്ടും മാത്രം. പോരാത്തതിന്​ കോടമഞ്ഞും​ മൂടിയിരിക്കുന്നു. ഇടക്ക്​ മഴയും അകമ്പടിയേകി വന്നു.

വാഹനങ്ങളൊന്നും കാണുന്നില്ല. തണുപ്പ്​ കാലമയാതിനാൽ ജനങ്ങൾ നേരത്തെ വീടിനുള്ളിൽ കയറും. മനസ്സിൽ ചെറിയ പേടി തോന്നിത്തുടങ്ങി. ഗൂഗിൾ മാപ്പിനെ വ​ി​​ശ്വസിച്ചാണ്​ യാത്ര. ഒടുവിൽ ഏകദേശം 25 കിലോമീറ്റർ പിന്നിട്ട്​ ​ലക്ഷ്യസ്​ഥാനമെത്തി. നഗരത്തിൽനിന്ന്​ രണ്ട്​ കിലോമീറ്റർ അകലെയാണ്​ റൂം ലഭിച്ചത്​.

സമീപത്തെ കടകളും ഹോട്ടലുകളുമെല്ലാം അടച്ച്​ നാട്​ ഉറക്കത്തിലാഴ്​ന്നിട്ടുണ്ട്​. അന്നത്തെ രാത്രിഭക്ഷണം രാവിലെ ഭൂട്ടാനിൽനിന്ന്​ വാങ്ങിയ പഴങ്ങളിൽ ​ഒതുക്കി. അടുത്തദിവസം ചൈന അതിർത്തിയോട്​ ചേർന്ന മഞ്ഞുമലകളിലൂടെ യാത്ര സാധ്യമാവുന്ന പ്രതീക്ഷയോടെ ഉറങ്ങാൻ കിടന്നു.

(തുടരും)
vkshameem@gmail.com

Itinerary
Day 10: Thimphu to Rongli (Sikkim) - 350 KM
Route: Jaigaon, Hasimara, Mal Bazar, Rangpo.
Journey Time: 11.00 AM - 9.00 PM (10 hrs)