Slowly

2021–2022
ഇ​ന്ത്യ

ശാ​ഹീ​ൻബാ​ഗ് ജു​മാ​മ​സ്​​ജി​ദ് തെ​രു​വി​ന്റെ പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ് റോ​ഡി​ലേ​ക്ക് ചാ​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ബ​ദാം മ​ര​ത്തി​നു പി​റ​കി​ലു​ള്ള ഇ​ട​വ​ഴി ചെ​ന്നെ​ത്തു​ന്ന ഹ​വേ​ലി​ക്ക് അ​ക​ത്താ​ണ് ‘ട്രൂ​ത്ത്’ എ​ന്ന ഉ​ർ​ദു ദി​ന​പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഓ​ഫി​സ്. സേ​ലം സ്വ​ദേ​ശി ക​രീ​മ​ണ്ണ​നാ​ണ് പ​ത്രാ​ധി​പ​രും ഉ​ട​മ​യും. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ അ​ന​ന്ത​ര​വ​ൻ ഷം​സു​ദ്ദീ​നും ടി​ക്കാ​റാം ശി​ശു​പാ​ൽ എ​ന്നീ ത​ദ്ദേ​ശീ​യ​രാ​യ പ്ര​സ് ജീ​വ​ന​ക്കാ​രും ന്യൂ​സ്​ ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ​ർ ഹേ​മ​ന്ദും അ​ട​ങ്ങു​ന്ന​താ​ണ് ഒ​ന്ന​രല​ക്ഷം വാ​യ​ന​ക്കാ​രു​ള്ള ‘ട്രൂ​ത്തി’​ന്റെ അ​ണി​യ​റ​ക്കാ​ർ. ‘ട്രൂ​ത്ത്’ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ​ത​ന്നെ ഇ​രു​പ​തി​നാ​യി​ര​ത്തോ​ളം കോ​പ്പി​ക​ൾ വി​റ്റു​പോ​കു​ന്നൊ​രു ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് മാ​ഗ​സി​നും പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. 1993, മാ​ർ​ച്ച് 8ാം തീ​യ​തി മു​ത​ൽ മു​ട​ങ്ങാ​തെ ത​ന്റെ പ​ത്ര​വും മാ​സി​ക​യും വാ​യ​ന​ക്കാ​രി​ലേ​ക്കെ​ത്തി​ക്കാ​ൻ ക​രീ​മ​ണ്ണ​ൻ ജാ​ഗ്ര​ത​പു​ല​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. അ​യാ​ളു​ടെ ക​ഠി​നാ​ധ്വാ​ന​വും സ​ത്യം പ​റ​യാ​നു​ള്ള ത​ന്റേ​ട​വു​മാ​ണ് ക​ഴി​ഞ്ഞ ആ​റ് വ​ർ​ഷ​മാ​യി ‘ട്രൂ​ത്തി’​ൽ ജോ​ലി​ചെ​യ്യാ​ൻ ഹേ​മ​ന്ദി​നെ േപ്ര​രി​പ്പി​ച്ച​ത്.

പാ​ല​ക്കാ​ട് ജി​ല്ല​യി​ലെ ആ​ന​ക്ക​ര​യി​ലാ​ണ് ഹേ​മ​ന്ദി​ന്റെ വീ​ട്. അ​ച്ഛ​ൻ ശ​ശിമാ​ഷ് ആ​ന​ക്ക​ര ഹൈ​സ്​​കൂ​ളി​ൽ​നി​ന്നും ഹെ​ഡ്മാ​ഷാ​യി പെ​ൻ​ഷ​ൻ പ​റ്റി, മൂ​ത്ത​മ​ക​ൾ മി​ഹി​ത​ക്കും കു​ടും​ബ​ത്തി​നു​മൊ​പ്പം ദു​ബൈ​യി​ലാ​ണ്. ഹേ​മ​ന്ദ് എ​ൻ​ജി​നീ​യ​റി​ങ്ങി​ന് പ​ഠി​ക്കു​മ്പോ​ളാ​ണ്, അ​വ​ന്റെ അ​മ്മ സൗ​മ്യ ന്യു​മോ​ണി​യ വ​ന്ന് മ​രി​ച്ചു​പോ​കു​ന്ന​ത്. അ​മ്മ​യു​ടെ മ​ര​ണ​ശേ​ഷം ഹേ​മ​ന്ദ് ഒ​രി​ക്ക​ലും വീ​ട്ടി​ലി​രു​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. അ​മ്മ​യി​ല്ലാ​ത്ത വീ​ട്ടി​ൽ ഇ​രി​ക്കാ​ൻ തോ​ന്നു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞ് കാ​മ​റ​യും തൂ​ക്കി വീ​ട്ടി​ൽ​നി​ന്ന് ഇ​റ​ങ്ങി​പ്പോ​യ മ​ക​നെ ശ​ശിമാ​ഷ് പ​തി​യെ മ​റ​ന്നു​പോ​കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​രു​വ​രും ത​മ്മി​ൽ ക​ണ്ടി​ട്ട് നാ​ല​ഞ്ചു വ​ർ​ഷം ക​ഴി​യു​ന്നു. വി​ശേ​ഷദി​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ മി​ഹി​തേ​ച്ചി വി​ളി​ക്കു​മ്പൊ അ​ച്ഛ​നോ​ടെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും മി​ണ്ടി​യാ​ലാ​യി എ​ന്ന ത​ര​ത്തി​ൽ ക​മ്യൂ​ണി​ക്കേ​ഷ​ൻ ശു​ഷ്ക​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​മ്മ​യു​ടെ പ​നി​ക്ക് വേ​ണ്ട ചി​കി​ത്സ ന​ൽ​കാ​ത്ത നാ​ട്ടു​വൈ​ദ്യ​ത്തി​ന്റെ പി​റ​കെ പോ​യി കൊ​ല​ക്ക് കൊ​ടു​ത്ത​ത​ല്ലേ? എ​ന്ന് ഓ​രോ​ത​വ​ണ കാ​ണു​മ്പോ​ളും അ​ച്ഛ​നോ​ട് ചോ​ദി​ക്കാ​നും അ​രി​ശ​ത്തോ​ടെ ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യാ​നും ഹേ​മ​ന്ദി​ന്റെ മ​ന​സ്സ് തു​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​ച്ഛ​നോ​ടു​ള്ള പ്ര​തി​ഷേ​ധം പി​ടി​വി​ട്ടു​പോ​യാ​ലോ എ​ന്നു​ള്ള പേ​ടി​യാ​ലാ​ണ്, അ​മ്മ​യു​ടെ മ​ര​ണ​ശേ​ഷം നാ​ടു​വി​ട്ട​തും അ​ച്ഛ​നു​മാ​യി കാ​ണാ​നു​ള്ള അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളെ എ​െ​ന്ന​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി പ​റി​ച്ചെ​റി​യാ​ൻ ഹേ​മ​ന്ദ് ശ്ര​മി​ച്ച​തും. പ​തു​ക്കെ പ​തു​ക്കെ​യു​ള്ള ആ ​ശ്ര​മ​ത്തി​നു വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ നീ​ള​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ ​വ​രു​ന്ന ഫെ​ബ്രു​വ​രി മൂ​ന്നി​ന് 33 വ​യ​സ്സ് തി​ക​യു​ക​യാ​ണ് ഹേ​മ​ന്ദി​ന്. വ​ലി​യ വ​രു​മാ​ന​മൊ​ന്നും ഇ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും താ​നി​പ്പോ​ൾ കൊ​ള്ളാ​വു​ന്നൊ​രു ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ​റാ​ണെ​ന്ന് ഹേ​മ​ന്ദ് അ​ഭി​മാ​നം​കൊ​ണ്ടു.

കെ​വി​ൻ കാ​ർ​ട്ട​റി​നെ​യും ഡാ​നി​ഷ് സി​ദ്ദീ​ഖി​യെ​യുംപോ​ലെ താ​നും ഒ​രി​ക്ക​ൽ പു​ലി​റ്റ്സ​ർ ൈപ്ര​സി​ന് അ​ർ​ഹ​നാ​കു​മെ​ന്ന് ഹേ​മ​ന്ദ് ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു. ത​ന്റെ ല​ക്ഷ്യം നേ​ടാ​ൻ ക​ഠി​ന​മാ​യി അ​ധ്വാ​നി​ക്കു​ന്ന അ​വ​ൻ ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ തെ​രു​വോ​ര​ങ്ങ​ളി​ലും ക​ശ്മീ​രി​ന്റെ താ​ഴ്വ​ര​യി​ലും ഗം​ഗാ​ന​ദി​യു​ടെ സ​മ​ത​ല​ങ്ങ​ളി​ലും ഒ​രു സ്​​കൂ​പ്പി​നാ​യി അ​ല​ഞ്ഞു. ക​ശ്മീ​രി​ന്റെ പ്ര​ത്യേ​ക അ​ധി​കാ​രം ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ഇ​ല്ലാ​യ്മ​ചെ​യ്ത കാ​ല​ത്ത് ഹേ​മ​ന്ദ് ക​ശ്മീ​രി​ലാ​യി​രു​ന്നു. താ​ന​വി​ടെ ക​ണ്ട​തും അ​റി​ഞ്ഞ​തു​മാ​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ കാ​മ​റ​യി​ലും മ​ന​സ്സി​ലും പ​ക​ർ​ത്തി​യി​ട്ടാ​ണ് തി​രി​കെ ശാ​ഹീ​ൻബാ​ഗി​ലെ​ത്തി​യ​ത്. ഇ​ൻ​ഡി​പെ​ൻ​ഡ​ൻ​സ്​ ഡേ ​പ​തി​പ്പാ​യി ഇ​റ​ങ്ങി​യ ‘ട്രൂ​ത്തി’​ൽ, ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ക​ശ്മീ​രി​ൽ ന​ട​ത്തി​യ മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ ലം​ഘ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഫോ​ട്ടോ​ക​ളും വി​ശ​ദ​മാ​യ റി​പ്പോ​ർ​ട്ടും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​ക​വ​ർ​​സ്റ്റോ​റി പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ​യാ​ണ് ക​രീ​മ​ണ്ണ​നും ഹേ​മ​ന്ദും ഡ​ൽ​ഹി പൊ​ലീ​സി​ന്റെ ക​ണ്ണി​ലെ ക​ര​ടാ​വു​ന്ന​ത്.

ക​ശ്മീ​രി​ലെ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ൾ വി​ശ​ക​ല​നംചെ​യ്ത ‘ട്രൂ​ത്ത്’ ഇ​റ​ങ്ങി​യ​തി​ന്റെ കോ​ലാ​ഹ​ലം ഒ​ന്ന് അ​ട​ങ്ങി​വ​രു​മ്പോ​ളാ​ണ്, ശാ​ഹീ​ൻബാ​ഗി​ൽ എ​ൻ.​ആ​ർ.​സി-​സി.​ഐ.​എ വി​രു​ദ്ധ പ്ര​ക്ഷോ​ഭം ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്. സ​മ​ര​ക്കാ​ർ​ക്ക് അ​നു​കൂ​ല​മാ​യി നി​ല​പാ​ട് എ​ടു​ത്തു​കൊ​ണ്ട് ‘ട്രൂ​ത്ത്’ പ​ത്ര​വും മാ​ഗ​സി​നും പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ഇ​തോ​ടെ സ​മ​രം തു​ട​ങ്ങി ഏ​ഴാം ദി​വ​സം, ഡ​ൽ​ഹി പൊ​ലീ​സെ​ത്തി ‘ട്രൂ​ത്ത്’ ദി​ന​പ​ത്ര​ത്തി​നും മാ​ഗ​സി​നും ഷ​ട്ട​റി​ട്ടു.

ജോ​ലി ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ ഹേ​മ​ന്ദ് നൂ​ലു​പൊ​ട്ടി​യ പ​ട്ടം ക​ണ​ക്കേ ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ അ​ല​ഞ്ഞു​ന​ട​ക്കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. പ​രി​ച​യ​ക്കാ​രു​ടെ​യും കൂ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ​യും വീ​ടു​ക​ളി​ൽ അ​ന്തി​യു​റ​ങ്ങി ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ ത​ള്ളി​നീ​ക്കി. ഏ​കാ​ന്ത​വും വി​ര​സ​വു​മാ​യ ഈ ​ദി​ന​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നി​ൽ, ഹേ​മ​ന്ദി​നെ തേ​ടി കോ​വി​ഡ് വൈ​റ​സു​മെ​ത്തി. നാ​ട്ടു​കാ​ര​നും സു​ഹൃ​ത്തു​മാ​യ ര​വി​ക്കൊ​പ്പം അ​വ​ന്റെ ഹോ​സ്​​റ്റ​ലി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഹേ​മ​ന്ദി​ന്റെ കോ​വി​ഡ് ക്വാ​റ​ന്റീ​ന്‍. ജെ.​എ​ൻ.​യു​വി​ൽ പൊ​ളി​റ്റി​ക്ക​ൽ സ​യ​ൻ​സി​ൽ പി​എ​ച്ച്.​ഡി ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും സോ​ഫ്റ്റ് വെ​യ​ർ ഡെ​വ​ല​പറാ​കു​ക എ​ന്ന​താ​ണ് ര​വി​യു​ടെ ആ​ശ. ത​ന്റെ ആ​ശ നി​റ​വേ​റ്റാ​ൻ മാ​ക്സി​മം ടെ​ക്നോ​സാ​വി​യാ​കു​ക എ​ന്ന​തി​ൽ ര​വി ശ്ര​ദ്ധ​പു​ല​ർ​ത്തി​പ്പോ​ന്നു. ക്വാ​റ​ന്റീ​നി​ലെ ഭോ​ഗാ​സ​ക്ത​മാ​യ ത​മാ​ശ​ക​ൾ​ക്കി​ട​ക്ക് താ​ൻ വെ​ർ​ച്വ​ൽ ലോ​ക​ത്ത് നി​ര​വ​ധി കാ​മു​കി​മാ​രെ സ്വ​ന്ത​മാ​ക്കി​യ ക​ഥ​ക​ൾ അവ​ൻ പൊ​ടിപ്പും തൊ​ങ്ങ​ലുംവെ​ച്ച് വി​വ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. ര​വി​യു​ടെ ത​ള്ളി​ന്റെ മാ​സ്​​മ​രി​ക​ത​യി​ൽ വീ​ണാ​ണ്, ഹേ​മ​ന്ദ് Slowly എ​ന്ന ക​ത്തെ​ഴു​ത്ത് ആ​പ്പി​ൽ Kerim Alausoglu എ​ന്ന പേ​രി​ൽ അ​ക്കൗ​ണ്ട് എ​ടു​ക്കു​ന്ന​തും അ​പ​രി​ചി​ത​യാ​യ പ്ര​ണ​യി​നി​ക്കാ​യൊ​രു പ്ര​ണ​യ​ലേ​ഖ​നം കു​റി​ക്കു​ന്ന​തും. ഓ​ർ​ഹ​ൻ പാ​മു​കി​ന്റെ ‘Snow’ എ​ന്ന നോ​വ​ലി​ലെ നാ​യ​ക​ന്റെ പേ​രി​ൽ എ​ടു​ത്ത അ​ക്കൗ​ണ്ട് ആ​യ​തി​നാ​ൽ, അ​തേ നോ​വ​ലി​ലെ നാ​യി​ക​യാ​യ Ipek എ​ന്ന പേ​രു​ള്ള അ​ക്കൗ​ണ്ട് ഉ​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ ആ ​അ​ക്കൗ​ണ്ടി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ ക​ത്ത് അ​യ​ക്കാ​നും ഹേ​മ​ന്ദ് തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. അ​ങ്ങ​നെ ഹേ​മ​ന്ദ് അ​യ​ച്ച ക​ത്ത് കി​ട്ടു​ന്ന​ത്, അ​തി​ർ​ത്തി​ക്ക​പ്പു​റം ഇ​സ്‍ലാ​മാ​ബാ​ദി​ലു​ള്ള അ​രൂ​ജ് എ​ന്ന സ്​​ത്രീ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു.

2025
ഇ​സ്‍ലാ​മാ​ബാ​ദ്

റാ​വ​ൽ ത​ടാ​ക​ത്തി​ന്റെ ക​ര​യി​ലാ​ണ് അ​രൂ​ജും മൂ​ന്നു​ പെ​ൺ​മ​ക്ക​ളും താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഭ​ർ​ത്താ​വ് ഹി​ലാ​ൽ ഹ​ഖ് ഡി​ഫ​ൻ​സ്​ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്താ​ണ് റാ​വ​ൽ ത​ടാ​ക​ത്തി​ന്റെ ക​ര​യി​ലെ ഹെ​വ​ൻ അ​പ്പാ​ർ​ട്മെ​ന്റി​ലേ​ക്ക് അ​വ​ർ താ​മ​സം മാ​റു​ന്ന​ത്. ഒ​മ്പ​തു​ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ മു​മ്പാ​ണ്, ക​ര​ൾ​രോ​ഗം വ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം മ​ര​ണ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. നാ​ൽ​പ​ത്തി​യൊ​മ്പ​താ​മ​ത്തെ വ​യ​സ്സി​ൽ അ​കാ​ല​മ​ര​ണ​ത്തി​ന് ഹി​ലാ​ൽ ഹ​ഖ് കീ​ഴ​ട​ങ്ങി​യ​തി​നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ്, അ​രൂ​ജ് ജോ​ലി തേ​ടി ഇ​റ​ങ്ങി​യ​ത്. മ​രി​ക്കു​ന്ന സ​മ​യ​ത്ത് അ​ദ്ദേ​ഹം ഡി​ഫ​ൻ​സ്​ സെ​ക്ര​ട്ട​റി ആ​യി​രു​ന്ന​തി​നാ​ൽ ആ​ശ്രി​ത നി​യ​മ​നം പോ​ലെ​യാ​ണ് ഇ​ൻ​ഫ​ർ​മേ​ഷ​ൻ ആ​ൻ​ഡ് േബ്രാ​ഡ്കാ​സ്​​റ്റി​ങ് മി​നി​സ്​​ട്രി​യി​ൽ ജോ​യ​ന്റ് ഡ​യ​റ​ക്ട​റാ​യി നി​യ​മ​നം ല​ഭി​ച്ച​ത്.

പാ​കി​സ്താ​ൻ സെ​ക്ര​േ​ട്ട​റി​യ​റ്റി​ലെ കാ​ബി​ന​റ്റ് ബ്ലോ​ക്കി​ലെ നാ​ലാം നി​ല​യി​ലു​ള്ള ത​ന്റെ ഓ​ഫി​സി​ൽ​നി​ന്നും ഇ​റ​ങ്ങി അ​ര​മ​ണി​ക്കൂ​ർ ൈഡ്ര​വ് ചെ​യ്താ​ൽ അ​പ്പാ​ർ​ട്മെ​ന്റി​ലെ​ത്താം. പ​തി​വു​പോ​ലെ വൈ​കു​ന്നേ​രം, ഇ​സ്​​ഫ​ഹാ​നി റോ​ഡി​ലൂ​ടെ അ​രൂ​ജ് കാ​റോ​ടി​ച്ചു​വ​രു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​പ്പോ​ഴാണ്, പൈ​ൻമ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ ഒ​രു മ​ഴ​വി​ല്ല് വി​രി​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത് ക​ണ്ണി​ൽ​പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഈ ​മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ കാ​ഴ്ച ക​ണ്ട​തും കാ​ർ നി​ർ​ത്തി. തു​ട​ർ​ന്ന്, അ​വ​ൾ ആ ​സു​ന്ദ​ര​നാ​യ മ​ഴ​വി​ല്ലി​നെ മൊ​ബൈ​ൽ കാ​മ​റ​യി​ൽ പ​ക​ർ​ത്തി. മ​ഴ​വി​ല്ലി​ന്റെ ഫോ​ട്ടോ ഇ​ൻ​സ്​​റ്റ​ഗ്രാം സ്​​റ്റാ​റ്റ​സ്​ ആ​ക്കും നേ​രം, അ​രൂ​ജി​ന് ഹേ​മ​ന്ദി​നെ ഓ​ർ​മ​വ​ന്നു. ആ​റേ​ഴ് വ​ർ​ഷം മു​മ്പു​ള്ളൊ​രു ഓ​ൺ​ലൈ​ൻ ബ​ന്ധം താ​നി​പ്പോ​ളും മ​റ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല​ല്ലോ എ​ന്ന ചി​ന്ത​യി​ൽ തെ​ല്ലൊ​ന്ന് അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു. പെ​ട്ടെ​ന്നു​ത​ന്നെ അ​യാ​ളെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ർ​മ​ക​ൾ​ക്ക് മ​ര​ണ​മി​ല്ല​ല്ലോ എ​ന്നോ​ർ​ത്ത് വി​ഷാ​ദ​പ്പെ​ട്ടു.

കാ​ർ​ഗി​ൽ യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട പാ​കി​സ്താ​ൻ മേ​ജ​ർ ജ​ന​റ​ലാ​യി​രു​ന്ന ക​മ്രാ​ൻ മാ​ലി​ക്കി​ന്റെ മ​ക​ളും ഡി​ഫ​ൻ​സ്​ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി​രു​ന്ന ഹി​ലാ​ൽ ഹ​ഖി​ന്റെ പ​ത്നി​യും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മൂ​ന്ന് പെ​ൺ​മ​ക്ക​ളു​ടെ ഉ​മ്മി​യു​മാ​യ അ​രൂ​ജി​ന് ചേ​ർ​ന്ന​ത​ല്ല ഈ ​വി​ഷാ​ദം. കാ​ൽ​പ​നി​ക​മാ​യ കാ​മു​കി​ഭാ​വം മാ​റ്റി​വെ​ച്ചാ​ൽ ത​നി​ക്ക് ആ​രാ​ണ് ഹേ​മ​ന്ദ്? ത​ന്റെ മ​ന​സ്സി​നോ​ട് നൂ​റാ​വ​ർ​ത്തി ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ചോ​ദ്യം അ​ന്നേ​രം വീ​ണ്ടും അ​വ​ളു​ടെ ഉ​ള്ളി​ൽ ഉ​യ​ർ​ന്നു​വ​ന്നു. ശ​ത്രുരാ​ജ്യ​ത്തെ ജേ​ണ​ലി​സ്റ്റ്. ഒ​രു വെ​ർ​ച്വ​ൽ ഫ്ര​ണ്ട്. ഇ​തി​ല​പ്പു​റം അ​യാ​ൾ ത​നി​ക്ക് ആ​രു​മ​ല്ല. ഓ​ർ​ക്ക​രു​തെ​ന്ന് എ​ത്ര​ത​വ​ണ ക​രു​തി​യാ​ലും ക​ഴി​ഞ്ഞ ആ​റേ​ഴു വ​ർ​ഷ​മാ​യി ഒ​രു മെ​സേ​ജ് പോ​ലും അ​യ​ക്കാ​ത്ത ഒ​രു​വ​നെ താ​നെ​ന്തി​നാ​ണ് ഇ​ങ്ങ​നെ മ​ന​സ്സി​ൽ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത്? എ​ത്ര ആ​ലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടും ആ ​ചോ​ദ്യ​ത്തി​നു​ള്ള ഉ​ത്ത​രം അ​വ​ളു​ടെ മ​ന​സ്സ് ന​ൽ​കി​യി​ല്ല. ഹേ​മ​ന്ദി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ർ​മ അ​വ​ളി​ൽ അ​ന്നേ​രം, വി​ഷാ​ദ​ത്തി​ന്റെ ക​യ്പ് നി​റ​ച്ചു. ഈ​യി​ടെ​യാ​യി ഇ​ട​ക്കി​ട​ക്ക് വ​രാ​റു​ള്ള ന​ശി​ച്ച ത​ല​വേ​ദ​ന​ക്ക് കാ​ര​ണം​പോ​ലും ഹേ​മ​ന്ദാ​ണെ​ന്ന് ചി​ല​പ്പോ​ൾ അ​രൂ​ജി​ന് തോ​ന്നാ​റു​ണ്ട്. റോ​ഡി​ലേ​ക്ക് നോ​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത വി​ധം ശ​ക്ത​മാ​യാ​ണ് ത​ല വേ​ദ​നി​ക്കു​ന്ന​ത്. മൈെ​ഗ്ര​യ്നി​ന്റെ ഈ​ർ​ഷ്യ​യും വി​മ്മി​ട്ട​വും അ​രൂ​ജി​ന്റെ ക​ട​ലാ​സു​പൂ​വു​പോ​ലെ വെ​ളു​ത്ത മു​ഖ​ത്തെ ര​ക്ത​വ​ർ​ണ​മാ​ക്കി. സ്​​റ്റി​യ​റി​ങ്ങി​ൽ ത​ല​വെ​ച്ച് അ​വ​ളൊ​ന്ന് മ​യ​ങ്ങാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. ഒ​ന്നൊ​ന്ന​ര മ​ണി​ക്കൂ​ർ അ​ങ്ങ​നെ കി​ട​ന്നു. മ​ഗ്​​രി​ബ് ബാ​ങ്ക് കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത് കേ​ട്ടാ​ണ് ഉ​ണ​ർ​ന്ന​ത്. നേ​രം ഇ​രു​ട്ടി​യ​തി​ന്റെ വെ​പ്രാ​ള​ത്തി​ൽ അ​വ​ൾ വേ​ഗം​ത​ന്നെ കാ​ർ സ്റ്റാ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്ത് മു​ന്നോ​ട്ടെ​ടു​ത്തു.

ഹ​സ്​​ബ​ൻ​ഡി​ന്റെ അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത മ​ര​ണം മ​ടു​പ്പാ​യി ദി​ന​ച​ര്യ​ക​ളെ ബാ​ധി​ക്കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണ്, എ​ഴു​ത്തു​കാ​രി​യാ​യ ഉ​മ്മി​ക്ക് വി​ഷാ​ദം മാ​റ്റാ​നു​ള്ള വ​ഴി​യൊ​രു​ക്കാം എ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞ് ഇ​ള​യമ​ക​ൾ ത​സ്‍ലീ​മ അ​രൂ​ജി​ന് ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട ക​ഥാ​പാ​ത്ര​മാ​യ ‘Ipek’ന്റെ ​പേ​രി​ൽ Slowly എ​ന്ന ക​ത്തെ​ഴു​ത്ത് Appൽ ​അ​ക്കൗ​ണ്ട് എ​ടു​ത്ത് കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്. ഒ​രാ​ഴ്ച​ക്കു​ള്ളി​ൽ, ഇ​ങ്ങോ​ട്ടൊ​രു ക​ത്ത് വ​ന്നാ​ൽ മ​റു​പ​ടി എ​ഴു​താം എ​ന്ന് ക​രു​തി​യെ​ങ്കി​ലും അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു അ​ത്ഭു​തം ന​ട​ക്കു​മെ​ന്ന് അ​രൂ​ജ് ഒ​രി​ക്ക​ലും വി​ചാ​രി​ച്ചി​ല്ല. അ​തും, Kerim Alausoglu എ​ന്ന ഐ​ഡി​യി​ൽ​നി​ന്നൊ​രു ക​ത്ത് ഒ​ട്ടും പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ചി​ല്ല. ക​ത്ത് വാ​യി​ക്കും നേ​രം താ​ൻ ഒാ​ർ​ഹ​ൻ പാ​മു​കി​ന്റെ ‘Snow’ എ​ന്ന നോ​വ​ലി​ന​ക​ത്തെ നാ​യി​ക Ipek ത​ന്നെ​യെ​ന്ന് തോ​ന്നി​പ്പോ​യി.

‘‘പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​ളേ, ഞാ​ൻ നി​ന്റെ Kaa. ഏ​കാ​ന്ത​ത മ​റി​ക​ട​ക്കാ​ൻ ഓ​ർ​ഹ​ൻ പാ​മു​കി​ന്റെ ‘Snow’ എ​ന്ന നോ​വ​ൽ വാ​യി​ക്കാ​നെ​ടു​ക്കു​ക​യും ആ ​നോ​വ​ലി​ൽ കു​ടു​ങ്ങി​പ്പോ​കു​ക​യും ചെ​യ്തു. എ​ന്റെ മ​റു​പാ​തി​യാ​യ Ipek ത​ന്റെ വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ൾ എ​ഴു​തി അ​യ​ക്കു​ന്ന​തും കാ​ത്ത് ന​ഗ​ര​ത്തി​ര​ക്കു​ക​ളി​ൽ ഏ​ക​നാ​യി അ​ല​യു​ന്നു. നോ​വ​ലി​ലെ നി​ന്റെ കാ​മു​ക​ൻ ഇ​സ്​​തം​ബൂ​ളി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ൽ ഞാ​ൻ ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലാ​ണ് താ​മ​സം. ഇ​പ്പോ​ൾ തൊ​ഴി​ൽ​ര​ഹി​ത​നാ​ണ്. ന്യൂ​സ്​ ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ​റാ​യി ജോ​ലി​ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. മാ​നേ​ജ്മെ​ന്റി​ന്റെ പോ​ളി​സി ചെ​യി​ഞ്ചി​ൽ ജോ​ലി പോ​യി​ട്ട് ആ​റേ​ഴ് മാ​സ​മാ​യി. പ​റ​യാ​ൻ കൂ​ടു​ത​ൽ വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ ക​ത്ത് ചു​രു​ക്കു​ന്നു. പ്ര​ണ​യാ​ദ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടെ നി​ന്റെ Kaa.’’

‘‘പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട Kerim Alausoglu, നോ​വ​ലി​ലെ Ipekനെ ​പോ​ലെ​യ​ല്ല എ​ന്റെ ജീ​വി​തം. ഭ​ർ​ത്താ​വ് മ​രി​ച്ച​തി​ന്റെ വി​ഷാ​ദ​ത്തി​ൽ ക​ഴി​യു​ന്ന മൂ​ന്ന് പെ​ൺ​മ​ക്ക​ളു​ടെ അ​മ്മ​യാ​ണ്. നി​ങ്ങ​ളെ പ്ര​ണ​യി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യു​മോ എ​ന്ന​റി​യി​ല്ല. എ​ന്നും ന​ല്ല സു​ഹൃ​ത്താ​യി​രി​ക്കാം. എ​നി​ക്കും നി​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ ‘Snow’ എ​ന്ന നോ​വ​ൽ വ​ള​രെ അ​ധി​കം ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു. ഇ​സ്‍ലാ​മാ​ബാ​ദി​ലാ​ണ് ഞാ​ൻ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​വി​ടെ ജോ​ലി​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ചെ​റു​താ​യി എ​ഴു​താ​റു​ണ്ട്. അ​രൂ​ജ് എ​ന്ന എ​ന്റെ പേ​രി​ന് പ​ക​രം Ipek എ​ന്ന തൂ​ലി​കാനാ​മ​മാ​ണ് ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​തി​ർ​ത്തി​ക്ക് അ​പ്പു​റ​വും ഇ​പ്പു​റ​വു​മു​ള്ള ന​മ്മ​ളെ ബ​ന്ധി​പ്പി​ച്ച​തി​ന് ടെ​ക്നോ​ള​ജി​ക്കും ഓ​ർ​ഹ​ൻ പാ​മു​കി​നും ന​ന്ദി അ​റി​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ക​ത്ത് ചു​രു​ക്കു​ന്നു.’’ കാ​റി​ൽ​നി​ന്നും ഇ​റ​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ ആ​ദ്യ​മാ​യി ഹേ​മ​ന്ദി​ന് അ​യ​ച്ച ക​ത്തു​ക​ളി​ലെ വ​രി​ക​ളോ​രോ​ന്നും അ​രൂ​ജി​ന്റെ ഓ​ർ​മ​ക​ളി​ലേ​ക്ക്, തി​ര​മാ​ലക​ണ​ക്ക് അ​ടി​ച്ചെ​ത്തി. മ​ന​സ്സ​റി​യാ​തെ അ​വ​ളു​ടെ ക​ണ്ണു​ക​ൾ ഈ​റ​ന​ണി​ഞ്ഞു. ഇ​ശാ​ ന​മ​സ്​​കാ​രം ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടും ഉ​മ്മി​യെ കാ​ണാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ സ്​​കൂ​ട്ടി​യു​മെ​ടു​ത്ത് അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി ദീ​ദി ഓ​ഫി​സി​ലേ​ക്ക് വ​ന്നി​രു​ന്നു, ഉ​മ്മി ക​ണ്ടോ എ​ന്ന് ത​സ്‍ലീ​മ ചോ​ദി​ച്ച​ത് അ​രൂ​ജ് കേ​ട്ടി​ല്ല. ക​ണ്ണ് തു​ട​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അ​രൂ​ജ് വീ​ടി​ന് അ​ക​ത്തേ​ക്ക് ക​യ​റി. ഉ​മ്മി​യെ അ​നു​ഗ​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ത​സ്‍ലീ​മ അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി​യെ ഫോ​ൺ ചെ​യ്തു, ഉ​മ്മി എ​ത്തി​യ വി​വ​രം പ​റ​ഞ്ഞ​ശേ​ഷം മ​റു​പ​ടി​ക്ക് കാ​ത്തു​നി​ൽ​ക്കാ​തെ കോ​ൾ ക​ട്ട് ചെ​യ്തു. ‘‘എ​ന്തി​നാ ഉ​മ്മി ക​രേ​ണ​ത്? എ​ന്തു​ണ്ടാ​യി?’’ എ​ന്നെ​ല്ലാം ചോ​ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് പി​റ​കെ കൂ​ടി. ആ​രെ​ങ്കി​ലും ചോ​ദി​ച്ചാ​ൽ ഉ​ട​നെ പ​റ​ഞ്ഞേ​ക്കും എ​ന്നൊ​രു മാ​ന​സി​ക​നി​ല​യി​ൽ വി​ങ്ങി​പ്പൊ​ട്ടി​നി​ന്ന അ​രൂ​ജി​ൽ​നി​ന്നും ക​ര​ച്ചി​ൽ അ​ണ​പൊ​ട്ടി. ത​സ്‍ലീ​മ ഉ​മ്മി​യെ ചേ​ർ​ത്തു​പി​ടി​ച്ചു. വീ​ണ്ടും മ​ക​ൾ ചോ​ദ്യം ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ച​തോ​ടെ അ​രൂ​ജ് ഹേ​മ​ന്ദി​നെ കു​റി​ച്ച് പ​റ​യാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി.

Slowlyയി​ൽ ക​ത്തെ​ഴു​തി തു​ട​ങ്ങി​യ പ​രി​ച​യം ആ​റേ​ഴു​ മാ​സ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ ഇ​ൻ​സ്​​റ്റ​ഗ്രാ​മി​ലേ​ക്ക് നീ​ണ്ടു. അ​വ​ന്റെ സം​സാ​ര​ത്തി​ലും എ​ഴു​ത്തി​ലും മ​യ​ങ്ങി​പ്പോ​യ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണോ എ​ന്ന​റി​യി​ല്ല, വ​ള​രെ പെ​ട്ടെ​ന്നു​ത​ന്നെ ഞ​ങ്ങ​ൾ അ​ടു​ത്തു. സി​നി​മ​ക​ളും പാ​ട്ടു​ക​ളും കൈ​മാ​റി. അ​ക​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​രു​ന്ന് പ്ര​ണ​യി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ ക​ഥ പ​റ​ഞ്ഞ, ‘The Japanese Wife’, ‘Antahen’, ‘You'v​e Got Mail’ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ നി​ര​വ​ധി സി​നി​മ​ക​ൾ വി​ഡി​യോ കോ​ളി​ൽ ഒ​ന്നി​ച്ച് ക​ണ്ടു. ഹേ​മ​ന്ദ് എ​ടു​ത്ത ഫോ​ട്ടോ​ക​ൾ എ​ല്ലാം എ​നി​ക്ക് അ​യ​ച്ചു​ത​രാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. ഞാ​നെ​ഴു​തി​യ ക​വി​ത​ക​ളും ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ളും എ​ന്റെ ഫോ​ട്ടോ​ക​ളും അ​വ​നും ന​ൽ​കി. ഒ​ഴി​വ് കി​ട്ടു​മ്പോ​ളെ​ല്ലാം വി​ഡി​യോ കോ​ളി​ൽ കാ​ണു​ക​യും വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ൾ പ​ങ്കു​വെ​ക്കു​ക​യും ചും​ബി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഇ​ത്ര​യും പ​റ​ഞ്ഞ് കേ​ട്ട​തോ​ടെ ‘‘അ​യാ​ളു​മാ​യി ഉ​മ്മി വെ​ർ​ച്വ​ൽ സെ​ക്സ്​ ന​ട​ത്തി​യോ?’’ എ​ന്നാ​ണ് ത​സ്‍ലീ​മ ചോ​ദി​ച്ച​ത്. എ​ത്ര പെ​ട്ടെ​ന്നാ​ണ് മ​ക​ൾ​ക്ക് കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ മ​ന​സ്സി​ലാ​കു​ന്ന​ത് എ​ന്നൊ​രു അ​ത്ഭു​തം ഞൊ​ടി​യി​ട​ക്ക് അ​രൂ​ജി​ന്റെ ക​ണ്ണി​ൽ തെ​ളി​ഞ്ഞു. അ​യാ​ളെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള അ​കാ​ര​ണ​മാ​യ നൊ​മ്പ​രം ഇ​റ​ക്കി​വെ​ക്കാ​നു​ള്ള വ്യ​ഥ​യി​ൽ താ​ൻ ഉ​മ്മി​യാ​ണെ​ന്നും ത​ന്റെ മു​ന്നി​ലി​രു​ന്ന് ഇ​ത്ര​യും കേ​ട്ട​ത് മ​ക​ളാ​ണെ​ന്നും അ​രൂ​ജ് മ​റ​ന്നു​പോ​യി. മ​ക​ളു​ടെ ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് ഉ​വ്വെ​ന്ന അ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ ത​ല​യാ​ട്ടി​യ​ശേ​ഷം അ​രൂ​ജ് പ​റ​ച്ചി​ൽ തു​ട​ർ​ന്നു. ഹേ​മ​ന്ദി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ർ​മ​യാ​ൽ ഇ​ട​ക്ക് മ​ന്ദ​ഹ​സി​ച്ചും വ്യ​സ​ന​ത്താ​ൽ മു​ഖം ചു​വ​പ്പി​ച്ചും പ​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കേ​ട്ട് ത​സ്‍ലീ​മ​ക്ക് ത​ന്റെ ഉ​മ്മ​യോ​ട് വ​ല്ലാ​ത്തൊ​രു ഇ​ഷ്ടം തോ​ന്നി.

2022 മേ​യ് മാ​സ​ത്തി​ലാ​ണ് ഹേ​മ​ന്ദ് അ​വ​സാ​ന​ത്തെ മെ​സേ​ജ് അ​യ​ച്ച​ത് എ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞ് ഇ​ൻ​സ്റ്റ​ഗ്രാ​മി​ന്റെ ഇ​ൻ​ബോ​ക്സി​ൽ​നി​ന്നും ഹേ​മ​ന്ദ് അ​യ​ച്ച സ​ന്ദേ​ശ​മെ​ടു​ത്ത് അ​രൂ​ജ് വാ​യി​ക്കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി, ‘‘പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​ളേ, നാ​ളെ എ​ല്ലാം ഓ​ർ​മ​ക​ളാ​യി മാ​റി​യാ​ലും എ​ന്റെ ഹൃ​ദ​യം നി​ന​ക്കാ​യി തു​ടി​ക്കും. ക​ട​ലി​ൽ​നി​ന്നും വേ​ർ​പെ​ട്ട മീ​നാ​ണ് ഞാ​ൻ. ഒ​രു ജ​ല​പ്ര​വാ​ഹ​മാ​യി നീ ​എ​ന്നെ തി​രി​കെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ക. എ​നി​ക്ക് പ​വി​ഴ​പ്പു​റ്റു​ക​ളു​ടെ ത​ലോ​ട​ലേ​റ്റ് നീ​ന്തി​ത്തു​ടി​ക്ക​ണം. പ്ര​ണ​യ​ത്തി​ന്റെ നീ​ല​വെ​ളി​ച്ചം പ​ര​ക്കു​ന്ന ക​ട​ലി​ലേ​ക്ക് നീ ​എ​ന്നെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ക. വി​ശു​ദ്ധ​മാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പ്ര​ണ​യ​ത്താ​ൽ നീ ​എ​ന്നെ സ്​​നാ​നം ചെ​യ്യു​ക. അ​പ്പോ​ൾ, ക​ട​ലും ആ​കാ​ശ​വും ഒ​ന്നാ​വു​ക​യും ന​മ്മു​ടെ പ്ര​ണ​യ​ത്തി​ന് ലോ​കം സാ​ക്ഷ്യം​വ​ഹി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും. നീ ​ഇ​റ​ങ്ങി​യ​ത് ഞാ​നെ​ന്ന സ്വ​പ്ന​ത്തി​ലാ​ണ്. പു​ഴ​പോ​ലെ ഒ​ഴു​കു​ന്ന എ​ന്നി​ലെ ചു​ഴി​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നും നീ ​എ​ങ്ങ​നെ നീ​ന്തി​ക്ക​യ​റാ​നാ​ണ്. ആ​യി​ര​ത്തൊ​ന്ന് രാ​വു​ക​ളി​ലെ കി​നാ​വു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നും നീ ​ഉ​ണ​രു​മ്പോ​ഴും ആ ​പു​ഴ അ​വി​ടെ ഉ​ണ്ടാ​കും!.. മ​ടി​യ​നാ​യ എ​ന്നി​ലെ മീ​ൻ​കു​ഞ്ഞ്, പു​ഴ​യെ​ന്ന പാ​ഠ​പു​സ്​​ത​കം തു​റ​ന്നു​വെ​ച്ച് അ​പ്പോ​ളും നി​ന്നെ കി​നാ​വ് കാ​ണു​ക​യാ​യി​രി​ക്കും. ഉ​ണ​രു​ക പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​ളേ, നി​ന്റെ നി​ദ്ര​യി​ലെ പു​ഴ ഞാ​ൻ​ത​ന്നെ​യാ​ണ്. ആ​യി​ര​ത്തൊ​ന്ന് രാ​വു​ക​ളി​ലെ കി​നാ​വു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നും ഉ​ണ​രു​മ്പോ​ഴും ഞാ​നെ​ന്ന പു​ഴ അ​വി​ടെ ഉ​ണ്ടാ​കും. നി​ന്റെ കൂ​ടെ ഏ​റെ പ്ര​ണ​യ​ത്തോ​ടെ ചു​റ്റും പ​ര​ന്നൊ​ഴു​കി​ക്കൊ​ണ്ട്...’’ വാ​യി​ച്ചു നി​ർ​ത്തി ത​സ്‍ലീ​മ​യെ നോ​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി​യും കേ​ൾ​വി​ക്കാ​രി​യാ​യി അ​വി​ടെ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ന്ന ബോ​ധ്യം അ​രൂ​ജി​ന് വ​രു​ന്ന​ത്. പ​റ​ഞ്ഞു​കൂ​ട്ടി​യ​തി​ന്റെ ജാ​ള്യം മ​റ​യ്ക്കാ​നെ​ന്നോ​ണം, ‘‘മ​ക്ക​ള് വ​ല്ല​തും ക​ഴി​ച്ചോ? ഉ​മ്മി ച​പ്പ​ൽ ക​ബാ​ബ് ഉ​ണ്ടാ​ക്കാം’’ എ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞ് അ​ടു​ക്ക​ള​യി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ന്നു.

‘‘ഉ​മ്മി, എ​ന്താ​ണ് വാ​യി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്? ഞാ​ൻ വ​ന്ന​പ്പൊ എ​ന്തി​നാ പ​റ​ച്ചി​ല് നി​ർത്തി​യ​ത്?’’ എ​ന്ന് അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി അ​നി​യ​ത്തി​യോ​ട് ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു. ‘‘ഉ​മ്മി​യ്ക്കൊ​രു ലൗ​വ്വ​റു​ണ്ട്. ആ ​വാ​യി​ച്ച​ത് അ​യാ​ള് ലാ​സ്റ്റ് എ​ഴു​തി​യ ക​ത്താ​ണ്’’ എ​ന്ന് മ​റു​പ​ടി പ​റ​യു​ന്നു. ബാ​ക്കി അ​റി​യാ​നാ​യി അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി പി​റ​കെ കൂ​ടി​യ​തോ​ടെ സ​ൽ​മ ദീ​ദി​യെ വി​ളി​ക്ക്, ര​ണ്ടാ​ളോ​ടും കൂ​ടി ഡീ​റ്റെ​യി​ലാ​യി പ​റ​യേ​ണ്ട കാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്ന​വ​ൾ കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ക്കു​ന്നു. അ​നി​യ​ത്തി​യു​ടെ മ​ട്ടും​മാ​തി​രി​യും ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ​ത​ന്നെ അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലു​ള്ള സ​ൽ​മ​യെ വി​ളി​ച്ച് വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ൾ തി​ര​ക്കി​യശേ​ഷം ഫോ​ൺ ത​സ്‍ലീ​മ​ക്ക് കൊ​ടു​ത്തു. ദീ​ദി​മാ​രോ​ടാ​യി അ​വ​ൾ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു. ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ ജോ​ലി ചെ​യ്തി​രു​ന്ന മ​ല​യാ​ളി​യാ​യ ഹേ​മ​ന്ദ് എ​ന്ന ഫോ​ട്ടോ​ജേ​ണ​ലി​സ്​​റ്റു​മാ​യി ഉ​മ്മി വെ​ർ​ച്വ​ൽ റി​ലേ​ഷ​നി​ലാ​യ​തും അ​യാ​ൾ എ​ടു​ത്ത ഫോ​ട്ടോ​ക​ൾ ‘Dawn Daily’യി​ൽ ഉ​മ്മി എ​ഴു​തു​ന്ന ആ​ർ​ട്ടി​ക്കി​ളി​നൊ​പ്പം പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചു​വ​ന്നെന്നും അ​തി​നു​ശേ​ഷം കൃ​ത്യ​മാ​യി പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ 2022 ഏ​പ്രി​ൽ മൂ​ന്നാം തീ​യ​തി​ക്കു​ശേ​ഷം അ​യാ​ളു​മാ​യി കോ​ൺ​ടാ​ക്ട് ഒ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ന്നും അ​യാ​ളു​ടെ ഓ​ർ​മ​യി​ൽ ഇ​ന്ന് ഉ​മ്മി വ​ള​രെ വി​യേ​ഡാ​യി പെ​രു​മാ​റി​യെ​ന്നും ത​സ്‍ലീ​മ ഒ​രു​വി​ധം പ​റ​ഞ്ഞൊ​പ്പി​ച്ചു. അ​നി​യ​ത്തി പ​റ​ഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം കേ​ട്ട​തോ​ടെ സ​ൽ​മ​ക്ക് ഉ​മ്മി​യോ​ട് അ​റ​പ്പും വെ​റു​പ്പും ക​ല​ർ​ന്ന ദേ​ഷ്യം തോ​ന്നി.

2025ലെ ​പു​ലി​റ്റ്സ​ർ പു​ര​സ്​​കാ​രം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ക​ശ്മീ​ർ താ​ഴ്വ​ര​യി​ൽ പൈ​ൻമ​ര​ക്കാ​ടു​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ ആ​കാ​ശം തൊ​ടു​ന്നൊ​രു മ​ഴ​വി​ല്ല്. മ​ഴ​വി​ല്ലി​ന് താ​ഴെ പൈ​ൻമ​ര​ച്ചി​ല്ല​ക​ളി​ലൊ​ന്നി​ൽ കൊ​ക്കു​രു​മ്മി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഇ​ണ​പ്രാ​വു​ക​ൾ. പെ​ട്ടെ​ന്നു​ണ്ടാ​യ ബ്ലാ​സ്റ്റി​ൽ ഇ​ണ​പ്രാ​വു​ക​ളു​ടെ ര​ക്ത​വും മാം​സ​വും ചി​ന്നി​ച്ചി​ത​റു​ന്നു. ക്വി​ന്റി​ൻ ടാ​ര​ന്റീ​നോ​യു​ടെ െഫ്ര​യി​മു​ക​ളെ അ​നു​സ്​​മ​രി​പ്പി​ക്കും വി​ധം ര​ക്ത​രൂ​ഷി​ത​മാ​യൊ​രു നി​ശ്ച​ല ചി​ത്രം. ക​ശ്മീ​രി​ന്റെ വ​ർ​ത്ത​മാ​നം എ​ന്ന പേ​രി​ൽ, അ​രൂ​ജ് മാ​ലി​ക് ‘ഡോ​ൺ’ ദി​ന​പ​ത്ര​ത്തി​ലെ​ഴു​തി​യ ലേ​ഖ​ന​ത്തി​നൊ​പ്പം പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചു വ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു പ്ര​സ്​​തു​ത ചി​ത്രം. അ​രൂ​ജി​ന്റെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സു​ഹൃ​ത്ത് ഹേ​മ​ന്ദ് എ​ടു​ത്ത ഫോ​ട്ടോ​ക്കൊ​പ്പം ക​ശ്മീ​രി​ന്റെ വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​കാ​ലം പാ​കി​സ്താ​നി​ലാ​കെ ച​ർ​ച്ച​യാ​യി. ലോ​കം മു​ഴു​വ​നും ഹേ​മ​ന്ദി​ന്റെ ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ് ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. മ​റ്റു​ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു മു​ന്നി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന് ത​ല​കു​നി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. 2022ൽ ​ഹേ​മ​ന്ദ് എ​ടു​ത്ത ഫോ​ട്ടോ, അ​ക്കാ​ല​ത്ത​​ു​ത​ന്നെ അ​യാ​ൾ അ​രൂ​ജി​ന് അ​യ​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, ര​ണ്ട​ു വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു ശേ​ഷം 2024ലാ​ണ് ‘ഡോ​ൺ’ പ​ത്ര​ത്തി​ൽ അ​രൂ​ജ് ലേ​ഖ​ന​മെ​ഴു​തു​ന്ന​തും ത​ന്റെ ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ന് കൊ​ഴു​പ്പേ​കാ​ൻ ഹേ​മ​ന്ദി​ന്റെ ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ് ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തും. ഹേ​മ​ന്ദി​ന്റെ ഫോ​ട്ടോ​ക്ക് പു​ലി​റ്റ്സ​ർ ൈപ്ര​സ്​ കി​ട്ടി​യ​ത് ലോ​കം മു​ഴു​വ​നും ആ​ഘോ​ഷി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, ഈ ​വാ​ർ​ത്ത ഹേ​മ​ന്ദ് അ​റി​യു​ന്ന​ത് തൊ​ട്ട​ടു​ത്ത ദി​വ​സം തി​ഹാ​ർ ജ​യി​ലി​ൽ​വെ​ച്ചാ​ണ്.

2025
ഇ​സ്‍ലാ​മാ​ബാ​ദ്

ഇ​ൻ​ഫ​ർ​മേ​ഷ​ൻ ആ​ൻ​ഡ് ​േബ്രാ​ഡ്കാ​സ്​​റ്റി​ങ് മി​നി​സ്​​റ്റ​ർ മ​റി​യം ഔ​റം​ഗ​സേ​ബി​ന്റെ കാ​ബി​നി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ ​െഡ​പ്യൂ​ട്ടി ഡ​യ​റ​ക്ട​റാ​യ അ​രൂ​ജ് മാ​ലി​ക്കി​ന്, ഒ​റ്റ​ക്കു​ള്ള ഈ ​മീ​റ്റി​ങ്ങി​ൽ ചെ​റു​ത​ല്ലാ​ത്ത അ​മ്പ​ര​പ്പു​ തോ​ന്നി. ആ​റുമാ​സം കൂ​ടു​മ്പോ​ൾ ഉ​യ​ർ​ന്ന ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​രു​മാ​യി കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച ന​ട​ത്താ​റു​ണ്ട് എ​ന്ന​തൊ​ഴി​ച്ചാ​ൽ വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യി ഇ​തു​വ​രെ മി​നി​സ്റ്റ​റു​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്കേ​ണ്ടി വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. ത​സ്‍ലീ​മ സ്​​കൂ​ട്ടി​യി​ൽ​നി​ന്നും വീ​ണ് കാ​ലൊ​ടി​ഞ്ഞ​ത​ു​കൊ​ണ്ട് മൂ​ന്നാ​ഴ്ച ലീ​വാ​യി​രു​ന്നു. പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ഇ​തി​നി​ട​യി​ൽ സം​ഭ​വി​ച്ചോ! എ​ന്ന​റി​യാ​ൻ മെ​ന​ക്കെ​ട്ടി​രു​ന്നി​ല്ല. എ​ന്തി​നാ​കും മി​നി​സ്റ്റ​ർ ത​ന്നെ വി​ളി​പ്പി​ച്ച​ത് എ​ന്ന ചി​ന്ത​യി​ൽ തൂ​ങ്ങി കാ​ബി​നി​ന്റെ ഡോ​ർ തു​റ​ന്ന് അ​ക​ത്തേ​ക്ക് ക​യ​റി. സ​ലാം പ​റ​ഞ്ഞ​ശേ​ഷം മി​നി​സ്റ്റ​ർ ഇ​രി​ക്കാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു. സ​ലാം മ​ട​ക്കി​ അ​വ​ൾ ഇ​രി​പ്പി​ട​ത്തി​ലി​രു​ന്നു. താ​നെ​ന്താ​ണ് ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തെ​ന്ന ഭാ​വ​ത്തി​ൽ അ​രൂ​ജ് മി​നി​സ്റ്റ​ർ മ​റി​യം ഔ​റം​ഗ​സേ​ബി​നെ നോ​ക്കി.

‘‘അ​രൂ​ജി​ന് ഇ​യാ​ളെ അ​റി​യി​ല്ലേ?’’ എ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ച് മ​റി​യം ഔ​റം​ഗ​സേ​ബ് ‘ഡോ​ൺ’ ദി​ന​പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഫ്ര​ണ്ട് പേ​ജ് മു​ന്നി​ലേ​ക്ക് നീ​ട്ടി. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ​ർ ഹേ​മ​ന്ദി​ന് പു​ലി​റ്റ്സ​ർ ൈപ്ര​സ്​ കി​ട്ടി​യ വാ​ർ​ത്ത​യും അ​യാ​ളു​ടെ ഫോ​ട്ടോ​യും അ​വ​ളു​ടെ ക​ണ്ണി​ലു​ട​ക്കി.

‘‘അ​റി​യാം. മൂ​ന്നാ​ല് വ​ർ​ഷം മു​മ്പ് ഞ​ങ്ങ​ള് ഇ​ൻ​സ്റ്റ​ഗ്രാ​മി​ൽ സം​സാ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. നി​ല​വി​ൽ കോ​ണ്ടാ​െ​ക്ടാ​ന്നും ഇ​ല്ല.’’ എ​ല്ലാം ത​നി​ക്ക​റി​യാം എ​ന്ന ധ്വ​നി ക​ല​ർ​ത്തി​യൊ​ന്ന് മൂ​ളി​ക്കൊ​ണ്ട് മ​റി​യം ഔ​റം​ഗ​സേ​ബ് ഒ​ന്ന് മ​ന്ദ​ഹ​സി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് പ​റ​ച്ചി​ൽ തു​ട​ർ​ന്നു, ‘‘ക​ഴി​ഞ്ഞ വ​ർ​ഷം അ​രൂ​ജ് ക​ശ്മീ​രി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് എ​ഴു​തി​യ ആ​ർ​ട്ടി​ക്കി​ളി​നൊ​പ്പം പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച ഹേ​മ​ന്ദി​ന്റെ ഫോ​ട്ടോ​ക്കാ​ണ് ഇ​ത്ത​വ​ണ​ത്തെ പു​ലി​റ്റ്സ​ർ ൈപ്ര​സ്. ത​ന്റെ ബ​ന്ധംവെ​ച്ച് അ​യാ​ളു​ടെ ഒ​രു ഇ​ന്റ​ർ​വ്യൂ സെ​റ്റ് ചെ​യ്യാ​മോ?’’

മി​നി​സ്റ്റ​റു​ടെ ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് മു​ന്നി​ൽ ഒ​രു​നി​മി​ഷം എ​ന്തു​പ​റ​യ​ണ​മെ​ന്ന​റി​യാ​തെ അ​രൂ​ജ് പ​ക​ച്ചു​പോ​കു​ന്നു. ഹേ​മ​ന്ദി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള വി​ങ്ങു​ന്ന ഓ​ർ​മ​ക​ളി​ലേ​ക്ക് മ​റി​യം ഔ​റം​ഗ​സേ​ബ് എ​ത്തി​നോ​ക്കി​യാ​ലോ എ​ന്നു​ള്ള ഭ​യം അ​വ​ളെ പി​ടി​കൂ​ടു​ന്നു. പെ​ട്ടെ​ന്നു​ത​ന്നെ ആ ​പേ​ടി​യെ കു​ട​ഞ്ഞെ​റി​ഞ്ഞു കൊ​ണ്ട​വ​ൾ പ​രി​സ​ര​ബോ​ധം വീ​ണ്ടെ​ടു​ക്കു​ന്നു.

‘‘മാം... ​അ​ത്... പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ട കാ​ല​ത്ത് അ​യാ​ൾ അ​യ​ച്ചുത​ന്നൊ​രു ഫോ​ട്ടോ എ​ന്റെ ആ​ർ​ട്ടി​ക്കി​ളി​നാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചെ​ന്നേ ഉ​ള്ളൂ. മൂ​ന്നു വ​ർ​ഷ​ത്തി​ന് മു​ക​ളി​ലാ​യി ഞ​ങ്ങ​ൾ ത​മ്മി​ൽ കോ​ണ്ടാ​ക്ട് ഇ​ല്ലാ​താ​യി​ട്ട്. അ​തൊ​രു വെ​റും വെ​ർ​ച്വ​ൽ റി​ലേ​ഷ​ൻ​ഷി​പ്പാ​യി​രു​ന്നു’’ എ​ന്ന് ധൃ​തി​യി​ൽ പ​റ​ഞ്ഞൊ​ഴി​യു​ന്നു. അ​രൂ​ജി​നെ താ​ൻ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു എ​ന്നു​ള്ളൊ​രു സാ​ന്ത്വ​ന​നോ​ട്ടം എ​റി​ഞ്ഞശേ​ഷം മ​റി​യം ഔ​റം​ഗ​സേ​ബ് കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ക്കു​ന്നു, ‘‘എ​നി​ക്ക​റി​യാം. താ​ൻ ത​യാ​റാ​യി ഇ​ന്റ​ർ​വ്യൂ എ​ടു​ക്കാ​ൻ പോ​യാ​ലും കി​ട്ടി​ല്ല. അ​യാ​ളി​പ്പൊ തി​ഹാ​ർ ജ​യി​ലി​ലാ​ണ്. പ​റ്റാ​ണേ​ൽ, ഹേ​മ​ന്ദു​മാ​യി ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സൗ​ഹൃ​ദ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് എ​ഴു​തൂ.’’ കേ​ട്ട​തെ​ന്താ​ണെ​ന്നോ എ​ന്ത് മ​റു​പ​ടി പ​റ​യ​ണ​മെ​ന്നോ അ​റി​യാ​തെ അ​രൂ​ജ് വെ​റു​ങ്ങ​ലി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഈ ​സ​മ​യം മ​റി​യം ഔ​റം​ഗ​സേ​ബ് ത​നി​ക്കു​നേ​രെ നീ​ട്ടി​യ ഫോ​ണി​ൽ NDTV സംേപ്ര​ഷ​ണം ചെ​യ്തൊ​രു ന്യൂ​സ്​ ക്ലി​പ് പ്ലേ ​ആ​ക്കു​ന്നു. ആ ​ന്യൂ​സ്​ ക്ലി​പ്പി​ൽ​നി​ന്നും ഹേ​മ​ന്ദ് രാ​ജ്യ​േ​ദ്രാ​ഹ​ക്കു​റ്റ​ത്തി​ന് ജ​യി​ലി​ലാ​ണെ​ന്ന​തി​ന്റെ വി​ശ​ദ​വി​വ​ര​ങ്ങ​ൾ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്നു. അ​തി​ർ​ത്തി​ക്ക് അ​പ്പു​റ​ത്ത്, ഹേ​മ​ന്ദ് ത​ട​വി​ലാ​കാ​ൻ ത​ന്റെ പാ​കി​സ്താ​ൻ ഐ​ഡ​ന്റി​റ്റി കാ​ര​ണ​മാ​യെ​ന്ന് അ​റി​ഞ്ഞ​തോ​ടെ അ​രൂ​ജ് ആ​കെ ത​ള​ർ​ന്നു പോ​യി. നി​യ​ന്ത്ര​ണം​വി​ട്ട് അ​വ​ൾ വി​തു​മ്പി​പ്പോ​യി. എ​ന്തി​ന് താ​ൻ ഇ​ക്കാ​ര്യം ഇ​വ​രോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞു എ​ന്ന ജാ​ള്യ​ത്തോ​ടെ ത​ന്റെ അ​ധി​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഊരി​യെ​റി​ഞ്ഞ് കൂ​ട​പ്പി​റ​പ്പി​നെ​യെ​ന്നോ​ണം അ​രൂ​ജി​നെ മ​റി​യം ഔ​റം​ഗ​സേ​ബ് ചേ​ർ​ത്തു​പി​ടി​ച്ചു.

ഹേ​മ​ന്ദി​നെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ർ​മ​ക​ൾ പു​സ്ത​ക​മാ​യി എ​ഴു​താ​ൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​തോ​ടെ അ​രൂ​ജി​ന്റെ മ​ന​സ്സി​ന്റെ താ​ളം​തെ​റ്റാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. ഒ​റ്റ​ക്ക് സം​സാ​രി​ക്കാ​നും അ​ദൃ​ശ്യ​നാ​യ ത​ന്റെ കാ​മു​ക​നെ നോ​ക്കി ഉ​ന്മാ​ദ​ത്തോ​ടെ ചി​രി​ക്കാ​നും തു​ട​ങ്ങി. ഉ​മ്മി​യു​ടെ ഈ ​മാ​റ്റം ത​സ്‍ലീ​മ​യെ​യും അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി​യെ​യും ആ​ശ​ങ്ക​യി​ലാ​ഴ്ത്തി. ഇ​രു​വ​രും യു.​എ​സി​ലു​ള്ള സ​ൽ​മ ദീ​ദി​യെ വി​ളി​ച്ച് പ്ര​ശ്ന​ത്തി​ന്റെ ഗൗ​ര​വം വി​വ​രി​ച്ചു. എ​ല്ലാം കേ​ട്ട​ശേ​ഷം ഉ​മ്മി​യെ ​െസെ​ക്യാ​ട്രി​സ്റ്റി​നെ കാ​ണി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ത​ന്റെ അ​ഭി​പ്രാ​യം വി​ഡി​യോ​കോ​ളി​ലെ​ത്തി​യ അ​നി​യ​ത്തി​മാ​രു​ടെ മേ​ൽ അ​ടി​ച്ചേ​ൽ​പി​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്നു. സ​ൽ​മ​യു​ടെ വാ​ദ​ഗ​തി​ക​ളോ​ട് ഒ​ട്ടും യോ​ജി​പ്പി​ല്ലാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ ത​സ്‍ലീ​മ വി​ഡി​യോ കോ​ൾ അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച് ഉ​മ്മി​യു​ടെ മു​റി​യി​ലേ​ക്ക് പോ​യി. ത​സ്‍ലീ​മ​യെ അ​വ​ഗ​ണി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി​യോ​ടാ​യി സ​ൽ​മ പ​റ​ഞ്ഞുതു​ട​ങ്ങി, ‘‘ഒ​രു ഇ​ന്ത്യ​ൻ നാ​യ​യെ ന​മ്മു​ടെ ഉ​മ്മ പ്ര​ണ​യി​ക്കു​ന്ന​ത് പോ​യി​ട്ട് പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത് വ​രെ നാ​ണ​ക്കേ​ടാ​ണ്. എ​നി​ക്ക് ആ ​സ്​​ത്രീ​യോ​ട് അ​റ​പ്പും വെ​റു​പ്പും തോ​ന്നു​ന്നു.’’ സ​ൽ​മ ദീ​ദി ഇ​ങ്ങ​നെ അ​റു​ത്തു​മു​റി​ച്ച് പ​റ​യു​മെ​ന്ന് അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി ക​രു​തി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ത​സ്‍ലീ​മ​യെ​പ്പോ​ലെ അ​വ​ളും കോ​ൾ ക​ട്ട് ചെ​യ്യാ​ൻ ഒ​രു​ങ്ങ​വേ അ​നു​ന​യ​സ്വ​ര​ത്തി​ൽ സ​ൽ​മ കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ത്തു, ‘‘കാ​ർ​ഗി​ൽ യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ ശ​ഹീ​ദാ​യ ന​മ്മു​ടെ ഗ്രാ​ൻ​ഡ്ഫാ​ദ​ർ ക​മ്രാ​ൻ മാ​ലി​ക്കി​ന്റെ​യും ന​മ്മു​ടെ നാ​ടി​ന്റെ ഡി​ഫ​ൻ​സ്​ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി​രു​ന്ന ബാ​ബ ഹി​ലാ​ൽ ഹ​ഖി​ന്റെ​യും അ​ഭി​മാ​നം കാ​ക്ക​ലാ​ണ് പ്ര​ധാ​നം.’’

ത​ന്റെ വാ​ക്കു​ക​ൾ അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി​യി​ൽ ച​ല​ന​മു​ണ്ടാ​ക്കി തു​ട​ങ്ങി​യെ​ന്ന് ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ ച​തു​രം​ഗ​ത്തി​ലെ നീ​ക്കം ക​ണ​ക്ക് സ​ൽ​മ വാ​ക്കു​ക​ൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ച് പ്ര​യോ​ഗി​ക്കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. ഉ​മ്മി​യെ സൈ​ക്യാ​ട്രി​സ്റ്റി​നെ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് മു​ന്നോ​ടി​യാ​യി, സോ​ഷ്യ​ൽ മീ​ഡി​യ അ​ക്കൗ​ണ്ടു​ക​ളെ​ല്ലാം തി​രി​ച്ചു​കി​ട്ടാ​ത്ത രീ​തി​യി​ൽ ഹാ​ക്ക് ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്ന് ച​ട്ടം​കെ​ട്ടി. വേ​ണ്ട സ​ഹാ​യ​ങ്ങ​ൾ ബ​ഡാ ​ചാ​ച്ച ഷെ​രീ​ഫ് മാ​ലി​ക് ചെ​യ്തുത​രു​മെ​ന്നും താ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വി​ളി​ച്ച് കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അ​റേ​ഞ്ച് ചെ​യ്യാ​മെ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞാ​ണ് സ​ൽ​മ കോ​ൾ അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച​ത്. ക​റാ​ച്ചി​യി​ൽ ഗാ​ർ​മെ​ന്റ് എ​ക്സ്​​പോ​ർ​ട്ട​റാ​യ സ​ൽ​മ​യു​ടെ അ​ങ്കി​ൾ ഏ​ർ​പ്പാ​ടാ​ക്കി​യ ഹാ​ക്ക​ർ ക്രി​സ്റ്റ​ഫ​ർ വെ​റും പ​തി​മൂ​ന്ന് മ​ണി​ക്കൂ​റി​നു​ള്ളി​ൽത​ന്നെ ഏ​ൽ​പി​ച്ച ജോ​ലി ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്ത​ത്തോ​ടെ ചെ​യ്തു​തീ​ർ​ത്തു. ഇ​തോ​ടെ ഹേ​മ​ന്ദി​നെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള അ​വ​സാ​ന​ത്തെ അ​ട​യാ​ള​ങ്ങ​ളും അ​രൂ​ജി​ന്റെ വെ​ർ​ച്വ​ൽ വേ​ൾ​ഡി​ൽ​നി​ന്നും അ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​യി. ഡി​ജി​റ്റ​ലാ​യി ശേ​ഖ​രി​ച്ചു വെ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഹേ​മ​ന്ദി​ന്റെ ശ​ബ്ദ​വും രൂ​പ​വും സ​ന്ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​മെ​ല്ലാം അ​രൂ​ജി​ൽ​നി​ന്നും എ​ടു​ത്തു​മാ​റ്റ​പ്പെ​ട്ട​തി​ന്റെ തൊ​ട്ട​ടു​ത്ത ദി​വ​സം​ത​ന്നെ ഷെ​രീ​ഫ് മാ​ലി​ക് വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി. അ​നി​യ​ത്തി​യെ​യും അ​ന​ന്ത​ര​വ​ളെ​യും​കൊ​ണ്ട് അ​യാ​ൾ സൈ​ക്യാ​ട്രി​സ്റ്റ് വാ​ഹി​ദ് അ​സ്‍ല​മി​നെ കാ​ണു​ന്നു.

അ​രൂ​ജി​നെ വി​ശ​ദ​മാ​യി പ​രി​ശോ​ധി​ച്ച​ശേ​ഷം വാ​ഹി​ദ് അ​സ്‍ലം ത​ന്റെ നി​ഗ​മ​ന​ങ്ങ​ൾ രോ​ഗി​യു​ടെ ബ​ന്ധു​ക്ക​ളു​മാ​യി പ​ങ്കു​വെ​ച്ചു. ‘‘ആ​ർ​ത്ത​വം നി​ല​യ്ക്കു​ന്ന​തി​നു​മു​മ്പ് മ​ന​സ്സ് സൃ​ഷ്ടി​ച്ച ​േട്രാ​മ​യും ഹാ​ലൂ​സി​നേ​ഷ​നു​മാ​ണ്, അ​രൂ​ജി​ന്റെ മ​ന​സ്സി​ലെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ കാ​മു​ക​ൻ’’ എ​ന്ന് ഡോ​ക്ട​ർ ത​റ​പ്പി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു. ഇ​ത് കേ​ട്ട​തോ​ടെ​യാ​ണ് ത​സ്‍ലീ​മ​ക്കും അ​നാ​ർ​ക്ക​ലി​ക്കും ശ്വാ​സം നേ​രെ​വീ​ണ​ത്. അ​ന്നേ​ര​മ​വ​ർ​ക്ക്, ജീ​വ​ൻ തി​രി​ച്ചു​കി​ട്ടി​യ ആ​ഹ്ലാ​ദ​മാ​യി​രു​ന്നു.

2030, ജ​നു​വ​രി 10
ഡ​ൽ​ഹി

എ​ട്ടു വ​ർ​ഷ​ത്തെ ജ​യി​ൽജീ​വി​തം ക​ഴി​ഞ്ഞ് പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ ആ​രും ത​ന്നെ കാ​ത്തു​നി​ൽ​ക്കാ​ൻ ഇ​ട​യി​ല്ലെ​ന്നാ​ണ് ഹേ​മ​ന്ദ് ക​രു​തി​യ​ത്. പ​ക്ഷേ, തി​ഹാ​ർ ജ​യി​ലി​ന്റെ മു​ന്നി​ൽ ത​ന്നെ മി​ഹി​തേ​ച്ചി​യും അ​ളി​യ​ൻ മ​ഹേ​ഷേ​ട്ട​നും മ​ക​ൾ മി​ഴി​യും കാ​ത്തു​നി​ന്നി​രു​ന്നു. നാ​യ​ക​ൻ ജ​യി​ൽ​വാ​സം ക​ഴി​ഞ്ഞ് പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങു​ന്ന​തും കാ​ത്ത് പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​ർ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ​െഫ്ര​യി​മി​ലേ​ക്ക് തെ​ല്ലൊ​രു അ​പ​രി​ചി​ത​ത്വ​ത്തോ​ടെ ഹേ​മ​ന്ദ് ന​ട​ന്നു​ക​യ​റി. അ​വ​ർ​ക്ക​ടു​ത്തെ​ത്തി ചി​രി​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ച​തും അ​വ​ന​ങ്ങ് ക​ര​ഞ്ഞു​പോ​യി. മി​ഹി​ത അ​നി​യ​നെ വാ​ത്സ​ല്യ​ത്തോ​ടെ ചേ​ർ​ത്തു​പി​ടി​ച്ച് ചും​ബി​ച്ചു. വി​തു​മ്പ​ല​ട​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ഹേ​മ​ന്ദ് അ​ച്ഛ​നെ തി​ര​ക്കി.

‘‘അ​ച്ഛ​ൻ ദു​ബാ​യി​ല് ഫ്ലാ​റ്റി​ല് സു​ഖാ​യി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. യാ​ത്ര ചെ​യ്യാ​നി​ത്തി​രി ബു​ദ്ധി​മു​ട്ട് ഉ​ള്ള​തോ​ണ്ട് വ​ന്നി​ല്ല,’’ മി​ഹി​തേ​ച്ചി പ​റ​ഞ്ഞ​തി​ന് മ​റു​പ​ടി​യാ​യി അ​വ​നൊ​ന്ന് മൂ​ളി.

‘‘ഞ​ങ്ങ​ള് ഇ​ത്ത​വ​ണ ദു​ബാ​യി​ക്ക് പോ​വു​മ്പൊ നീ​യും പോ​രെ?’’

‘‘ആ... ​എ​നി​ക്ക് വി​സേം പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ടും കി​ട്ടാ​ണേ​ൽ വ​രാം.’’

‘‘അ​തൊ​ക്കെ കി​ട്ടും, ഭ​ര​ണം മാ​റീ​ലേ...’’ മ​ഹേ​ഷ് അ​ളി​യ​ൻ പ്ര​തീ​ക്ഷ​യോ​ടെ പ​റ​ഞ്ഞു​നി​ർ​ത്തി​യൊ​ന്ന് പു​ഞ്ചി​രി​ച്ചു. മ​റു​പ​ടി​യാ​യി ഹേ​മ​ന്ദും ചി​രി​ച്ചു. പി​ന്നെ എ​ന്തോ അ​വ​ർ​ക്കി​ട​യി​ൽ സം​സാ​ര​മൊ​ന്നും ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ല. ആ​ഗ്ര​യി​ലു​ള്ള മ​ഹേ​ഷ് അ​ളി​യ​ന്റെ ഫ്ര​ണ്ട് ദി​ലീ​പി​ന്റെ ഫ്ലാ​റ്റി​ലേ​ക്ക് ഇ​​ന്നോ​വ എ​ത്തു​ന്ന​തു​വ​രെ ഹേ​മ​ന്ദ് പു​റം​കാ​ഴ്ച​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ക​ണ്ണ് ന​ട്ടി​രു​ന്നു. അ​യാ​ളു​ടെ ത​ല​ച്ചോ​ർ, അ​ന്നേ​രം എ​ട്ടു വ​ർ​ഷം പി​റ​കി​ലേ​ക്ക് പോ​യി ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ ക​ഥ ഫ്ലാ​ഷ്ബാ​ക്ക് സീ​ക്വ​ൻ​സാ​യി ​േപ്രാ​ജ​ക്ട് ചെ​യ്തു.

ശാ​ഹീ​ൻബാ​ഗ് പൊ​ലീ​സ്​ സ്​​റ്റേ​ഷ​ൻ പ​രി​ധി​യി​ൽ 124 A പ്ര​കാ​രം 2022 ഏ​പ്രി​ൽ ആ​ദ്യ​വാ​രം എ​ടു​ത്ത അ​വ​സാ​ന​ത്തെ രാ​ജ്യ​േ​ദ്രാ​ഹ​ക്കേ​സ്​ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ യു.​എ.​പി.​എ അ​ട​ക്കം ചു​മ​ത്തി​യാ​ണ് ഹേ​മ​ന്ദി​നെ ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ത​ട​വി​ലി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ബ്രി​ട്ട​ന്റെ കൊ​ളോ​ണി​യ​ൽ വാ​ഴ്ച​ക്കാ​ലം പി​ന്നി​ട്ട് നെ​ഹ്റു​വും ഇ​ന്ദി​ര​ ഗാ​ന്ധി​യും ഭ​രി​ച്ച, ന​രേ​ന്ദ്ര​ മോ​ദി ഭ​രി​ക്കു​ന്ന നാ​ട്ടി​ൽ​നി​ന്നും 2022 മേ​യ് മാ​സ​ത്തി​ൽ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി 124 A എ​ന്ന മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ വി​രു​ദ്ധ​മാ​യ നി​യ​മ​ത്തെ റ​ദ്ദു​ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, പ്ര​സ്​​തു​ത വി​ധി​യു​ടെ പി​ൻ​ബ​ലം ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ഹേ​മ​ന്ദി​ന് ന​ൽ​കി​യി​ല്ല. ശ​ത്രു​രാ​ജ്യ​ത്തെ ചാ​ര​സു​ന്ദ​രി​ക്ക് വ​ശം​വ​ദ​യാ​യി രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര വി​വ​ര​ങ്ങ​ൾ ചോ​ർ​ത്തി​ന​ൽ​കി എ​ന്ന ഗു​രു​ത​ര​മാ​യ കു​റ്റ​മാ​ണ് ചു​മ​ത്ത​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​ത്. ഇ​ക്കാ​ര​ണ​ത്താ​ൽ, റ​ദ്ദ് ചെ​യ്ത രാ​ജ്യ​േ​ദ്രാ​ഹ​ക്കു​റ്റം മു​ൻ​കാ​ല പ്രാ​ബ​ല്യ​ത്തോ​ടെ ഹേ​മ​ന്ദി​ൽ ചാ​ർ​ത്ത​പ്പെ​ടു​ക​യും ഏ​ക​പ​ക്ഷീ​യ​മാ​യ വി​ചാ​ര​ണ ന​ട​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്തു. േപ്രാ​സി​ക്യൂ​ഷ​ന്റെ വാ​ദ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം വി​ശ​ദ​മാ​യി കേ​ട്ട​തോ​ടെ ഹേ​മ​ന്ദി​ന് താ​നൊ​രി​ക്ക​ലും ഇ​നി പു​റം​ലോ​കം കാ​ണി​ല്ലെ​ന്ന് തോ​ന്നി​ത്തു​ട​ങ്ങി. അ​രൂ​ജു​മാ​യു​ള്ള പ്ര​ണ​യ​മ​ല്ല, ഹാ​ഥ​റ​സി​ലെ ബ​ലാ​ത്സം​ഗ വാ​ർ​ത്ത റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്യാ​നാ​യി പോ​യി ഉ​ത്ത​ർ​പ്ര​ദേ​ശ് പൊ​ലീ​സി​ന്റെ പി​ടി​യി​ലാ​യ സി​ദ്ദീ​ഖ് കാ​പ്പ​ന്റെ മോ​ച​ന​ത്തി​നാ​യി വാ​ദി​ച്ച​തും ക​ശ്മീ​രി​ന്റെ പ്ര​ത്യേ​ക പ​ദ​വി റ​ദ്ദാ​ക്കി​യ സ​മ​യ​ത്ത് താ​നെ​ടു​ത്ത ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫു​ക​ളു​മാ​ണ് ത​ന്റെ ജ​യി​ൽ​വാ​സ​ത്തി​ന് കാ​ര​ണ​മെ​ന്നും മ​ന​സ്സി​ലാ​യി. ഹേ​മ​ന്ദ് അ​റ​സ്റ്റി​ലാ​യ വാ​ർ​ത്ത ശ​ശിമാ​ഷും മി​ഹി​ത​യും അ​റി​ഞ്ഞ ഉ​ട​നെ​ത​ന്നെ അ​വ​ർ ക​പി​ൽ സി​ബ​ലി​ന്റെ ഓ​ഫി​സു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ടു. പ​ഴ​യ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ നേ​താ​വും സു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യി​ലെ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന വ​ക്കീ​ലു​മാ​യ ക​പി​ൽ സി​ബ​ലി​ന്റെ ഓ​ഫി​സി​ന്റെ ഇ​ട​പെ​ട​ൽ​കൊ​ണ്ടാ​ണ്, എ​ട്ടൊ​മ്പ​ത് വ​ർ​ഷം ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഹേ​മ​ന്ദി​ന് കു​റ്റ​മു​ക്ത​നാ​കാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത്.

2030, ജ​നു​വ​രി 10
ഇ​സ്‍ലാ​മാ​ബാ​ദ്

അ​രൂ​ജി​ന്റെ അ​മ്പ​ത്തി​യേ​ഴാം പി​റ​ന്നാ​ളാ​ണ് ഇ​ന്ന്. ഡോ​ക്ട​ർ വാ​ഹി​ദ് അ​സ്‍ല​മി​ന്റെ ക്ലി​നി​ക്കി​ൽ​നി​ന്നും ഇ​റ​ങ്ങി കാ​റി​ലേ​ക്ക് ക​യ​റും നേ​ര​മാ​ണ്, വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷം ഹേ​മ​ന്ദി​നെ ഓ​ർ​മ വ​രു​ന്ന​ത്. ര​ണ്ടാ​ളും േപ്ര​മ​ത്തി​ലാ​യ​ശേ​ഷം വി​ഡി​യോ കോ​ളി​ൽ ഒ​ന്നി​ച്ചു​ക​ണ്ട സി​നി​മ കാ​ണാ​ൻ അ​ന്നേ​രം അ​രൂ​ജി​ന് ആ​ശ തോ​ന്നി. എ​ത്ര ആ​ലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടും അ​ന്ന് ക​ണ്ട സി​നി​മ​യു​ടെ പേ​ര് എ​ന്താ​ണെ​ന്നോ ആ ​സി​നി​മ ഏ​ത് ഭാ​ഷ​യാ​ണെ​ന്നോ അ​രൂ​ജി​ന് ഓ​ർ​മ വ​ന്നി​ല്ല. യാ​ത്ര​യി​ലു​ട​നീ​ളം ആ​ലോ​ചി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും വീ​ട്ടി​ൽ വ​ന്നു​ക​യ​റി ഏ​റെ​നേ​രം ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ണ് അ​ന്ന് ക​ണ്ട സി​നി​മ​യി​ലെ നാ​യി​ക​യു​ടെ പേ​ര് ഓ​ർ​മ വ​രു​ന്ന​ത്. നാ​യി​ക​യു​ടെ പേ​ര് നാ​രാ​യ​ണി​യെ​ന്ന് കി​ട്ടി​യ​തോ​ടെ നാ​യ​ക​ന്റെ പേ​ര് ബ​ഷീ​റാ​ണെ​ന്ന് തെ​ളി​ഞ്ഞു. അ​ന്നേ​രം, അ​വ​ൾ​ക്ക് ആ ​സി​നി​മ​യു​ടെ ക​ഥ മ​ന​സ്സി​ലേ​ക്ക് വി​ഷാ​ദ​മാ​യി കി​നി​ഞ്ഞി​റ​ങ്ങി. ബ​ഷീ​റി​നും നാ​രാ​യ​ണി​ക്കും ഇ​ട​യി​ലും ത​നി​ക്കും ഹേ​മ​ന്ദി​നും ഇ​ട​യി​ലു​മു​ള്ള​ത് നി​റ​യെ മ​തി​ലു​ക​ളാ​ണ്.

ഇ​ന്ന​ത്തെ പ​ക​ലി​ൽ തു​ട​ങ്ങി​യ ആ​ലോ​ച​ന​​ക്കൊ​ടു​വി​ൽ സു​ബ്ഹി ബാ​ങ്കി​ന്റെ നേ​ര​ത്ത്, താ​ൻ കാ​ണാ​ൻ ആ​ശി​ച്ച സി​നി​മ​യു​ടെ പേ​ര് കി​ട്ടി​യ​തി​ന്റെ സ​ന്തോ​ഷ​ത്തി​ൽ അ​രൂ​ജ് ഞെ​ട്ടി​യെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു. അ​ടു​ത്തു കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന ത​സ്‍ലീ​മ​യെ ത​ട്ടി​വി​ളി​ച്ച ശേ​ഷം പറഞ്ഞു, ‘‘ഉ​മ്മി​യ്ക്കൊ​രു സി​നി​മ കാ​ണ​ണം. ലാ​പ്ടോ​പ്പെ​ടു​ത്ത് ഓ​പ​ൺ ചെ​യ്യ്’.’ അ​സ​മ​യ​ത്തു​ള്ള ഉ​മ്മി​യു​ടെ ആ​വ​ശ്യം കേ​ട്ട് കൗ​തു​കം​പൂ​ണ്ട് ലാ​പ്പെ​ടു​ത്ത് ഓ​ൺ​ചെ​യ്ത​ശേ​ഷം ഏ​ത് സി​നി​മ​യാ​ണ് വെ​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ച്, ത​സ്‍ലീ​മ ഉ​ത്ത​ര​ത്തി​നാ​യി കാ​ത്തു. ‘‘മ​തി​ലു​ക​ൾ’’ എ​ന്ന് അ​രൂ​ജ് പി​റു​പി​റു​ത്തു.