സുലുക്​ താഴ്​വരയിൽ ചൈനയിൽ നിന്നൊരു മൊബൈൽ സന്ദേശം

അതിരാവിലെ റോങ്​ലി കോടമഞ്ഞിൽ കുളിച്ചുനിൽപ്പാണ്​. റൂമിലെ ജനൽച്ചില്ലിൽ മഞ്ഞുകണങ്ങൾ പറ്റിപ്പിടിച്ചിട്ടുണ്ട്​. അതിനിടയിലൂടെ നോക്കു​േമ്പാൾ ദൂരെ മലനിരകൾ തെളിഞ്ഞുകാണാം. മംഗൾദ്വീപ്​ റിസോർട്ടിലാണ്​ കഴിഞ്ഞദിവസം അന്തിയുറങ്ങിയത്​. ഇതി​െൻറ​ തൊ​ട്ടടുത്തായി ഏതാനും വീടുകളും കൃഷിയിടങ്ങളുമുണ്ട്​. വീട്ടുകാർ രാവിലെത്തന്നെ ​കൃഷിപ്പണിയിൽ മുഴുകിയിരിക്കുന്നു​.

ഏഴ്​ മണിയോ​ടെ ഞങ്ങൾ മൂന്നുപേരും റെഡിയായി. റിസപ്​ഷനിൽ പോയി നാഥുല വഴി സിക്കിമി​െൻറ തലസ്​ഥാനമായ ഗാങ്​ടോക്കിലേക്ക്​ എങ്ങനെ പോകാമെന്ന്​ അന്വേഷിച്ചു. അവരുടെ അടുത്ത് ​പെർമിറ്റിന്​ അപേക്ഷിക്കാനായി​ ഒരു ​േഫാം ഉണ്ട്​. ഞങ്ങളുടെയും വാഹനത്ത​ി​െൻറയും വിവരങ്ങൾ അതിൽ ചേർത്തു. പാസ്​പോർട്ട്​ സൈസ്​​ ഫോ​േട്ടായും ഒട്ടിച്ചു. ഇത്​ കൊണ്ടുപോയി റോങ്​ലി പൊലീസ്​ സ്​റ്റേഷനിൽ കൊടുത്താൽ മതിയെന്ന്​ പറഞ്ഞു. ഫോമിന്​ 200 രൂപയും അവർ ഇൗടാക്കി.

കഴിഞ്ഞദിവസം രാത്രി കാര്യമായി​െട്ടാന്നും കഴിച്ചിട്ടില്ല. നല്ല വിശപ്പുണ്ട്​. പക്ഷെ, അതിന്​ മുമ്പ്​ പെർമിറ്റി​െൻറ കാര്യം റെഡിയാക്കാമെന്ന്​ കരുതി. നേരെ സ്​റ്റേഷനിലേക്ക്​ പോയി. ടൂറിസ്റ്റുകളെ കൊണ്ടുപോകുന്ന ടാക്​സിക്കാർ പെർമിറ്റിനായി അവിടെ കാത്തുനിൽപ്പുണ്ട്​. അവർക്ക്​ പിന്നിലായി ഞങ്ങളും സ്​ഥാനം പിടിച്ചു.

ഭൂട്ടാൻ, ചൈന എന്നീ രാജ്യങ്ങ​േളാട്​ അതിർത്തിപങ്കിടുന്ന തന്ത്രപ്രധാനമായ ഭാഗത്തുകൂടിയാണ്​ പോകാനുള്ളത്​. അതുകൊണ്ടാണ്​ സ്വന്തം രാജ്യമാണെങ്കിൽ പോലും പെർമിറ്റ്​ ആവശ്യമായി വരുന്നത്​. ലഡാഖ്​, അരുണാചൽ പ്രദേശ്​ പോലുള്ള സ്​ഥലങ്ങളിൽ​ ലഭിക്കുന്ന ഇന്നർ ലൈൻ പെർമിറ്റ്​ അല്ല ഇവിടെയുള്ളത്​. റിസ്​ട്രിക്​ട്ടഡ്​, പ്രൊട്ടക്​ട്ടഡ്​ ഏരിയ പെർമിറ്റാണ്​ ലഭിക്കുന്നത്​.

പൊലീസ്​ ഉദ്യോഗസ്​ഥൻ ഞങ്ങളുടെ രേഖകളെല്ലാം പരിശോധിച്ചു. വാഹന നമ്പർ കണ്ടിട്ട്​ അയാൾക്കൊരു സംശയം. തുടർന്ന്​ വാഹനവും പരിശോധിച്ചു. എന്നിട്ടും സംശയം മാറിയില്ല. പിന്നെ ഏതൊക്കെ​യോ ഉന്നത ഉദ്യോഗസ്​ഥരോട്​ ഫോണിൽ വിളിച്ചുചോദിക്കുന്നുണ്ട്​. അവസാനം അവരുടെ സമ്മതത്തോടെ അയാൾ ഞങ്ങൾക്ക്​ പെർമിറ്റ്​ അടിച്ചുതന്നു.

റോങ്​ലിയിൽനിന്നുള്ള ആർ.എൻ റോഡ്​, നാഥുല വഴിയുള്ള ജെ.എൻ റോഡ്​ എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ പോകാനുള്ള അനുമതിയായി​. 50 രൂപയാണ്​ ​ആകെ ചെവല്​ വന്നത്​. രണ്ട്​ ദിവസമാണ്​ പെർമിറ്റി​െൻറ കാലാവധി. യാത്രയിൽ പാലിക്കേണ്ട നിബന്ധനകളൊക്കെ അതിൽ പറയുന്നുണ്ട്​. കൂടാതെ ഇതി​െൻറ ആറ്​ കോപ്പി ഫോ​േട്ടാസ്​റ്റാറ്റ്​ എടുക്കാനും ആ ഉദ്യോഗസ്​ഥൻ ഉപദേശിച്ചു. പോകുന്ന വഴിയിൽ പൊലീസ്​ ചെക്ക്​പോസ്​റ്റുകളുണ്ട്​. അവിടെ പെർമിറ്റി​െൻറ കോപ്പി നൽകണം​.

പെർമിറ്റ്​ കിട്ടിയ സന്തോഷത്തിൽ നേരെ അടുത്തുള്ള ഹോട്ടലിൽ ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ കയറി. പൂരിയും ദാൽ, കോളി ഫ്ലവർ കറിയുമാണ്​ അവിടെയുള്ളത്​. കൂടെ നുറുക്ക്​ പോലുള്ള സാധനവും ലഭിച്ചു. സമീപത്തെ കടയിൽ പോയി പെർമിറ്റി​െൻറ കോപ്പിയെല്ലാം എടുത്ത്​ യാത്ര തുടങ്ങി. ​റോങ്​ലി കഴിഞ്ഞതോടെ റോഡി​െൻറ അവസ്​ഥ പരിതാപകരമായി.

ടാറെല്ലാം അപൂർവമായിട്ട്​ കാണാം. റോഡി​െൻറ അരികെല്ലാം വീതികൂട്ടാൻ ഇടിച്ചിട്ടിട്ടുണ്ട്​. പലയിടത്തും പണികൾ നടക്കുന്നു​. വാഹനങ്ങളും കുറവാണ്​. ടാക്​സികളാണ് വല്ലപ്പോഴും വരുന്നത്​​. സിക്കിമിൽ വരുന്ന അധിക സഞ്ചാരികളും ഗാങ്​​േടാക്ക്​, നാഥുല, നോർത്ത്​ സിക്കിം ഭാഗങ്ങളാണ്​ കൂടുതലും സന്ദർശിക്കാറ്​. കുറഞ്ഞശതമാനം ആളുകൾ മാത്രമാണ്​ കിഴക്കൻ സിക്കിമിൽ വരുന്നത്​.

ഗാങ്​ടോക്കിൽനിന്നാണ്​ സിക്കിമി​െൻറ വിവിധ സംരക്ഷിത മേഖലയിലേക്ക്​ പെർമിറ്റ്​ ലഭിക്കുക. ഏതെങ്കിലും ട്രാവൽ ഏജൻസി മുഖേനെയാണ്​ ഇതിന്​ അപേക്ഷിക്കേണ്ടത്​. പക്ഷെ, ടാക്​സിക്കാർക്ക്​ സർവിസ്​ കുറയുന്നുവെന്ന പരാതി കാരണം അവിടെനിന്ന്​ സ്വകാര്യ വാഹനങ്ങൾക്ക്​ അനുമതി പലപ്പോഴും നൽകാറില്ല. ഭൂട്ടാനിൽനിന്നാണ്​ ഞങ്ങൾ സിക്കിമിലെത്തുന്നത്​. അവിടെ പെർമിറ്റ്​ ഉണ്ടെങ്കിൽ ഒട്ടുമിക്ക സ്​ഥലങ്ങളിലും സ്വന്തമായി വണ്ടിയോടിച്ച്​ പോകാം. എന്നിട്ടാണ്​ നമ്മുടെ സ്വന്തം രാജ്യത്ത്​ പെർമിറ്റ്​ തരാതിരിക്കുന്നത്​.

ഇൗ പ്രശ്​നം മുൻകൂട്ടി കണ്ടിട്ടാണ്​ ഞങ്ങൾ റോങ്​ലി വഴി നാഥുലയിലേക്ക്​ പെർമിറ്റ്​ സമ്പാദിച്ച്​ പോകാമെന്ന്​ കരുതിയത്​. പക്ഷെ, ഇവിടെ ഒരു പ്രശ്​നമുള്ളത് നാഥുലയിലെ​ ചൈന അതിർത്തി കാണാൻ പെർമിറ്റ്​ ലഭിക്കില്ല എന്നുള്ളതാണ്​. പൊതുവെ ശൈത്യകാലത്ത്​ ഗാങ്​ടോക്കിൽനിന്ന്​ പോകുന്നവർക്കും അതിർത്തിയിലേക്ക്​ അനുമതി ലഭിക്കാറില്ല. അതുകൊണ്ടാണ്​​ അതൊരു വിഷയമായി എടുക്കാതെ ഇങ്ങനെയൊരു സാഹസത്തിന്​ മുതിർന്നത്​.

ടാറിടാത്ത റോഡിലൂടെ കുലുങ്ങികുലുങ്ങിയാണ്​ യാത്ര. ഇടക്ക്​ ഗ്രാമങ്ങളെല്ലാം കടന്നുവരുന്നുണ്ട്​. റോഡിന്​ സംരക്ഷണമേകി ബുദ്ധിസ്​റ്റ്​​ പതാകകൾ കാറ്റിൽ പാറിക്കളിക്കുന്നു. ഏതാനും​ സഞ്ചാരികൾ ഒരു വെള്ളച്ചാട്ടത്തി​െൻറ അടുത്തുനിന്ന്​ ഫോ​േട്ടായെടുക്കുന്നുണ്ട്​. കേരളത്തിൽ ജലപാതങ്ങൾ കണ്ടുമടുത്ത ഞങ്ങൾക്കത്​ സംഭവമായി തോന്നിയില്ല.

കുറച്ചുദൂരം മുന്നോട്ടുപോയ​പ്പോൾ പൊലീസ്​ ചെക്ക്​പോസ്​റ്റ്​ കണ്ടു. അവിടെ പെർമിറ്റ്​ കാണിച്ചതോടെ വിലങ്ങുതടി റോഡിൽനിന്ന്​ നീങ്ങി. കൂടുതൽ മുകളിലേക്ക്​ കയറുംതോറും കാഴ്​ചകൾക്ക്​ മാറ്റം വരികയാണ്​.

വഴിയരികിൽ കൂർത്ത ആകൃതിയിലുള്ള ആൽപൈൻ മരങ്ങൾ ഇടംപിടിച്ചിരിക്കുന്നു. അത്​ കൂടാതെ ഇന്ത്യൻ സൈന്യത്തി​െൻറ ക്യാമ്പുകൾ ഇടക്ക്​ കടന്നുവരുന്നുണ്ട്​. ഭൂട്ടാനോട്​ വളരെയധികം ചേർന്നാണ്​ ഇപ്പോൾ പോകുന്നതെന്ന്​ ഗൂഗിൾ മാപ്പ്​ പറയുന്നു.

മഞ്ഞിൽ പുതഞ്ഞ ഗ്രാമങ്ങൾ​

യാത്ര പുരോഗമിക്കുന്നതിനിടെ റോഡരികിൽ വലിയൊരു ​െഎസ്​ കട്ട കണ്ടു. ഇൗ യാത്രയിൽ ആദ്യമായിട്ടായിരുന്നു അങ്ങനെയൊരു അനുഭവം. ​െഎസ്​ കണ്ടതും ഞങ്ങൾ ചാടിയിറങ്ങി. കുറച്ച്​ ഫോ​േട്ടാകൾ എടുത്ത്​ വീണ്ടും വണ്ടിയിൽ കയറി. ആ ​െഎസ്​ ഒരു സൂചന മാത്രമായിരുന്നു. വരാനിരിക്കുന്നത്​ വലിയ ​െഎസ്​ മലകളായിരുന്നു​. ഇത്രയൊന്നും ഞങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിച്ചതായിരുന്നില്ല.

സുലുക്​ എന്ന അതിമനോഹരമായ ഗ്രാമവും പിന്നിട്ട്​ മുന്നോട്ടുപോകും തോറും കാഴ്​ചകൾക്ക്​ ഭംഗി കൂടുന്നു. റോഡി​െൻറ ഇരുവശവും മഞ്ഞ്​ പൊതിഞ്ഞുനിൽക്കുന്നു. അഞ്ച്​ ഡിഗ്രിയാണ് പുറത്ത്​​ തണുപ്പ്​. ഏകദേശം പത്ത്​ കിലോമീറ്റർ കഴിഞ്ഞപ്പോഴേക്കും ​െഎസ്​ മാത്രമായി എങ്ങും. വീണ്ടും ഞങ്ങൾ ചാടിയിറങ്ങി. കുറച്ചുനേരം കൊച്ചുകുട്ടികളായി മാറി.

കിടന്നും ഇരുന്നും പരസ്​പരം ​െഎസ്​ കട്ടകൊണ്ട്​ എറിഞ്ഞും ഒാടിയുമെല്ലാം അവിടെ സമയം ചെലവഴിച്ചു. തെർമൽ ​േക്ലാത്ത്​, ജാക്കറ്റ്​, ഗ്ലൗസ്​ എന്നിവ എടുത്തതിനാൽ ശരീരത്തിന്​​ കാര്യമായ പ്രശ്​നമൊന്നും ഉണ്ടായില്ല. ഞങ്ങളുടെ ഇൗ യാത്രയിലെ ഏറ്റവും മനോഹരമായ നിമിഷങ്ങളായിരുന്നുവത്​.

ചെറിയ ഇരുമ്പ്​ പാലം കടന്ന്​ മറ്റൊരു മലയ​ിലേക്ക്​ പ്രവേശിച്ചു. അവിടെ കുറച്ച്​ യാക്കുകൾ ഞങ്ങളെ സ്വാഗതം ചെയ്യാനെന്ന പോലെ കാത്തുനിൽപ്പുണ്ടായിരുന്നു. വളഞ്ഞും തിരിഞ്ഞും പോകുന്ന പാത അവസാനം ഒരു വ്യൂപോയിൻറിലെത്തി. 11,200 അടി ഉയരത്തിലാണുള്ളത്​. തമ്പി വ്യൂപോയിൻറ്​ എന്ന പ്രശസ്​തമായ സ്​ഥലം​. ഇങ്ങോട്ട്​ വരുന്നതിന്​ മു​െമ്പ ഇൗ സ്​ഥലത്തെക്കുറിച്ച്​ മനസ്സിലാക്കി വെച്ചിരുന്നു.

ഇവിടെനിന്ന്​ സിഗ്​സാഗ്​ രൂപത്തിലുള്ള റോഡും സുലുക്​ വാലിയുടെയുമെല്ലാം കാഴ്​ച മനംമയക്കുന്നതാണ്​. ഇൗയൊരു കാഴ്​ചകൂടി കാണാനാണ്​ ഇതുവഴി വരാൻ തീരുമാനിച്ചത്​. പക്ഷെ, ഞങ്ങൾക്ക്​ മറ്റൊരു വിധിയായിരുന്നു പ്രകൃതി കാത്തുവെച്ചിരുന്നത്​. പ്രദേശമാകെ കോടമൂടിയതിനാൽ താഴെ ഒന്നും കാണാനാവാത്ത അവസ്​ഥ. കോടമഞ്ഞ്​ താഴ്വരകളെ വെള്ള പുതച്ചിരിക്കുന്നു. ചെറുതായി നിരാശ തോന്നിയെങ്കിലും രാവിലെ മുതൽ ലഭിച്ച അനുഭവങ്ങൾ അതെല്ലാം അസ്​ഥാനത്താക്കി.

കുറച്ചുകൂടി മു​േ​ന്നാട്ടുപോയപ്പോൾ ഒരുപാട്​ സഞ്ചാരികൾ മഞ്ഞ്​ ആസ്വദിക്കുന്നത്​​ കണ്ടു. ഞങ്ങളും വണ്ടിനിർത്തി അവരുടെ കൂടെക്കൂടി. കൂട്ടത്തിലുള്ള ഡൽഹിക്കാരൻ ഞങ്ങളെ കണ്ടതോടെ അടുത്തു​വന്ന്​ പരിചയപ്പെട്ടു. വണ്ടിയിലെ സ്​റ്റിക്കറുകളെല്ലാം കണ്ട്​ അദ്ദേഹം അന്തംവിട്ട്​ നിൽക്കുകയാണ്​.

രണ്ട്​ മാസം മുമ്പ്​ അയാൾ തിരുവനന്തപുരം വന്നിരുന്നുവത്രെ. പിന്നെ കേരളത്തെക്കുറിച്ച്​ നൂറുനാവായിരുന്നു ​അദ്ദേഹത്തിന്​. ഒാരോ ഗ്രാമവും അതിമനോഹരം എന്നാണ്​ വിശേഷിപ്പിച്ചത്​. മുന്നിലുണ്ടായിരുന്ന വാഹനങ്ങൾ പോകാൻ തുടങ്ങിയതോടെ ഞങ്ങളും ​യാത്ര തുടർന്നു.

സ്വർഗത്തിലേക്ക്​ നീളും പാതകൾ

മുകളിലേക്ക്​ പോകുംതോറും തണുപ്പി​െൻറ കാഠിന്യം കൂടുന്നു​. മൈനസ്​ ഒന്ന്​ ​വരെയെത്തി താപനില. നാല്​​ വർഷം മുമ്പ്​ ലഡാഖിലേക്ക്​ കാറിൽ പോയപ്പോൾ ഉയരക്കൂടുതൽ കാരണം ഹൈആൾട്ടിറ്റ്യൂഡ്​ സിക്ക്​നസ്​ അനുഭവപ്പെട്ടിരുന്നു. ഒാക്​സിജ​െൻറ കുറവായിരുന്നു അവിടത്തെ വില്ലൻ​. എന്നാൽ, ഇവിടെ മൈനസ്​ വരെ താപനില എത്തിയിട്ടും ശരീരത്തിന്​ കാര്യമായ പ്രശ്​നമൊന്നുമില്ല. ലഡാഖി​െൻറ അത്ര ഉയരമില്ല എന്നതാണ്​ കാരണം. സുലുക്​ കഴിഞ്ഞതോടെ പിന്നെ തീർത്തും വിജനമാണ്​. ​െഎസിൽ തട്ടി ഇടക്ക്​ വണ്ടി തെന്നുണ്ട്​. റോഡ്​ മൊത്തം മഞ്ഞുമൂടുന്ന സമയം ടയറിൽ പ്രത്യേക ചങ്ങലയിട്ടാണ്​ വാഹനങ്ങൾ പോകാറ്​. കൂടുതൽ ഗ്രിപ്പ്​ കിട്ടാൻ വേണ്ടിയാണിത്​.

പോകുന്ന വഴിയിൽ ചില പട്ടാള ട്രക്കുകൾ ഇത്തരത്തിൽ കണ്ടിരുന്നു. ഞങ്ങളുടെ വണ്ടി ഒാ​േട്ടാമാറ്റിക്​ ആണ്​. ​കൂടുതൽ​ ഗ്രിപ്പ്​ കിട്ടുന്ന മോഡായ 'എൽ2'വിലേക്ക്​ പലപ്പോഴും ഗിയർ മാറ്റേണ്ടി വന്നു. അതേസമയം, നല്ലൊരു ഹാച്ച്​ ബാക്ക്​ ഉണ്ടെങ്കിലും ഇതിലൂടെ ധൈര്യമായി ഒാടിച്ചുപോവാം എന്നതി​െൻറ തെളിവാണ്​ ഇവിടത്തെ ടാക്​സി കാറുകൾ.

ലക്ഷ്​മൺ ഛൗക്ക്​ എന്ന സ്​ഥലമെത്തു​േമ്പാൾ ഉച്ചയായിട്ടുണ്ട്​. 13,000 അടി ഉയരത്തിലാണുള്ളത്​. അവിടെ ഒരു കട കണ്ടപ്പോൾ വണ്ടിനിർത്തി. ചെറിയ ഹോട്ടലാണ്​. ബ്രഡ്​ ഒാംലെറ്റാണ്​ ഒാർഡർ ചെയ്​തത്​. പിന്നെ കോഫിയും. കൊടും തണുപ്പിൽ ചൂടുള്ള കോഫിക്കും ബ്രഡ്​ഒാംലെറ്റിനും അപാര രുചിയായിരുന്നു. അടുത്തുള്ള പട്ടാള ക്യാമ്പിലെ ഏതാനും ജവാൻമാരും അവിടെ ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വന്നിട്ടുണ്ട്​. കടയുടെ മുന്നിൽ ഒരു യാക്കിനെ കെട്ടിയിട്ടിരിക്കുന്നു​.

അതിൻമേൽ കയറി ​െഎസിലൂടെ സവാരി ​നടത്താം. ഹോട്ടലിന്​ മുന്നിൽ കാണുന്നത്​ ഭൂട്ടാനാണെന്ന്​ യാക്കി​െൻറ ഉടമസ്​ഥൻ പറഞ്ഞു. പക്ഷെ, ആ ഭാഗം കോടമൂടിയതിനാൽ ഒന്നും കാണാനാകുന്നില്ല. ഇതിനിടക്ക്​ സഹീറും ഫൈസലും മുണ്ടുടുത്ത്​ വന്നിരിക്കുന്നു. ​െഎസിൽനിന്ന്​ ഫോ​േട്ടായെടുക്കാനാണ്​ അവരുടെ ഉദ്ദേശ്യം. അവരുടെ ആ ആഗ്രഹം കൂടി സഫലീകരിച്ച്​ മുന്നോട്ടുനീങ്ങി.

മേഘങ്ങൾക്കിടയിൽനിന്ന്​ മെല്ലെ സൂര്യൻ തല പുറത്തേക്കിടാൻ തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്​. രാവിലെ മുതൽ മൂടിക്കെട്ടിയ അന്തരീക്ഷമായിരുന്നു. സൂര്യപ്രകാശം വന്നതോടെ കാഴ്​ചകൾക്ക്​ കൂടുതൽ ചന്തംവെച്ചു. രണ്ട്​ ഭാഗത്തെയും മലനിരകളെല്ലാം വ്യക്​തമായി കാണാൻ തുടങ്ങി. പലയിടത്തും കുതിരകൾ തീറ്റതേടി നടപ്പുണ്ട്​.

മലഞ്ചെരുവിൽ പാൽക്കടൽ പോലെ മഞ്ഞ്​ നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. അതിന്​ നടുവിലൂടെ യാത്ര എത്ര ചേതോഹരം. പുരാതന കാലത്ത്​ ചൈന മുതൽ യൂറോപ്പ്​ വരെ നീണ്ടുനിന്ന ഒാൾഡ്​ സിൽക്ക്​ റൂട്ടി​െൻറ ഭാഗമായ റോഡിലൂടെയാണ്​ യാത്ര. ​ൈസന്യത്തിന്​ കീഴിലെ ബോർഡർ റോഡ്​ ഒാർഗനൈസേഷനാണ്​ ഇൗ പാതകൾ സംരക്ഷിക്കുന്നത്​.

ബാബ ഹർഭജൻ സിങ്ങി​െൻറ സന്നിധിയിൽ

30 മിനിറ്റ്​ സഞ്ചരിച്ചപ്പോഴേക്കും നഥാങ്​ വാലി എന്ന ​ഗ്രാമത്തിലെത്തി. ഇവിടെ ഏതാനും കടകളും താമസ സൗകര്യവുമെല്ലാമുണ്ട്​. മുന്നോട്ടുപോകും തോറും കാഴ്​ചകൾക്ക്​ കാര്യമായ മാറ്റമൊന്നുമില്ല. ​െഎസ്​ മലകൾക്ക്​ താഴെ പട്ടാളക്യാമ്പുകൾ ധാരാളമുണ്ട്​. സ്വന്തം ജീവൻ ത്യജിച്ച്​ ഇത്ര ദുർഘടമായ സ്​ഥലങ്ങളിൽ രാജ്യത്തി​െൻറ അതിർത്തി കാക്കുന്ന ജവാൻമാരെ എ​ത്ര സല്യൂട്ട്​ ചെയ്​താലും മതിയാവില്ല. പരിമിതമായ സൗകര്യങ്ങൾക്ക്​ നടുവിലാണ്​ അവരുടെ താമസവും ജോലിയും.

പലരും ഏകാന്തമായ സ്​ഥലങ്ങളിലാണ് ജോലി ചെയ്യുന്നത്​​. ഇതുപോലെയുള്ള സ്​ഥലങ്ങളിലൂടെ സഞ്ചരിക്കു​േമ്പാഴാണ്​ അവർ ചെയ്യുന്ന ജോലിയുടെ മഹത്വം മനസ്സിലാവുക. ഇവരുടെ ക്യാമ്പുകളിൽ ഉയരത്തിൽ പാറുന്ന ത്രിവർണ പതാക ഏതൊരു ഭാരതീയ​െൻറയും മനസ്സിൽ അഭിമാനം നൽകുന്ന കാഴ്​ചയാണ്​.

ഇതുപോലെയൊരു പതാകയുടെ ചുവട്ടിലാണ്​ ബാബ ഹർഭജൻ സിങ്ങി​െൻറ ക്ഷേത്രം കാണുന്നത്​​. നാഥുല എത്തുന്നതി​െൻറ​ 10 കിലോമീറ്റർ മുമ്പാണ്​ ക്ഷേ​​ത്രം​​. പട്ടാളക്കാരനായിരുന്ന ഹർഭജൻ സിങ്​ 1968ലാണ്​ ജോലിക്കിടെ മരിക്കുന്നത്​. ഇവിടെവെച്ച്​ വീരമൃത്യു വരിക്കു​േമ്പാൾ 22 വയസ്സേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. മരണശേഷം സഹപ്രവര്‍ത്തക​െൻറ സ്വപ്നത്തില്‍ ബാബ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടുവത്രെ. ത​െൻറ പേരില്‍ ക്ഷേത്രം നിര്‍മിക്കാന്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടു. അങ്ങനെയാണ്​ ഇൗ ക്ഷേത്രമുയരുന്നത്​.

പട്ടാളക്കാരും പ്രദേശവാസികളും വളരെ ആദരപൂര്‍വമാണ്​ ക്ഷേത്രത്തെ കാണുന്നത്​. ഇതുവഴി വരുന്ന സഞ്ചാരികളെടെയും പ്രധാന സന്ദർശക കേന്ദ്രമാണിത്​. ഒരു കുപ്പി വെള്ളം ഇവിടെവെച്ച് പോയശേഷം മടക്കയാത്രയില്‍ അത് തിരികെയെടുത്താല്‍ ആഗ്രഹങ്ങൾ പൂര്‍ത്തീകരിക്കുമെന്ന വിശ്വാസം കൂടിയുണ്ട്​. ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദിവസവും രാത്രി ബാബ സന്ദര്‍ശിക്കാറുണ്ടെന്നും അതിര്‍ത്തിയില്‍ ജോലി ചെയ്യുന്ന പട്ടാളക്കാരുടെ ജീവന്‍ കാക്കാന്‍ ബാബാ സേവന സജ്ജനാണെന്നും ഇവിടെയുള്ളവർ വിശ്വസിക്കുന്നു.

മറ്റൊരു ആചാരം കൂടിയുണ്ട്​ ഇവിടെ. എല്ലാ വര്‍ഷവും സെപ്റ്റംബര്‍ 11ന് ബാബ വാര്‍ഷിക അവധിക്ക് പഞ്ചാബിലെ കപൂര്‍ത്തലയിലെ വീട്ടില്‍ പോകുന്നതായി സങ്കൽപ്പിച്ച്​ അന്നേദിവസം അദ്ദേഹത്തി​െൻറ യൂനിഫോമടക്കം സാധനങ്ങളുമായി മിലിട്ടറി ജീപ്പില്‍ രണ്ട് ജവാന്‍മാര്‍ കൊണ്ടുപോകും. സിലിഗുരിക്ക്​ സമീപത്തെ ന്യൂ ജയ്പാല്‍ഗുരി റെയില്‍വേ സ്​റ്റേഷനില്‍ നിന്നാണ് ട്രെയിന്‍ കയറുക. ഒരു ബെര്‍ത്ത് ബാബക്കായി ഒഴിച്ചിടും. ഗാങ്​ടോക്കിൽനിന്ന്​ പെർമിറ്റ്​ എടുത്ത്​ ടാക്​സിയിൽ വരുന്ന സഞ്ചാരികൾ ഇൗ ക്ഷേത്രം വരെയെത്തി മടങ്ങാറാണ്​ പതിവ്​.

ബാബയുടെ ഒാർമകൾക്ക്​ മുന്നിൽ ശിരസ്സ്​ കുനിച്ച്​ ഞങ്ങൾ യാത്ര തുടർന്നു. വെയിലേറ്റ്​ പലയിടത്തും ​െഎസ്​ ഉരുകിത്തീർന്നിട്ടുണ്ട്​. ഇതിനിടയിലും ഒരു തടാകം തണുത്തുറഞ്ഞ്​ നിൽക്കുന്നു. അൽപ്പസമയത്തിനകം നാഥു​ലയിലെ ചൈന അതിർത്തിയിലേക്ക്​ പോകുന്ന റോഡിന്​ മുന്നിലെത്തി.

അവിടെയൊരു ചെക്ക്​പോസ്​റ്റുണ്ട്​. അതിർത്തിയി​േലക്ക്​ കടത്തിവിടുമോ എന്ന്​ അന്വേഷിച്ചപ്പോൾ നിരാശയായിരുന്നു ഫലം. ശൈത്യകാലമായതിനാൽ അങ്ങോട്ട്​ ആളുകളെ കടത്തിവിടാറില്ലെന്ന്​ അവർ പറഞ്ഞു. ഇവിടെനിന്ന്​ നാല്​ കിലോമീറ്റർ മാത്രമേയുള്ളൂ അതിർത്തിയിലേക്ക്​. ഇപ്പോൾ ചൈനയുടെ ഭാഗമായ ടിബറ്റാണ്​ അതിർത്തിക്കപ്പുറം. 500 കിലോമീറ്റർ പോയാൽ ടിബറ്റി​െൻറ തലസ്​ഥാനമായ ലാസയെത്തും.

വഴിയിലെവിടെ നിന്നെങ്കിലും ദൂരെകണ്ട ഗിരിശൃംഗങ്ങൾ അതിർത്തി രാജ്യത്തി​​േൻറതാകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്​. കാരണം പലയിടത്തും നമ്മൾ കടന്നുവന്ന റോഡ് ചൈനയോട്​​ അത്രയും അടുത്താണ്​. ഇൗ ഭാഗത്ത്​ പലപ്പോഴും ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ചെറിയ പ്രശ്​നങ്ങൾ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്​. യാത്ര തുടരുന്നതിനിടെ മൊബൈലിൽ എപ്പോഴോ ഒരു സന്ദേശം വന്നിട്ടുണ്ട്​.

എടുത്തുനോക്കിയപ്പോൾ അന്തംവിട്ടു. ചൈനയിൽനിന്ന് മൊബൈൽ​ നെറ്റ്​വർക്ക്​ ലഭിച്ചാതായുള്ള സന്ദേശമാണത്​. അതിർത്തി വരെ പോകാൻ പറ്റിയില്ലെങ്കിലും ആ ​സ​ന്ദേശം നൽകിയ സന്തോഷം അതിരില്ലാത്തതായിരുന്നു.

ഗാങ്​ടോക്കിൽ

നാഥുലയിൽനിന്ന്​ 15 കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള ചങ്ക​ു തടാകത്തിന്​ സമീപം എത്തു​േമ്പാൾ മൂന്ന്​ മണിയായിട്ടുണ്ട്​. മഞ്ഞുമലകൾക്ക്​ ഇടയിലൂടെ ദൂരരെനിന്ന്​​ തന്നെ അതിവിശാലമായ തടാകം കാണാം. പൂർണമായും തണുത്തുറഞ്ഞ്​ നിൽക്കുന്ന ഇൗ തടാകം 12,300 അടി ഉയരത്തിലാണ്​ സ്​ഥിതി ചെയ്യുന്നത്​. ഞങ്ങൾ എത്തു​േമ്പാൾ പ്രവേശനസമയം അവസാനിച്ചിട്ടുണ്ട്​.

തന്ത്രപ്രധാന മേഖലയായതിനാലാണ്​ ഇൗ ഭാഗത്തെ യാത്രാസമയം പെ​െട്ടന്ന്​ അവസാനിപ്പിക്കുന്നത്​. ഇവിടെയുള്ള കേബിൾകാർ സർവിസ്​ വഴി മലയുടെ മുകളിലെത്താൻ കഴിയും. അവിടെനിന്ന്​ നോക്കിയാൽ​ ലോകത്തിലെ മൂന്നാമത്തെ വലിയ പർവതമായ കഞ്ചൻജംഗയും ചൈനയുമെല്ലാം കാണാമെന്ന്​ പറയുന്നു​.

പക്ഷെ, പ്രകൃതി അനുകൂലമാകണമെന്ന്​ മാത്രം. ഒരുവ ർഷം മുമ്പും സുഹൃത്തുക്കൾക്കൊപ്പം ഇവിടെ വന്നിരുന്നു. അന്നും കോടമഞ്ഞ്​ മൂടിയ അവസ്​ഥയായിരുന്നു. ഏഷ്യയിലെ ഏറ്റവും ഉയരത്തിലെ കേബിൾ കാറെന്ന​ പ്രത്യേകത കൂടിയുണ്ട്​ ഇതിന്​. 'സ്​മോഗോ' എന്ന പേരിലും ഇൗ തടാകം അറിയപ്പെടുന്നു.

ചങ്കു​ തടാകത്തിന്​ സമീപം അൽപ്പനേരം ചെലവഴിച്ച്​​ യാത്ര തുടർന്നു. മുന്നോട്ടുപോകും തോറും കാഴ്​ചകൾ മാറുകയാണ്​. മലകളിൽ മരങ്ങളെല്ലാം കാണാൻ തുടങ്ങി. ആൽപൈൻ മരങ്ങൾ നിറഞ്ഞ കാടുകളാണത്​. ഇതിനിടയിൽ മഞ്ഞുനിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്നത്​ കാണാൻ പ്രത്യേക ഭംഗി തന്നെ​.

മലയിറങ്ങാൻ തുടങ്ങിയതോടെ മഞ്ഞും അപ്രത്യക്ഷമായി. ഏകദേശം 100 കിലോമീറ്റർ ദൂരം മഞ്ഞിന്​ നടുവി​ലൂടെയായിരുന്നു ഇന്നത്തെ യാത്ര. ശരിക്കും സ്വർഗീയ സുന്ദരമായ വഴികൾ. 11ാം ദിവസത്തിലേക്ക്​ കടന്ന ഞങ്ങളുടെ 'റോഡ്​ ടു ഭൂട്ടാൻ' ട്രിപ്പിലെ ഏറെ കൊതിപ്പിച്ച സ്​ഥലങ്ങളാണ്​ ഇന്ന്​ പിന്നിട്ടത്​. ഗാങ്​ടോക്ക്​ എത്തുന്നതിന്​ മുമ്പുള്ള മിലിട്ടറി ചെക്ക്​പോസ്​റ്റിൽ കൈയിലുള്ള അവസാന പെർമിറ്റി​െൻറ കോപ്പിയും കൊടുത്തു. ഇ​േതാടെ തന്ത്രപ്രധാന മേഖലയിൽനിന്ന്​ പുറത്തുകടന്നു എന്ന്​ മനസ്സിലായി.

പിന്നീടങ്ങോട്ട്​ ജനവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾ വരവായി. അഞ്ച്​ മണിയായിട്ടുണ്ട്​ സിക്കിമി​െൻറ തലസ്​ഥാന നഗരിയിലെത്തു​േമ്പാൾ. കുത്തനെയുള്ള കയറ്റവും ഇറക്കവുമുള്ള വീതി കുറഞ്ഞ റോഡാണ്​ നഗരത്തിൽ. നല്ല വാഹനത്തിരക്കുമുണ്ട്​. അതുകൊണ്ട്​ തന്നെ ആദ്യം കണ്ട ഹോട്ടലിൽ റൂമെടുത്ത്​ വണ്ടി ​പാർക്ക്​ ചെയ്​തു.

അൽപനേരം വിശ്രമിച്ചിട്ട്​​ പുറത്തിറങ്ങി. ഫോർച്യൂണറിനും​ തൽക്കാലം വി​ശ്രമം നൽകാമെന്ന്​ കരുതി. ടാക്​സി വിളിച്ച്​ ഗാങ്​ടോക്കിലെ ഏറ്റവും ജനത്തിരക്കേറിയ എം.ജി മാർഗിലേക്ക്​ പോയി. അവിടെ എത്തു​​േമ്പാൾ നേരം ഇരുട്ടിയിട്ടുണ്ട്​. എന്നാലും ആളുകൾക്ക്​ യാതൊരു കുറവുമില്ല. യൂറോപ്യൻ തെരുവുകളെ അനുസ്​മരിക്കുന്നു​ എം.ജി മാർഗ്​.

വാഹനഗതാഗതമില്ലാത്തതിനാൽ ജനങ്ങൾക്ക്​ സ്വൈര്യമായി നടക്കാം. പലരും തെരുവുകളിൽ ഷട്ടിൽ കളിക്കുന്നു​. ഇവിടത്തെ പ്രധാന ഷോപ്പിങ്​ ഏരിയ കൂടിയാണിത്​. നടന്നുനടന്ന്​ ഒടുവിൽ ഒരു ബിരിയാണി കടയുടെ അടുത്തെത്തി. ഇതോടെ ഞങ്ങളുടെ സകല നിയന്ത്രണവും നഷ്​ടപ്പെട്ടു. നല്ലൊരു ബിരിയാണി കഴിച്ചിട്ട്​ ദിവസങ്ങളായി. ബംഗാൾ രീതിയിലുള്ള ബിരിയാണിയാണ്​ വിളമ്പിയത്​. ത​രക്കേടില്ലാത്ത രുചിയുണ്ടായിരുന്നു.

വീണ്ടും ആ തെരുവിലൂടെ നടന്നു. ഇടക്ക്​ ചില കടകളിൽ ഷോപ്പിങ്ങിനായി കയറി. ബുദ്ധിസ്​റ്റ്​ വിശ്വാസ പ്രകാരമുള്ള സാധനങ്ങളാണ്​ അധികവും വിൽക്കാൻ വെച്ചിരിക്കുന്നത്​. സിക്കിമി​ലെ ഭൂരിഭാഗം ജനങ്ങളും ബുദ്ധമത വിശ്വാസികളാണ്​. വർഷങ്ങൾക്ക്​ മുമ്പ്​ തിബറ്റ്​ ചൈന കീഴടക്കിയപ്പോൾ അവിടെനിന്ന്​ പലായനം ചെയ്​തവർ.​

സിക്കിമിൽ വന്നതി​െൻറ ഒാർമക്കായി ഏതാനും സാധനങ്ങൾ വാങ്ങി വീണ്ടുമൊരു ടാക്​സി വിളിച്ച്​ റൂമിലേക്ക്​ മടങ്ങി. നാളെ രാവിലെ സിക്കിമിനോട്​ വിടപറയും. ഇനി പോകാനുള്ളത്​ നേപ്പാൾ അതിർത്തിയിലെ ലാൻഡ്​ ഓഫ്​ ലാൻഡ്​ റോവേഴ്​സ്​ എന്ന അപരനാമത്തിൽ അറിയപ്പെടുന്ന മനെ ബൻജാങ്​ ഗ്രാമത്തിലേക്കാണ്​. പതിവുപോലെ അതിരാവിലെ തന്നെ പുറ​പ്പെടേണ്ടി വരും. അതിനാൽ റൂമിലെത്തിയതും ഉറങ്ങാൻ കിടന്നതും ഒരുമിച്ചായിരുന്നു.

(തുടരും)
vkshameem@gmail.com

Itinerary
Day 11
Rongli ​To Gangtok (Sikkim) 120 KM
Route: Zuluk, Nathang Valley, Nathula
Journey Time: 9.00 AM - 5.00 PM (8 hrs)