മോദിയുടെ പതനം വിദൂരമല്ല

രാ​ജ്യാ​ന്ത​ര​ത​ല​ത്തി​ൽ ത​ന്നെ ശ്ര​േ​ദ്ധ​യ​നാ​യ ചി​ന്ത​ക​നും എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നും സാ​മ്പ​ത്തി​ക വി​ദ​ഗ്​​ധ​നു​മാ​ണ്​ ഡോ. ​പ​ര​കാ​ല പ്ര​ഭാ​ക​ർ. കേ​ന്ദ്ര ധ​ന​മ​ന്ത്രി നി​ർ​മ​ല സീ​താ​രാ​മ​​ന്റെ ജീ​വി​ത​പ​ങ്കാ​ളികൂ​ടി​യാ​യ അ​ദ്ദേ​ഹം പൊ​തു തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പോ​ടെ ഉ​രു​ത്തി​രി​ഞ്ഞു​വ​ന്ന ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ-​മ​തേ​ത​ര രാ​ഷ്ട്രീ​യ മു​ന്നേ​റ്റ​ത്തി​ന്റെ സാ​ധ്യ​ത​​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു. അ​തോ​ടൊ​പ്പം രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​​ന്റെ ശ​താ​ബ്​​ദി​യി​ലേ​ക്ക്​ ക​ട​ക്കു​ന്ന ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ്​ പ്ര​സ്​​ഥാ​ന​ത്തെ സ​വി​ശേ​ഷ​മാ​യി ത​ന്നെ വി​ല​യി​രു​ത്തു​ന്നു. 

 ഡോ. ​പ​ര​കാ​ല പ്ര​ഭാ​ക​റു​മാ​യു​ള്ള ഇൗ ​സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​​ന്റെ ഊ​ന്ന​ൽ, 2024ലെ ​പൊ​തു തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പോ​ടെ ഉ​രു​ത്തി​രി​ഞ്ഞുവ​ന്ന ഫാ​ഷി​സ​ത്തി​നെ​തി​രാ​യു​ള്ള ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ-​മ​തേ​ത​ര രാ​ഷ്ട്രീ​യ മു​ന്നേ​റ്റ​ത്തി​ന്റെ സാ​ധ്യ​ത​ക​ൾ​ക്ക​പ്പു​റം ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ പ​രാ​ജ​യ​ത്തെക്കുറി​ച്ചും ദൗ​ർ​ബ​ല്യ​ങ്ങ​ളെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു​മാ​ണ്. 2024 ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി പി​ള​ർ​പ്പി​ന്റെ അ​റു​പ​താം വാ​ർ​ഷി​ക​വും 2025 ഇ​ന്ത്യ​ൻ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ശ​താ​ബ്‌​ദി​യു​മാ​ണ്. ഇ​ട​തു രാ​ഷ്ട്രീ​യം പ്ര​ധാ​ന വി​ഷ​യ​മാ​യി പ്ര​തി​പാ​ദി​ക്കു​ന്ന ഒ​ര​ഭി​മു​ഖം ആ​ദ്യാ​നു​ഭ​വ​മാ​ണെ​ന്നാ​ണ് ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​ർ ത​ന്നെ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്.

ന​ട​നും സാം​സ്‌​കാ​രി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നു​മാ​യ രാ​ജേ​ഷ് അ​ഴി​ക്കോ​ട​നോ​ടൊ​പ്പം ഒ​രു വൈ​കു​ന്നേ​ര​മാ​ണ്​ ഞാ​ൻ തൃ​ത്താ​ല വൈ​ദ്യ​മ​ഠ​ത്തി​ൽ ചി​കി​ത്സ​യും വി​ശ്ര​മ​വു​മാ​യി ക​ഴി​യു​ക​യാ​യി​രു​ന്ന ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​റി​​ന്റെ അ​ടു​ത്ത്​ എ​ത്തു​ന്ന​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹം ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ വ​ര​വ് പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​റി​ന്റെ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​യാ​ത്ര​ക​ളു​ടെ മു​ഖ്യ ആ​സൂ​ത്ര​ക​നും സു​ഹൃ​ത്തു​മാ​യ സു​ധീ​ർ ദേ​വ​ദാ​സും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ടൊ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​ർ പൊ​തു​വി​ൽ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത് മു​ൻ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യും പ​ണ്ഡി​ത​നു​മാ​യി​രു​ന്ന ന​ര​സിം​ഹ റാ​വു​വി​ന്റെ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ അ​ടു​ത്ത അ​നു​യാ​യി​യും സ​ഹാ​യി​യു​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന നി​ല​യി​ലാ​ണ്. ജെ.​എ​ൻ.​യു പ​ഠ​ന​കാ​ല​ത്ത് എ​ൻ.​എ​സ്.​യു​വി​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​യി​രു​ന്ന ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​ർ ല​ണ്ട​ൻ സ്കൂ​ൾ ഓ​ഫ് ഇ​ക്ക​ണോ​മി​ക്സി​ൽ​നി​ന്ന് സാ​മ്പ​ത്തി​ക ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ൽ ഡോ​ക്ട​റേ​റ്റ് നേ​ടി. ഇ​തി​ന​കം പ്ര​ശ​സ്തി​യാ​ർ​ജി​ച്ച അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പു​സ്ത​കം, ‘ആ​രൂ​ഢം വ​ള​ഞ്ഞ ന​വ ഇ​ന്ത്യ’ (The Crooked Timber of Modern India [2023]) മോ​ദി​സ​ർ​ക്കാ​റി​നെ​തി​രാ​യ ക​ടു​ത്ത വി​മ​ർ​ശ​ന​മാ​ണ്. ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​ർ, 2024ലെ ​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ ബി.​ജെ.​പി ഇ​രു​നൂറ്റി അ​മ്പ​ത് സീ​റ്റു​ക​ൾ​ക്ക​പ്പു​റം എ​ത്തി​ല്ലെ​ന്ന് അ​സ​ന്ദി​ഗ്ധ​മാ​യി പ്ര​വ​ചി​ച്ച ചു​രു​ക്കം രാ​ഷ്ട്രീ​യ നി​രീ​ക്ഷ​ക​രി​ൽ ഒ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നു. യോ​ഗേ​ന്ദ്ര യാ​ദ​വ് മാ​ത്ര​മാ​ണ് ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​റി​നോ​ടൊ​പ്പം വി​ജ​യി​ച്ച​താ​യി ന​മ്മ​ൾ ക​ണ്ട മ​റ്റൊ​രു രാ​ഷ്ട്രീ​യ നി​രീ​ക്ഷ​ക​ൻ.

ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​റി​ന് സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ, എ​ന്നാ​ൽ അ​ധി​കം ച​ർ​ച്ച ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടാ​ത്ത, ഒ​രു രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ര​മ്പ​ര്യം​കൂ​ടി അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ടാ​നു​ണ്ട്. അ​ത് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ അ​ച്ഛ​നും അ​മ്മ​ക്കു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മാ​ണ്. 1948ൽ ​ക​ൽ​ക്ക​ത്ത തീ​സി​സി​നെ തു​ട​ർ​ന്ന് സി.​പി.​ഐ നി​രോ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോ​ൾ ആ​ന്ധ്ര​യി​ൽ പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ മു​ന്ന​ണി​പ്പോ​രാ​ളി​ക​ളാ​യി​രു​ന്ന അ​ച്ഛ​നും അ​മ്മ​യും ഒ​ളി​വി​ൽ പോ​യി. അ​ച്ഛ​നെ​തി​രെ ഒ​ളി​വി​ൽ ക​ഴി​ഞ്ഞ കാ​ല​മ​ത്ര​യും ‘ഷൂ​ട്ട് അ​റ്റ് സൈ​റ്റ്’ ഉ​ത്ത​ര​വ് നി​ല​വി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. തെ​ല​ങ്കാ​ന സ​മ​രം തു​ട​രു​ന്ന കാ​ല​ഘ​ട്ടം​കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. പ​ക്ഷേ, ര​ണ്ടു​പേ​രും ക​ൽ​ക്ക​ത്ത തീ​സി​സി​നോ​ട് ക​ടു​ത്ത വി​യോ​ജി​പ്പു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു.

1952ൽ ​പാ​ർ​ട്ടി നി​രോ​ധ​നം നെ​ഹ്‌​റു സ​ർ​ക്കാ​ർ നീ​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ മാ​ത്ര​മാ​ണ് ഇ​വ​ർ ഒ​ളി​വി​ൽ​നി​ന്ന് പു​റ​ത്തേ​ക്കുവ​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, പാ​ർ​ട്ടി​യോ​ടു​ള്ള ആ​ശ​യ​പ​ര​മാ​യ വി​യോ​ജി​പ്പ് തു​ട​ർ​ന്ന​തി​നാ​ൽ 1953ൽ ​ഇ​വ​ർ ര​ണ്ടു​പേ​രും സി.​പി.​ഐ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചു കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ൽ ചേ​ർ​ന്നു പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു. ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​റി​ന്റെ അ​ച്ഛ​ൻ പ​ര​കാ​ല ശേ​ഷാ​വ​താ​രം ആ​ന്ധ്ര​യി​ൽ വെ​ങ്ക​ൽ റാ​വു, ചെ​ന്നറെ​ഡ്‌​ഡി, ടി. ​അ​ഞ്ജ​യ്യ എ​ന്നീ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​മാ​ർ ന​യി​ച്ച മ​ന്ത്രി​സ​ഭ​ക​ളി​ൽ അം​ഗ​വും അ​മ്മ പ​ര​കാ​ല ക​ലി​ക​മ്പ എം.​എ​ൽ.​എ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ട​തു രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തോ​ടും ച​രി​ത്ര​ത്തോ​ടു​മു​ള്ള ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​റി​ന്റെ താ​ൽ​പ​ര്യം അ​ച്ഛ​നും അ​മ്മ​ക്കു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഇ​ട​ത് പാ​ര​മ്പ​ര്യം കൊ​ണ്ടു​കൂ​ടി​യാ​ക​ണം.

ര​ണ്ട് മ​ണി​ക്കൂ​ർ നീ​ണ്ടു​നി​ന്ന സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​ൽ ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​ർ ക​ണി​ശ​മാ​യി പ​റ​ഞ്ഞ ഒ​രു കാ​ര്യം മൂ​ന്നാം മോ​ദി സ​ർ​ക്കാ​ർ അ​ഞ്ചുവ​ർ​ഷം തി​ക​ക്കി​ല്ലെ​ന്നും രാ​ജ്യം ഇ​ട​ക്കാ​ല തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ലേ​ക്ക് പോ​കു​മെ​ന്നു​മാ​ണ്. ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് കാ​ര്യ​കാ​ര​ണ​സ​ഹി​തം ഡോ. ​പ്ര​ഭാ​ക​ർ ന​ൽ​കി​യ മ​റു​പ​ടി​ക​ളി​ലേ​ക്ക്:

2023 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ മു​ത​ലി​ങ്ങോ​ട്ട് താ​ങ്ക​ൾ പ​ല​ത​വ​ണ കേ​ര​ളം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കു​ക​യും അ​നേ​കം സം​വാ​ദ​ങ്ങ​ളി​ൽ, പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് കോ​ള​ജ് വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ളോ​ട് ഏ​ർ​പ്പെ​ടു​ക​യും​ചെ​യ്തു. കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ യു​വ​ത​ല​മു​റ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ഇ​ത​ര ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലെ സ​മ​പ്രാ​യ​ക്കാ​രു​മാ​യി താ​ര​ത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​മ്പോ​ൾ എ​ങ്ങ​നെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളോ​ട് പ്ര​തി​ക​രി​ക്കു​ന്നു?

യു​വ​ത​ല​മു​റ​യെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഒ​രു സാ​മാ​ന്യ​ധാ​ര​ണ, അ​വ​ർ സ്വ​ന്തം ഭാ​വി​യെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചുമാ​ത്രം ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന​വ​രും പൊ​തു​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളോ​ട് മു​ഖം​തി​രി​ഞ്ഞു നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​വ​രു​മെ​ന്നാ​ണ്. ഈ ​അ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തോ​ട് ഞാ​ൻ യോ​ജി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. അ​വ​ർ​ക്ക് അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു നി​ഷേ​ധാ​ത്മ​ക സ​മീ​പ​നം, രാ​ജ്യ​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലു​ൾ​െ​പ്പ​ടെ, ഉ​ള്ള​താ​യി എ​നി​ക്ക് തോ​ന്നി​യി​ട്ടി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ൾ​ക്ക് മ​റ്റ് സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നും വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യ ഒ​രു അ​നു​കൂ​ല ഘ​ട​ക​മു​ണ്ട്. അ​ത് നി​ല​പാ​ടു​ക​ൾ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കാ​ൻ അ​വ​ർ​ക്ക് ല​ഭി​ക്കു​ന്ന പ്ലാ​റ്റ് ഫോ​മു​ക​ളാ​ണ്. കാ​മ്പ​സു​ക​ളി​ൽ ല​ഭി​ക്കു​ന്ന രാ​ഷ്ട്രീ​യ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം അ​വ​രെ പ്ര​ബു​ദ്ധ​രാ​ക്കു​ന്നു.

എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ത്ത​രം രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വേ​ദി​ക​ൾ മ​റ്റ് സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​രു​പോ​ലെ ല​ഭ്യ​മ​ല്ല. പ​ക്ഷേ, പൊ​തു​വി​ൽ സ​മ്പ​ന്ന വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ​പെ​ടു​ന്ന വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ൾ പ​ഠി​ക്കു​ന്ന സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​പോ​ലും വ​ലി​യ​തോ​തി​ൽ പൊ​തു​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളോ​ട് നി​ഷേ​ധാ​ത്മ​ക സ​മീ​പ​ന​മി​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ് എ​ന്റെ അ​നു​ഭ​വം. ക​ഴി​ഞ്ഞ ഒ​രു വ​ർ​ഷം രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ വി​വി​ധ ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി ഞാ​ൻ നൂ​റി​ല​ധി​കം കാ​മ്പ​സു​ക​ൾ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. അ​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ക്കെ ഞാ​ൻ എ​ല്ലാ മ​ര്യാ​ദ​യും പാ​ലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് രാ​ജ്യം നേ​രി​ടു​ന്ന വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ളെ കു​റി​ച്ച് സം​സാ​രി​ച്ചി​ട്ടു​മു​ണ്ട്. രാ​ജ്യം അ​ഭി​മു​ഖീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളോ​ട് യു​വ​ത​ല​മു​റ​യു​ടെ പ്ര​തി​ക​ര​ണം പ്ര​തീ​ക്ഷ ന​ൽ​കു​ന്ന​താ​ണ്. ഇ​ത്ത​വ​ണ​ത്തെ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ഫ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ വ​ലി​യ ഒ​ര​ള​വോ​ളം ഇ​ത് പ്ര​തി​ഫ​ലി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട് എ​ന്ന് ഞാ​ൻ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. പൊ​ള്ള​യാ​യ ഒ​ന്നി​ലും അ​വ​രെ വീ​ഴ്ത്താ​ൻ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന് പൂ​ർ​ണ​മാ​യും ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ​യും അ​നി​യ​ന്ത്രി​ത​മാ​യ വി​ല​വ​ർ​ധ​ന​യും ദാ​രി​ദ്ര്യ​വും എ​ല്ലാം അ​വ​രു​ടെ മ​ന​സ്സി​നെ അ​ല​ട്ടു​ന്നു​ണ്ട്.

കേ​ന്ദ്ര ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ന​ട​ത്തി​യ വ​ർ​ഗീ​യ വി​ഭ​ജ​ന ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളും ഒ​രു പ​രി​ധി​ക്ക​പ്പു​റം വി​ജ​യി​ച്ചി​ല്ല. പ​ക്ഷേ, ചെ​റി​യ തോ​തി​ലാ​യി​ട്ടാ​ണെ​ങ്കി​ലും മ​ത​ഭ്രാ​ന്ത് യു​വ ത​ല​മു​റ​ക്കി​ട​യി​ൽ അ​ടി​ച്ചേ​ൽ​പി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ വ​ർ​ഗീ​യ​ശ​ക്തി​ക​ൾ വി​ജ​യി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. കേ​ര​ള​ത്തി​നുപു​റ​ത്ത് പ​ല സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും ഇ​തു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നെ അ​തി​ശ​യി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണ​ത്തി​ന് ക്രി​സ്ത്യ​ൻ, മു​സ്‍ലിം രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ണ്ട​ല്ലോ, പി​ന്നെ എ​ന്തു​കൊ​ണ്ട് ഇ​ന്ത്യ ഹി​ന്ദു​രാ​ജ്യ​മാ​യി​ക്കൂ​ടാ എ​ന്ന​തു​പോ​ലു​ള്ള ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ൾ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് കേ​ൾ​ക്കു​മ്പോ​ൾ സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യും ന​മ്മ​ൾ അ​സ്വ​സ്ഥ​രാ​കു​ന്നു. ഇ​ത് ഒ​രേ​സ​മ​യം വ​ർ​ഗീ​യ ശ​ക്തി​ക​ളു​ടെ വി​ജ​യ​വും മ​തേ​ത​ര പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ പ​രാ​ജ​യ​വു​മാ​ണ്. എ​ങ്കി​ലും ന​ല്ലൊ​രു​പ​ങ്ക് വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ൾ വ​ർ​ഗീ​യ​ശ​ക്തി​ക​ളു​ടെ സ്വാ​ധീ​ന​വ​ല​യ​ത്തി​നു പു​റ​ത്താ​ണ്. കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ സ്ഥി​തി​യാ​ക​ട്ടെ ഇ​തി​ൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം വ​ള​രെ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​ണ്. അ​വ​ർ​ക്ക് ഇ​വി​ടെ അ​വ​രു​ടെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ വി​ശ്വാ​സ​ത്തി​ന് അ​നു​സ​രി​ച്ച് പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​നു​ള്ള സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​മു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ​ത്.

പ​ക്ഷേ, കേ​ര​ളം ഇ​ത്ത​വ​ണ ബി.​ജെ.​പി​ക്ക് ഒ​രു ലോ​ക്സ​ഭ അം​ഗ​ത്തെ ന​ൽ​കി. കൂ​ടാ​തെ പ​തി​നൊ​ന്നു നി​യ​മ​സ​ഭാ മ​ണ്ഡ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വ​ർ ഒ​ന്നാ​മ​തും എ​ട്ടു മ​ണ്ഡ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ ര​ണ്ടാ​മ​തും വ​ന്നു. ബി.​ജെ.​പി​യു​ടെ വോ​ട്ട് വി​ഹി​തം ഇ​രു​പ​ത് ശ​ത​മാ​ന​ത്തി​ന് അ​ടു​ത്തെ​ത്തി. അ​തും ഇ​ട​തു കോ​ട്ട​ക​ളി​ൽ വി​ള്ള​ൽ സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്. ഭാ​വി കേ​ര​ള​ത്തി​ന് ഇ​ത് എ​ന്ത് മു​ന്ന​റി​യി​പ്പാ​ണ് ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്?

കേ​ര​ളം വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​ണ് എ​ന്ന് പ​റ​യു​മ്പോ​ഴും അ​ടു​ത്ത​കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ അ​ടി​സ്ഥാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി വ​ർ​ഗീ​യ ഭീ​ഷ​ണി​യി​ൽ​നി​ന്ന് കേ​ര​ളം സു​ര​ക്ഷി​ത​മ​ല്ലെ​ന്ന് ഞാ​ൻ പ​ല​പ്പോ​ഴും നി​രീ​ക്ഷി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. വ​ട​ക്കു​നി​ന്ന് വീ​ശു​ന്ന വ​ർ​ഗീ​യ വി​ഷ​ക്കാ​റ്റി​ൽ​നി​ന്ന് കേ​ര​ള​ത്തെ സം​ര​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ പ​ശ്ചി​മ​ഘ​ട്ട മ​ല​നി​ര​ക​ൾ​ക്ക് സാ​ധി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന് കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ പ​ല കാ​മ്പ​സു​ക​ളി​ലും ഞാ​ൻ സ​മീ​പ​കാ​ല​ത്തുത​ന്നെ പ്ര​സം​ഗി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ ലോ​ക്സ​ഭ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ ബി.​ജെ.​പി​ക്കു​ണ്ടാ​യ വി​ജ​യം മ​തേ​ത​ര വി​ശ്വാ​സി​ക​ളാ​യ മ​ല​യാ​ളി​ക​ളു​ടെ ക​ണ്ണ് തു​റ​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണ്.

ക​ഴി​ഞ്ഞ കു​റെ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ മു​ഖ്യ​ധാ​രാ രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളെ​ല്ലാം വ​ലി​യ​തോ​തി​ലു​ള്ള അ​ലം​ഭാ​വ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ കേ​വ​ലം തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ജ​യി​ക്കാ​നു​ള്ള മെ​ഷീ​നു​ക​ൾ മാ​ത്ര​മാ​യി ചു​രു​ങ്ങി. ര​ണ്ട് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ സ്വ​പ്നാ​ട​നം (sleepwalk) ന​ട​ത്തു​ന്ന​വ​ർ. അ​തി​ൽ കൂ​ടു​ത​ൽ ഒ​ന്നു​മ​ല്ലാ​ത്ത അ​വ​സ്ഥ. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഭ​ര​ണ​വി​ധാ​നം (polity) വ്യ​വ​സ്ഥി​ത​മാ​യ (settled) അ​വ​സ്ഥ​യി​ൽ എ​ത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. അ​ധി​കാ​ര​മ​ത്സ​രം മ​ധ്യ​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന് കു​റ​ച്ച് വ​ല​ത്തു​ള്ള​വ​രും കു​റ​ച്ച് ഇ​ട​ത്തു​ള്ള​വ​രും ത​മ്മി​ലാ​ണ്. ഇ​തി​നി​ട​യി​ലാ​ണ് തീ​വ്ര വ​ല​തു​പ​ക്ഷ​മാ​യ സം​ഘ്പ​രി​വാ​ർ മു​ന്നേ​റ്റം.

അ​തേ​സ​മ​യം, സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു ശേ​ഷ​മു​ള്ള കു​റെ ദ​ശാ​ബ്ദ​ങ്ങ​ൾ പ​രി​ശോ​ധി​ക്കൂ. ബി.​ജെ.​പി അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ പ​ഴ​യ ജ​ന​സം​ഘ​വു​മാ​യി രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ബാ​ന്ധ​വം സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ത്ത ഒ​രു ക​ക്ഷി​യും ഇ​ട​ത്തും വ​ല​ത്തു​മി​ല്ല. പ​ഴ​യ​കാ​ല സം​ഘ​ട​നാ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്, സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റു​ക​ൾ എ​ല്ലാം. 1968ൽ ​സി.​പി.​ഐ പോ​ലും ഉ​ത്ത​ർ​പ്ര​ദേ​ശി​ൽ ജ​ന​സം​ഘം ഉ​ൾ​പ്പെ​ട്ട സം​യു​ക്ത വി​ധാ​യ​ത് ദ​ളു​മാ​യി സ​ഹ​ക​രി​ച്ചു. അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ കാ​ലം​തൊ​ട്ട് വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളോ​ളം സി.​പി.​എ​മ്മി​ന്റെ ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് ച​ങ്ങാ​ത്തം മ​റ​ക്കാ​റാ​യി​ട്ടി​ല്ല.

ടി.​എം.​സി, ഡി.​എം.​കെ, തെ​ലു​ഗു​ദേ​ശം പാ​ർ​ട്ടി, ബി​ജു ജ​ന​താ​ദ​ൾ! ഏ​ത് പാ​ർ​ട്ടി​യാ​ണ് ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് ബ​ന്ധം നേ​രി​ട്ടോ വ​ള​ഞ്ഞ വ​ഴി​ക്കോ സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ത്ത​ത്? ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ എ​ല്ലാ​വ​രും ഒ​ന്നാം​പ്ര​തി ത​ന്നെ. ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സി​ന്റെ​യും കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്റെ​യും പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ൾ ഒ​രി​ക്ക​ലും യോ​ജി​ക്കാ​ൻ പ​റ്റാ​ത്ത വി​രു​ദ്ധ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളാ​ണ്. പ​ക്ഷേ, ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് പ്ര​തി​നി​ധാ​നം​ചെ​യ്യു​ന്ന ഹി​ന്ദു​ത്വ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​മാ​യും സാ​മൂ​ഹി​ക​മാ​യും ഫ​ല​പ്ര​ദ​മാ​യി ചെ​റു​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് എ​ല്ലാ കാ​ല​ത്തും പ​രാ​ജ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു. ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ളും ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ കു​റ്റ​ക്കാ​രാ​ണെ​ന്ന് പ്ര​ത്യേ​കം പ​റ​യേ​ണ്ട​തി​ല്ല​ല്ലോ.

ഒ​രു ഘ​ട്ട​മെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ബി.​ജെ.​പി അ​വ​രും സെ​ക്കു​ല​റാ​ണെ​ന്ന് അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ടാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. അ​വ​ർ യ​ഥാ​ർ​ഥ​വും മ​റ്റു​ള്ള​വ​ർ ക​പ​ട​വും എ​ന്നാ​യി അ​വ​രു​ടെ വാ​ദം! എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്ന് അ​ധി​ക​മാ​രും ഞ​ങ്ങ​ൾ സെ​ക്കു​ല​റാ​ണെ​ന്ന് ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു പ​റ​യാ​ൻ മി​ന​ക്കെ​ടു​ന്നി​ല്ല. പ​ക​രം ഞ​ങ്ങ​ളാ​ണ് യ​ഥാ​ർ​ഥ ഹി​ന്ദു​ക്ക​ൾ എ​ന്ന് പ​റ​യു​ന്ന​തി​ലേ​ക്ക് കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ത്തി. ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ് ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ന്ന ഹി​ന്ദു​ത്വ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന്റെ ആ​ഖ്യാ​ന​സം​ബ​ന്ധി​യാ​യ അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ന​രേ​റ്റീ​വി​ന്റെ വി​ജ​യം.

ഈ ​അ​ടു​ത്ത​കാ​ല​ത്തുണ്ടാ​യ കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ സി.​പി.​എം നേ​താ​വി​ന്റെ ഒ​രു പ​ര​സ്യ ആ​ഹ്വാ​ന​ത്തെ കു​റി​ച്ച് ഞാ​ൻ അ​റി​ഞ്ഞു. ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളാ​യ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ളാ​രും ക്ഷേ​ത്ര​സം​ബ​ന്ധി​യാ​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് മാ​റി​നി​ൽ​ക്ക​രു​ത് എ​ന്ന​താ​ണ​ത്രേ അ​ത്! എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് മ​ത​വും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വും ര​ണ്ടും ര​ണ്ടാ​ണെ​ന്ന് ത​റ​പ്പി​ച്ചുപ​റ​യാ​ൻ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് നേ​താ​ക്ക​ൾ​പോ​ലും അ​റ​ക്കു​ന്ന​ത്? ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്‌​റു​വി​നെ പോ​ലു​ള്ള ഒ​രു യ​ഥാ​ർ​ഥ ദേ​ശീ​യ നേ​താ​വി​നെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സു​കാ​ർ മാ​ത്ര​മ​ല്ല ക​മ്യൂണി​സ്റ്റു​കാ​രും മാ​തൃ​ക​യാ​ക്ക​ണം.

ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് ആ​ത്യ​ന്തി​ക​മാ​യി ല​ക്ഷ്യ​മി​ടു​ന്ന​ത് എ​ല്ലാ രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ​യും ഹി​ന്ദു​ത്വ​വ​ത്ക​ര​ണ​മാ​ണ്. ന​മ്മു​ടെ ഭ​ര​ണ​വി​ധാ​നം (polity) ത​ന്നെ വ​ർ​ധി​ത​മാ​യ തോ​തി​ൽ ഹി​ന്ദു​വ​ത്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു എ​ന്ന യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യം നാം ​തി​രി​ച്ച​റി​യ​ണം. തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ഫ​ല​ങ്ങ​ൾ രാ​ഷ്ട്രീ​യ കാ​മ്പ​യി​നു​ക​ളു​ടെ മാ​ത്രം വി​ജ​യ​മാ​ണെ​ന്ന് തെ​റ്റി​ദ്ധ​രി​ക്ക​രു​ത്. മ​റി​ച്ച് അ​ത് സാ​മൂ​ഹി​ക-​രാ​ഷ്ട്രീ​യ മ​നോ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​തി​ഫ​ല​ന​ങ്ങ​ൾ​കൂ​ടി​യാ​ണ്. ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് അ​റി​ഞ്ഞുക​ളി​ച്ച​തി​ന്റെ നേ​ട്ട​ങ്ങ​ളാ​ണ് ഇ​ന്ന​വ​ർ കൊ​യ്യു​ന്ന​ത്. ഇ​ത്ത​വ​ണ കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ അ​വ​ർ​ക്ക് ഇ​രു​പ​ത് ശ​ത​മാ​നം വോ​ട്ട് എ​ന്ന​തി​ൽ​നി​ന്ന് ഇ​നി​യും ആ​റോ ഏ​ഴോ ശ​ത​മാ​നം വ​ർ​ധ​ന​യു​ണ്ടാ​ക്കാ​ൻ അ​ധി​കം സ​മ​യം വേ​ണ്ട. അ​വ​ർ​ക്ക് അ​തി​നു​ള്ള ക്ഷ​മ​യും അ​ധ്വാ​ന​ശേ​ഷി​യു​മു​ണ്ട്. എം.​എ​ൽ.​എ​യും എം.​പി​യും ഒ​ക്കെ ആ​കാ​നു​ള്ള ആ​ക്രാ​ന്തം അ​വ​രു​ടെ കേ​ഡ​ർ​മാ​ർ​ക്കി​ല്ല. ഇ​തെ​ല്ലാം മു​ഖ്യ​ധാ​രാ മ​തേ​ത​ര പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ കാ​ണ​ണം.

അ​റു​പ​തു​ക​ളി​ലെ​യും എ​ഴു​പ​തു​ക​ളി​ലെ​യും കേ​ര​ള​ത്തെ ഓ​ർ​ത്തെ​ടു​ത്തുനോ​ക്കൂ. എ​ല്ലാ​ത്തി​ന്റെ​യും അ​ടി​സ്ഥാ​ന പ്രേ​ര​ണ മ​തേ​ത​ര കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യു​ടേ​താ​യി​രു​ന്നു. വാ​യ​ന​ശാ​ല​ക​ളി​ലെ ച​ർ​ച്ച​ക​ൾ, ക്ല​ബു​ക​ൾ, പൊ​തു യോ​ഗ​ങ്ങ​ൾ, ആ​ഘോ​ഷ​ങ്ങ​ൾ എ​ല്ലാ​ത്തി​നും ഒ​രു മ​തേ​ത​ര സ്വ​ഭാ​വ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്ന് മ​ത​പ​ര​മാ​യ ച​ട​ങ്ങു​ക​ൾ​ക്കും ആ​ത്മീ​യ പ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ൾ​ക്കുമെല്ലാം എ​ങ്ങ​നെ എ​ല്ലാ​ത്തി​നും മീ​തെ പ്രാ​ധാ​ന്യം ല​ഭി​ച്ചു? ഇ​തൊ​ക്കെ കൊ​ണ്ടാ​ണ് കേ​ര​ളം വ​ർ​ഗീ​യ ഭീ​ഷ​ണി​ക​ളി​ൽനി​ന്നും സു​ര​ക്ഷി​ത​മ​ല്ല എ​ന്ന് ഞാ​ൻ ആ​ദ്യ​മേ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. ഉ​ത്ത​രം ക​ണ്ടെ​ത്തേ​ണ്ടു​ന്ന ഒ​രു​പാ​ട് ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ൾ ന​മ്മു​ടെ മു​ന്നി​ലു​ണ്ട്.

ലോ​ക്സ​ഭ തെ​ര​െ​ഞ്ഞ​ടു​പ്പ് പ​രാ​ജ​യം ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തെ പൊ​തു​വാ​യും കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ സി.​പി.​എ​മ്മി​നെ പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ചും വ​ലി​യ പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യി​ൽ കൊ​ണ്ടെ​ത്തി​ച്ചി​രി​ക്ക​യാ​ണ്. കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന പൊ​തു​ധാ​ര​ണ ബി.​ജെ.​പി വി​രു​ദ്ധ വി​കാ​ര​ത്തേ​ക്കാ​ൾ പി​ണ​റാ​യി സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്റെ ഇ​ട​തു​വി​രു​ദ്ധ സ​മീ​പ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു​ള്ള ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ, പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് ഇ​ട​ത് അ​നു​കൂ​ലി​ക​ളു​ടെ, വി​കാ​ര​മാ​ണ് തി​രി​ച്ച​ടി​ക​ൾ​ക്ക് കാ​ര​ണ​മാ​യതെ​ന്നാ​ണ്. താ​ങ്ക​ൾ​ക്ക് എ​ന്ത് തോ​ന്നു​ന്നു?

ഈ ​ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് ഞാ​ൻ ഉ​ത്ത​രം പ​റ​യു​ക കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ മാ​ത്രം ഒ​തു​ങ്ങി​നി​ന്നു​കൊ​ണ്ട​ല്ല. നോ​ക്കൂ, ബം​ഗാ​ളി​ൽ ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന് എ​ന്ത് സം​ഭ​വി​ച്ചു? സ​മാ​ന​മാ​യ​ത് കേ​ര​ള​ത്തി​ലും സം​ഭ​വി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന് ഞാ​ൻ ഭ​യ​ക്കു​ന്നു. ഇ​വി​ടെ പ്ര​ശ്നം കേ​ര​ളം​പോ​ലു​ള്ള ഒ​രു സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത് ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷം തോ​റ്റു എ​ന്നു​ള്ള​തോ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ജ​യി​ച്ചു എ​ന്നു​ള്ള​തോ അ​ല്ല. അ​ത് കാ​ലാ​കാ​ല​ങ്ങ​ളാ​യി മാ​റി​യും മ​റി​ഞ്ഞും സം​ഭ​വി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്. പ​ക്ഷേ, ബം​ഗാ​ളി​ൽ സം​ഭ​വി​ച്ച​തു​പോ​ലെ ഇ​വി​ടെ ഇ​പ്പോ​ൾ ഇ​ട​ത്കോ​ട്ട​ക​ളി​ൽ വ​ലി​യ​തോ​തി​ൽ വി​ള്ള​ൽ വ​രു​ത്തി ബി.​ജെ.​പി മു​ന്നേ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഒ​രു സീ​റ്റ് ബി.​ജെ.​പി നേ​ടി​യ​താ​ക​ട്ടെ മു​ക്കാ​ൽ ല​ക്ഷം വോ​ട്ടി​ന്റെ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​ലും. പി​ണ​റാ​യി വി​ജ​യ​ന്റെ തെ​റ്റാ​യ ന​യ​സ​മീ​പ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഭ​ര​ണ​ത്തി​ലെ ധൂ​ർ​ത്തി​നും കു​ടും​ബ​ത്തി​നുനേ​രെ പോ​ലു​മു​ള്ള അ​ഴി​മ​തി ആ​രോ​പ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്കെ​ല്ലാം അ​പ്പു​റം ഗു​രു​ത​ര​മാ​യ രാ​ഷ്ട്രീ​യ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട് എ​ന്നാ​ണ് എ​ന്റെ അ​ഭി​പ്രാ​യം.

തീ​വ്ര ഹി​ന്ദു​ത്വ​വാ​ദ​ത്തി​ലും ഭ​ര​ണ​വി​രു​ദ്ധ​ത​യി​ലും അ​ധി​ഷ്ഠി​ത​മാ​യ പ്ര​ചാ​ര​ണ​മാ​ണ് കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ ബി.​ജെ.​പി ന​ട​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​ത് ര​ണ്ടും ചേ​ർ​ന്നാ​ൽ അ​ത് സി.​പി.​എ​മ്മി​ന് എ​തി​രെ​യു​ള്ള ശ​ക്ത​മാ​യ ആ​യു​ധ​മാ​ണ്. എ​ന്തു​കൊ​ണ്ട് കാ​ഡ​ർ​മാ​ർ കൂ​ട്ട​മാ​യി ബി.​ജെ.​പി​ക്ക് വോ​ട്ട് ചെ​യ്‌​തു? ഇ​ത് ബം​ഗാ​ളി​ന്റെ ത​നി​യാ​വ​ർ​ത്ത​ന​മാ​ണ്. എ​വി​ടെ​യാ​ണ് കാ​ഡ​ർ​മാ​ർ​ക്ക് പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്രം സം​ബ​ന്ധി​ച്ച തി​രി​ച്ച​റി​വു​ക​ൾ ഉ​ള്ള​ത്? ഗൗ​ര​വ​ത്തി​ലു​ള്ള സ്റ്റ​ഡി ക്ലാ​സു​ക​ൾ വ​ല്ല​തും ന​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ? ഈ ​വ​ർ​ഷം മാ​ർ​ച്ച് മാ​സ​ത്തി​ൽ ഞാ​ൻ കോ​ഴി​ക്കോ​ട് സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ൽ ഇ.​എം.​എ​സ് ചെ​യ​റി​ന്റെ യോ​ഗ​ത്തി​ൽ പ്ര​സം​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. പ്ര​സം​ഗം ഞാ​ൻ ഉ​പ​സം​ഹ​രി​ച്ച​ത് ന​മ്മു​ടെ നാ​ട് തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ​കൊ​ണ്ടും വി​ല​ക്ക​യ​റ്റം​കൊ​ണ്ടും വ​ർ​ഗീ​യ​ശ​ക്തി​ക​ളു​ടെ അ​ഴി​ഞ്ഞാ​ട്ടം​കൊ​ണ്ടും പൊ​റു​തി​മു​ട്ടി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഈ ​സ​ന്ദ​ർ​ഭ​ത്തി​ല​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ പി​ന്നെ എ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ സ​മ​യം എ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഇ​ന്ത്യ മൊ​ത്ത​മാ​യി എ​ടു​ത്തു​നോ​ക്കൂ. ഇ​തുത​ന്നെ​യ​ല്ലേ ഇ​ട​തി​ന്റെ സ​മ​യം? ലെ​നി​ൻ റ​ഷ്യ​ൻ വി​പ്ല​വ​ത്തി​നുമു​മ്പ് ഇ​തേ ചോ​ദ്യം ഉ​യ​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. യ​ഥാ​സ​മ​യം വി​പ്ല​വം വി​ജ​യി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ സ്ഥി​തി എ​ന്താ​ണ്? ഒ​രു​വി​ധ ക​ഠി​നാ​ധ്വാ​ന​മോ ആ​ശ​യ​പ്ര​ചാ​ര​ണ​മോ ഒ​ന്നു​മി​ല്ല. ഇ​ന്ത്യ​ൻ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള ശ​രി​യാ​യ തി​രി​ച്ച​റി​വോ അ​തി​നുപ​റ്റു​ന്ന നേ​താ​ക്ക​ളോ ഇ​ല്ല. കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ ഞാ​ൻ പ​ങ്കെ​ടു​ത്ത ഇ​ട​ത് മു​ൻ​കൈ​യി​ൽ ന​ട​ന്ന മീ​റ്റി​ങ്ങു​ക​ളി​ൽ എ​ല്ലാം അ​മ്പ​ത്തി​യ​ഞ്ച് വ​യ​സ്സി​നുതാ​ഴെ പ്രാ​യ​മു​ള്ള ആ​ൾ​ക്കാ​ർ കു​റ​വാ​യി​രു​ന്നു.

സി.​പി.​എ​മ്മിൽ ​ഇ​പ്പോ​ഴും പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​പ​ര​മാ​യും നേ​തൃ​പ​ര​മാ​യും ഏ​റ്റ​വും ക​ഴി​വു​റ്റ ‘ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​ൻ’ സീ​താ​റാം ​െയ​ച്ചൂ​രി​യാ​ണ്! ഇ​ദ്ദേ​ഹം ജെ.​എ​ൻ.​യു​വി​ൽ, ഇ​പ്പോ​ൾ അ​റു​പ​ത്തി​യ​ഞ്ചു ക​ഴി​ഞ്ഞ എ​ന്റെ സീ​നി​യ​ർ ആ​യി​രു​ന്നു! അ​പ്പോ​ൾ ഇ​തൊ​ക്കെ​യാ​ണ് സി.​പി.​എ​മ്മും ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​വും നേ​രി​ടു​ന്ന പൊ​തു​വാ​യ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ൾ. മു​ന്നോ​ട്ടുപോ​കാ​ൻ വ്യ​ക്ത​മാ​യ ദി​ശാ​ബോ​ധം അ​വ​ർ​ക്ക് കൂ​ടി​യേ ക​ഴി​യൂ. സം​ഘ​ട​നാ​പ​ര​മാ​യും പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​പ​ര​മാ​യു​മു​ള്ള ന​വീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന് ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷം ത​യാ​റാ​ക​ണം. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ പൊ​തു​സ​മൂ​ഹ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷം കാ​ല​ഹ​ര​ണ​പ്പെ​ട്ട​താ​കും. കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ എ​വി​ടെ​യും ഇ​ട​ത് അ​ഭി​മു​ഖീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന കാ​ത​ലാ​യ പ്ര​ശ്ന​വും മ​റ്റൊ​ന്ന​ല്ല.

2025 ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സി​ന്റെ​യും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ​യും രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ശ​താ​ബ്ദി കു​റി​ക്കു​ന്നു. ആ​ർ.എ​സ്.​എ​സ് ബി.​ജെ.​പി​യി​ലൂ​ടെ പ​ത്ത് വ​ർ​ഷ​മാ​യി ഇ​ന്ത്യ ഭ​രി​ക്കു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, ആ​ദ്യ ലോ​ക്സ​ഭ​യി​ൽ മു​ഖ്യ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​മാ​യി​രു​ന്ന സി.​പി.​ഐ​ക്ക് ഇ​ന്ന് ദേ​ശീ​യ പാ​ർ​ട്ടി പ​ദ​വി​പോ​ലും ന​ഷ്ട​മാ​യി. താ​ങ്ക​ൾ എ​ങ്ങ​നെ പ്ര​തി​ക​രി​ക്കു​ന്നു?

ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ഇ​ത​ര മ​തേ​ത​ര പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ ആ​രം​ഭ​കാ​ലം തൊ​ട്ട് ചെ​യ്ത ഒ​രു തെ​റ്റ് അ​ന്ധ​മാ​യി കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നെ എ​തി​ർ​ത്തു എ​ന്നു​ള്ള​താ​ണ്. ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ളും തു​ട​ക്കം​മു​ത​ൽ ഇ​തു​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു​പോ​ന്നു. അ​ടി​മു​ടി കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് വി​രു​ദ്ധ പ്ര​സ്ഥാ​ന​മാ​യി, പ്രാ​ചീ​ന ഇ​ന്ത്യ​ൻ സം​സ്കൃ​തി​യു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട ഗൃ​ഹാ​തു​ര​ത്വ​ത്തി​ന്റെ വീ​ർ​പ്പു​മു​ട്ട​ലു​ക​ളോ​ടെ പി​റ​ന്നുവീ​ണ ഫാ​ഷി​സ​ത്തി​ന്റെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ പ്ര​തി​രൂ​പ​മാ​യ ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സി​ന്റെ ഭീ​ഷ​ണി​യെ എ​ല്ലാ​വ​രും കു​റ​ച്ചുക​ണ്ടു.

കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ഇ​ല്ലാ​താ​യാ​ൽ ആ ​വി​ട​വ് ആ​ര് നി​ക​ത്തു​മെ​ന്ന് ഇ​വ​രാ​രും ക​ണ്ട​തേ​യി​ല്ല. ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ളും ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ കു​റ്റ​ക്കാ​രാ​ണെ​ങ്കി​ലും പി.​സി. ജോ​ഷി​യും എ​സ്.​എ. ഡാ​ങ്കെ​യും വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യി ചി​ന്തി​ച്ചു. പ​ക്ഷേ, ’48ലെ ​ക​ൽ​ക്ക​ത്ത തീ​സി​സോ​ടെ ജോ​ഷി പൂ​ർ​ണ​മാ​യും ഒ​റ്റ​പ്പെ​ട്ടു. എ​ഴു​പ​തു​ക​ളി​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സു​മാ​യി സി.​പി.​ഐ സ​ഹ​ക​രി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക്കാ​ലം ക​ഴി​ഞ്ഞ​തോ​ടെ സി.​പി.​ഐ​യും കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നെ​തി​രെ തി​രി​ഞ്ഞു. പ​ക്ഷേ, ഇ​തി​ന്റെയെ​ല്ലാം ആ​ക​ത്തു​ക ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് ഇ​ന്ത്യ​ൻ മ​ണ്ണി​ൽ വേ​രോ​ട്ട​മു​ണ്ടാ​ക്കി എ​ന്ന​തും അ​താ​രും വേ​ണ്ട​ത്ര ഗൗ​ര​വ​ത്തി​ൽ പ​രി​ഗ​ണി​ച്ചി​ല്ല എ​ന്ന​തു​മാ​ണ്. ഈ ​പ​റ​ഞ്ഞ​തി​ന​ർ​ഥം കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് വി​മ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന് അ​തീ​ത​മാ​ണെ​ന്ന​ല്ല.

1980ക​ളു​ടെ അ​വ​സാ​നം​വ​രെ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഇ​രു ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കും സാ​മാ​ന്യം ന​ല്ല സ്വാ​ധീ​നം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, അ​വ​രു​ടെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് വി​രു​ദ്ധ പ്ര​ചാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെയെല്ലാം നേ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ കൊ​യ്ത​ത് ഒ​ന്നു​കി​ൽ ബി.​ജെ.​പി അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ പ്രാ​ദേ​ശി​ക പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ. എ​ന്റെ സ്വ​ന്തം സം​സ്ഥാ​ന​മാ​യ ആ​ന്ധ്ര​യു​ടെ ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണം​വെ​ച്ചുത​ന്നെ പ​റ​യാം. അ​വി​ടെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നോ​ടു​ള്ള എ​തി​ർ​പ്പു​യ​ർ​ത്തി​യ​തെ​ല്ലാം ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​കാ​രാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും വി​ളകൊ​യ്ത​ത് എ​ൻ.​ടി. രാ​മ​റാ​വു ആ​യി​രു​ന്നു. ഒ​ടു​വി​ൽ സു​ന്ദ​ര​യ്യ​യെ​യും നീ​ലം രാ​ജ​ശേ​ഖ​ര റെ​ഡ്ഡി​യെ​യും​പോ​ലു​ള്ള വ​ലി​യ പാ​ര​മ്പ​ര്യ​മു​ള്ള ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് നേ​താ​ക്ക​ൾ​ക്ക്, സീ​റ്റി​നാ​യി എ​ൻ.​ടി.​ആ​റി​നെ അ​ങ്ങോ​ട്ട് സ​മീ​പി​േ​ക്ക​ണ്ടി​വ​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, അ​ർ​ഹി​ക്കു​ന്ന അം​ഗീ​കാ​ര​മോ പ​രി​ഗ​ണ​ന​യോ അ​വ​ർ​ക്ക് ല​ഭി​ച്ച​തു​മി​ല്ല. ക്ര​മേ​ണ ഇ​ട​തി​ന് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട പ്ര​സ​ക്തി ത​ന്നെ ഇ​ല്ലാ​താ​യി.

എ​ന്റെ അ​ച്ഛ​നും അ​മ്മ​യും ’48ലെ ​ക​ൽ​ക്ക​ത്ത കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്റെ തീ​രു​മാ​ന​പ്ര​കാ​രം ഒ​ളി​വി​ൽ പോ​യ​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. 1947ൽ ​ആ​യി​രു​ന്നു അ​വ​രു​ടെ വി​വാ​ഹം. 1951 വ​രെ ഇ​രു​വ​രും ഒ​ളി​വി​ൽ ക​ഴി​ഞ്ഞു. ഒ​ളി​വി​ലെ ന​ടു​ക്കു​ന്ന ഓ​ർ​മ​ക​ൾ അ​മ്മ എ​നി​ക്ക് വി​വ​രി​ച്ചു​ത​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്. നെ​ഹ്‌​റു സ​ർ​ക്കാ​റി​നെ സാ​യു​ധ അ​ട്ടി​മ​റി​യി​ലൂ​ടെ പു​റ​ത്താ​ക്കാ​നു​ള്ള ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ തീ​രു​മാ​ന​ത്തെ ലാ​ഘ​വ​ത്തോ​ടെ സ​ർ​ക്കാ​ർ സ​മീ​പി​ക്കി​ല്ല​ല്ലോ. അ​തി​ഭീ​ക​ര​മാ​യി ത​ന്നെ സ​ർ​ക്കാ​ർ സാ​യു​ധ വി​പ്ല​വ​ത്തെ നേ​രി​ട്ടു.

അ​നേ​കം ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ൾ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ടു. കൂ​ടു​ത​ലും ക​ഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ൾ അ​നു​ഭ​വി​ച്ച​ത് പാ​വ​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. നേ​താ​ക്ക​ളി​ല​ധി​ക​വും കാ​ടു​ക​ളി​ലെ ഒ​ളി​വുകേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ സു​ര​ക്ഷി​ത​രാ​യി​രു​ന്നു. അ​തേ​സ​മ​യം ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ൾ തി​രി​ച്ചു ജ​ന്മി​മാ​രോ​ട് ചെ​യ്ത ക്രൂ​ര​ത​ക​ളും ചെ​റു​താ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ജ​ന്മി​മാ​രു​ടെ വീ​ടു​ക​ൾ ആ​ക്ര​മി​ച്ച ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ൾ സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ​യും കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ​യും മു​ന്നി​ൽ വെ​ച്ച് ജ​ന്മി​യു​ടെ കാ​ലു​ക​ൾ വെ​ട്ടി​മാ​റ്റി​യ സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ​പോ​ലു​മു​ണ്ടാ​യി. ജ​ന്മി​മാ​രു​ടെ വീ​ട്ടി​ലെ സ്ത്രീ​ക​ളെ കാ​ള​ക​ൾ​ക്കു പ​ക​രം ക​ല​പ്പ​യി​ൽ പൂ​ട്ടി നി​ല​മു​ഴു​കു​മെ​ന്ന് ഒ​രു ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് നേ​താ​വ് പ്ര​സം​ഗി​ച്ച​ത് വ്യാ​പ​ക​മാ​യ (കു)​പ്ര​ചാ​രം അ​ക്കാ​ല​ത്തു നേ​ടി. ഇ​തെ​ല്ലാം ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി​ക്കെ​തി​രെ വ​ലി​യ​തോ​തി​ൽ വെ​റു​പ്പു​ള​വാ​ക്കി. ഒ​രു വ്യ​വ​സ്ഥി​തി​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി നി​ല​നി​ന്ന ജ​ന്മി​ത്തം അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​തുത​ന്നെ.

പ​ക്ഷേ, വെ​റു​പ്പി​ന്റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യം ഒ​രു പ​രി​ധി വി​ട്ടാ​ൽ ആ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തോ​ടുത​ന്നെ വെ​റു​പ്പ് തോ​ന്നു​ക സ്വാ​ഭാ​വി​കം. എ​ന്റെ അ​ച്ഛ​ന്റെ​യും അ​മ്മ​യു​ടെ​യും കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഇ​തുത​ന്നെ സം​ഭ​വി​ച്ചു. ആ​ർ​ക്കെ​തി​രാ​യി​രു​ന്നു ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ സാ​യു​ധ​സ​മ​രം എ​ന്ന് അ​വ​രും അ​വ​രെ പോ​ലെ ചി​ന്തി​ച്ച മ​റ്റു പ​ല ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​കാ​രും സ്വ​യം ചോ​ദി​ച്ചു. പു​രോ​ഗ​മ​ന വാ​ദി​യാ​യി​രു​ന്ന നെ​ഹ്റു​വി​നും അ​ദ്ദേ​ഹം ന​യി​ച്ച ദേ​ശീ​യ സ​ർ​ക്കാ​റി​നു​മെ​തി​രെ! 1952ൽ ​അ​വ​ർ ര​ണ്ടു​പേ​രും ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി​യോ​ട് വി​ട​പ​റ​ഞ്ഞു. പ​ക്ഷേ, അ​വ​ർ ഒ​രി​ക്ക​ലും ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി​യെ ഒ​റ്റി​യി​ല്ല.

എ​ന്റെ മാ​താ​പി​താ​ക്ക​ൾ മാ​ത്ര​മ​ല്ല അ​വ​രു​ടെ അ​ടു​ത്ത ബ​ന്ധു​ക്ക​ളി​ൽ ചി​ല​രും ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ൽ ഒ​രാ​ൾ സി.​പി.​ഐ മു​ഖ​പ​ത്ര​മാ​യ ‘വി​ശാ​ലാ​ന്ധ്ര’​യു​ടെ എ​ഡി​റ്റ​റാ​യി​രു​ന്നു. 1970ക​ളി​ൽ ഒ​രു​ത​വ​ണ അ​ദ്ദേ​ഹം വീ​ട്ടി​ൽ വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ അ​ച്ഛ​നോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞ​ത് ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഗാ​ന്ധി ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ശ​രി എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു! അ​പ്പോ​ൾ ഇ​തുത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ഇ​ന്ത്യ​ൻ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ പ്ര​ശ്ന​വും.

താ​രി​ഖ് അ​ലി മ​ല​യാ​ളി​യാ​യ കെ. ​ദാ​മോ​ദ​ര​നു​മാ​യി ന​ട​ത്തി​യ അ​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​ൽ ഹോ​ചി​മി​ൻ, ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ പ്ര​കീ​ർ​ത്തി​ച്ച കാ​ര്യം പ​റ​ഞ്ഞ​ത് ഓ​ർ​മ​യി​ല്ലേ? ഇ​ന്ത്യ​ൻ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി എ​ന്തു​കൊ​ണ്ട് പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ട്ടു എ​ന്ന ദാ​മോ​ദ​ര​ന്റെ ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് ഹോ​ചി​മി​ൻ പ​റ​ഞ്ഞ​ത് ‘‘നി​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് അ​വി​ടെ ഒ​രു ഗാ​ന്ധി​യു​ണ്ട്, ഇ​വി​ടെ ഞാ​നാ​ണ് ഗാ​ന്ധി’’ എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു! ഇ​ന്ത്യ​ൻ സാ​ഹ​ച​ര്യം വേ​ണ്ട​വി​ധ​ത്തി​ൽ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​ൻ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് നേ​തൃ​ത്വം പൂ​ർ​ണ​മാ​യി പ​രാ​ജ​യ​െ​പ്പ​ട്ടു. ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ മാ​ത്ര​മ​ല്ല വ​ലി​യൊ​ര​ള​വി​ൽ മാ​ർ​ക്സി​സ്റ്റ് അ​നു​ഭാ​വി​യാ​യി​രു​ന്ന നെ​ഹ്റു​വി​നെ​യും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ദേ​ശീ​യ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തെ ത​ന്നെ​യും ശ​രി​യാം​വി​ധം വി​ല​യി​രു​ത്തു​ന്ന​തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പ്ര​സ്ഥാ​നം സ​മ്പൂ​ർ​ണ പ​രാ​ജ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഇ​തൊ​ക്കെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന് സാ​മൂ​ഹി​ക​വും സാ​മ്പ​ത്തി​ക​വു​മാ​യ അ​സ​മ​ത്വം നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഇ​ന്ത്യ​യെ പോ​ലു​ള്ള ഒ​രു സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ ഒ​രു ഇ​ട​മു​ണ്ടെ​ന്നുത​ന്നെ ഞാ​ൻ ഉ​റ​ച്ചു വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. ലെ​നി​നി​സ​ത്തി​ന്റെ​യും മാ​വോ​യി​സ​ത്തി​ന്റെ​യും ത​ട​വു​കാ​രാ​കാ​തെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ പാ​ത മ​ന​സ്സി​ലാ​കു​ന്ന ഒ​രു ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷം ന​മു​ക്കാ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. ലെ​നി​നി​സ്റ്റ് സം​ഘ​ട​നാ ത​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളാ​യ ‘ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ കേ​ന്ദ്രീ​ക​ര​ണം’, ‘തൊ​ഴി​ലാ​ളി​വ​ർ​ഗ സ​ർ​വാ​ധി​പ​ത്യം’ ഇ​തി​നൊ​ന്നും വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​കാ​ല​ത്ത് ഒ​രു പ്ര​സ​ക്തി​യു​മി​ല്ല. അ​തേ​സ​മ​യം, വ​ർ​ഗീ​യ ഫാ​ഷി​സ​ത്തി​നും ന​വ ലി​ബ​റ​ലി​സ​ത്തി​നു​മെ​തി​രെ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ ചേ​രി​യോ​ടൊ​പ്പം നി​ന്ന് പോ​രാ​ടാ​ൻ ശ​ക്ത​മാ​യ ഒ​രു ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷം ന​മു​ക്ക് ആ​വ​ശ്യ​മു​ണ്ട്. അ​ത്ത​ര​മൊ​രു മു​ന്നേ​റ്റ​മു​ണ്ടാ​ക്കാ​നു​ള്ള അ​നു​കൂ​ല സാ​ഹ​ച​ര്യ​വും ഇ​ന്ന​ത്തെ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ മു​ന്നി​ലു​ണ്ട്.

ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി പി​ള​ർ​പ്പി​ന്റെ അ​റു​പ​താം വ​ർ​ഷം കു​റി​ക്കു​ന്നു 2024. കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നോ​ടു​ള്ള സ​മീ​പ​ന​ത്തെ ചൊ​ല്ലി​യും അ​വി​ഭ​ക്ത പാ​ർ​ട്ടി​ക്ക​ക​ത്ത് ഒ​രു വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യ മാ​വോ​യി​സ്റ്റ് ചാ​യ്‌​വു​മാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ പി​ള​ർ​പ്പി​ൽ ക​ലാ​ശി​ച്ച​ത്. നി​ല​വി​ലെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നോ​ട് ദേ​ശീ​യ​ത​ല​ത്തി​ലോ സം​സ്ഥാ​ന ത​ല​ത്തി​ലോ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ൾ ശ​ത്രു​ത ​െവ​ച്ച് പു​ല​ർ​ത്തു​ന്ന​തി​ൽ എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ക​ഴ​മ്പു​ണ്ടോ?

ഒ​രു ക​ഴ​മ്പു​മി​ല്ല. ഇ​ന്ന​ത്തെ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​മാ​യി പ്ര​സ​ക്തി​യു​ള്ള ഒ​രേ ഒ​രു കാ​ര്യം ഹി​ന്ദു​ത്വ​ത്തി​നും ന​വ ലി​ബ​റ​ലി​സ​ത്തി​നു​മെ​തി​രെ വി​ശാ​ല ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ മു​ന്ന​ണി കെ​ട്ടി​പ്പ​ടു​ക്കു​ക എ​ന്ന​ത് മാ​ത്ര​മാ​ണ്. കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ല്ലാ​തെ ഇ​ത് സാ​ധ്യ​മ​ല്ലെ​ന്ന് 2024ലെ ​പൊ​തു തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ഒ​രി​ക്ക​ൽ​കൂ​ടി തെ​ളി​യി​ച്ചു. 1964ൽ ​ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി പി​ള​ർ​ക്കാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞ രാ​ഷ്ട്രീ​യ കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളും ആ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വും ഇ​ന്ന് തീ​ർ​ത്തും അ​സാ​ധു​വാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. സി.​പി.​എം ഇ​ത്ത​രം കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ സ്വീ​ക​രി​ച്ച വ​ര​ട്ടു ത​ത്ത്വ​വാ​ദ​വും സെ​ക്ടേ​റി​യ​ൻ നി​ല​പാ​ടു​ക​ളും തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും ഒ​ന്നും അ​വ​രെ ഇ​നി ഇ​ന്ത്യ​ൻ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ മു​ന്നോ​ട്ടുന​യി​ക്കാ​ൻ പ​ര്യാ​പ്ത​മ​ല്ല. ന​മ്മു​ടെ റി​പ്പ​ബ്ലി​ക് ഇ​ന്നും ഭീ​ഷ​ണി നേ​രി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​ത് മു​ഖ്യ​മാ​യും വ​ർ​ഗീ​യ ഫാ​ഷി​സ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ്. ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് ഉ​യ​ർ​ത്തു​ന്ന ഈ ​ഭീ​ഷ​ണി​യെ ഇ​നി​യും വി​ല​കു​റ​ച്ചു ക​ണ്ടാ​ൽ അ​തി​നു വ​ലി​യ വി​ല കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും.

ഒ​രു നി​ർ​ണാ​യ​ക ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ ച​ന്ദ്ര​ബാ​ബു നാ​യി​ഡു​വോ നി​തീ​ഷ് കു​മാ​റോ ഒ​ന്നു​മ​ല്ല ഫാ​ഷി​സ​ത്തി​ന്റെ ഹി​റ്റ്ലി​സ്റ്റി​ൽ ആ​ദ്യം ഇ​ടം​പി​ടി​ക്കു​ക. അ​ത് ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​കാ​രാ​ണ്. അ​താ​ണ് ഇ​തു​വ​രെ​യു​ള്ള അ​നു​ഭ​വം. അ​നീ​തി​ക്കെ​തി​രാ​യ പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ ലോ​ക​ത്തി​ന് മാ​തൃ​ക​യാ​ണ്. കോ​ള​നി​വി​രു​ദ്ധ സ​മ​ര​ത്തി​ലാ​ണ് അ​ത് ആ​ദ്യം തെ​ളി​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്. ഇ​ന്ന​ത്തെ ലോ​ക​ത്ത് തീ​വ്ര വ​ല​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന് എ​തി​രാ​യു​ള്ള സ​മ​ര​ത്തി​ലും ന​മു​ക്ക് മാ​തൃ​ക കാ​ണി​ക്കാം. അ​തി​നു​ള്ള അ​വ​സ​രം നി​സ്സാ​ര കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷം ക​ള​ഞ്ഞു​കു​ളി​ക്ക​രു​ത്.

താ​ങ്ക​ളു​ടെ വീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ൽ, സി.​പി.​ഐ എ​ഴു​പ​തു​ക​ളി​ൽ ന​ട​പ്പി​ലാ​ക്കി​യ​തു​പോ​ലെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സു​മാ​യി ദേ​ശീ​യ​ത​ല​ത്തി​ൽ 'ഐ​ക്യ​വും സ​മ​ര​വും' എ​ന്ന ന​യം വീ​ണ്ടും സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​താ​ണോ ഉ​ചി​തം?

സി.​പി.​ഐ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നോ​ട് ഐ​ക്യം സ്ഥാ​പി​ച്ചി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് അ​തു​കൊ​ണ്ട് നേ​ട്ടം സി.​പി.​ഐ​ക്ക് മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന് പ​റ​യു​ന്ന​ത് തെ​റ്റാ​ണ്. കോ​ൺ​ഗ്ര​സും ഒ​രു​പാ​ട് മാ​റി. അ​ച്യു​ത​മേ​നോ​ൻ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല ആ​ന്ധ്ര​യി​ലും ക​ർ​ണാ​ട​ക​ത്തി​ലും ഭൂ​പ​രി​ഷ്ക​ര​ണം ന​ട​പ്പാ​ക്കി. പ​ക്ഷേ, അ​ത് കേ​ര​ളം ക​ണ്ട രീ​തി​യി​ൽ ആ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ബാ​ങ്ക് ദേ​ശ​സാ​ത്ക​ര​ണം, പ്രി​വി പ​ഴ്സ് നി​ർ​ത്ത​ലാ​ക്ക​ൽ, വി​ദേ​ശ ന​യ​ത്തി​ലെ സോ​വി​യ​റ്റ് ചേ​രി​യി​ൽ നി​ല​യു​റ​പ്പി​ച്ച പോ​സി​റ്റിവ് ന്യൂ​ട്ര​ലി​സം (positive neutralism) അ​ങ്ങ​നെ എ​ല്ലാ​ത്തി​ലും ഇ​ട​ത് സ്വാ​ധീ​നം വേ​ണ്ടു​വോ​ള​മു​ണ്ട്. 1969ൽ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് പി​ള​ർ​ന്ന​പ്പോ​ൾ അ​തി​ന​ക​ത്തെ പി​ന്തി​രി​പ്പ​ൻ വി​ഭാ​ഗ​മാ​ണ് പു​റ​ത്തുപോ​യ​ത്. അ​തേ വ​ർ​ഷം നി​ല​വി​ൽ വ​ന്ന കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് - സി.​പി.​ഐ ഐ​ക്യം, ആ ​കാ​ര​ണം കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ ര​ണ്ട് പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കും രാ​ജ്യ​ത്തി​നും ഗു​ണം​ചെ​യ്തു​വെ​ന്നാ​ണ് എ​ന്റെ അ​ഭി​പ്രാ​യം. സി.​പി.​ഐ​യു​ടെ ‘ഐ​ക്യ​വും സ​മ​ര​വു’​മെ​ന്ന അ​വ​രു​ടെ പ​ഴ​യ ന​യ​ത്തി​ന് ഇ​ന്ന് മു​മ്പ​ത്തേ​ക്കാ​ൾ പ്ര​സ​ക്തി​യു​ണ്ട് എ​ന്നുത​ന്നെ ഞാ​ൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു.

വ​യ​നാ​ട്ടി​ൽ പ്രി​യ​ങ്ക ഗാ​ന്ധി​ക്കെ​തി​രെ സി.​പി.​ഐ സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥി​യെ നി​ർ​ത്തു​ന്ന​ത് ഇ​ന്ന​ത്തെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​മാ​യി എ​ത്ര​ത്തോ​ളം വി​വേ​ക​പ​ര​മാ​യി​രി​ക്കും?

ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ സി.​പി.​ഐ ആ​ദ്യം ക​െ​ണ്ട​ത്തേ​ണ്ട​ത് പ്രി​യ​ങ്ക​ക്ക് എ​തി​രാ​യി മ​ത്സ​രി​ച്ചി​ട്ട് അ​വ​ർ എ​ന്തു നേ​ടു​മെ​ന്ന​താ​ണ്. ഒ​ന്നും നേ​ടി​ല്ല എ​ന്ന് മാ​ത്ര​മ​ല്ല ദേ​ശീ​യ​മാ​യി നോ​ക്കു​മ്പോ​ൾ ആ ​തീ​രു​മാ​നം പ​രി​ഹാ​സ്യ​മാ​ണു​താ​നും. കാ​ര​ണം, പ്രി​യ​ങ്ക​യു​ടെ പാ​ർ​ല​മെ​ന്റി​ന​ക​ത്തും പു​റ​ത്തു​മു​ള്ള സാ​ന്നി​ധ്യം ബി.​ജെ.​പി​ക്ക് എ​തി​രാ​യ സ​മ​രം ശ​ക്തി​പ്പെ​ടു​ത്തും. അ​പ്പോ​ൾ അ​തി​നെ ദു​ർ​ബ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന നീ​ക്കം സി.​പി.​ഐ എ​ടു​ത്താ​ൽ അ​ത് ബു​ദ്ധി​പൂ​ർ​വ​മാ​ണെ​ന്ന് എ​ങ്ങ​നെ പ​റ​യാൻ ക​ഴി​യും?

സി.​പി.​എ​മ്മി​ന്റെ കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് വി​രു​ദ്ധ സ​മീ​പ​ന​ത്തി​ന് അ​നു​സൃ​ത​മാ​യി പ്രി​യ​ങ്ക​യെ വ​യ​നാ​ട്ടി​ൽ എ​തി​ർ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് സി.​പി.​എം ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടാ​ൽ ആ ​നി​ർ​ബ​ന്ധ​ത്തി​ന് സി.​പി.​ഐ വ​ഴ​ങ്ങാ​തി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ബു​ദ്ധി. സി.​പി.​ഐ​യെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം കോ​ൺ​ഗ്ര​സു​മാ​യു​ള്ള അ​വ​രു​ടെ പ​ഴ​യ ന​യ​മാ​യ ‘ഐ​ക്യ​വും സ​മ​ര​വും’ വീ​ണ്ടെ​ടു​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ന​ല്ല​തെ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞു​വ​ല്ലോ. അ​തി​നു​ള്ള ഏ​റ്റ​വും ന​ല്ല അ​വ​സ​ര​മാ​ണ് വ​യ​നാ​ട്ടി​ൽ പ്രി​യ​ങ്ക​യെ എ​തി​ർ​ക്കാ​തി​രി​ക്കു​ക എ​ന്ന​ത്.

രാ​ഹു​ൽ ഗാ​ന്ധി പാ​ർ​ല​മെ​ന്റി​ൽ ഇ​ത്ത​വ​ണ ന​ട​ത്തി​യ ആ​ദ്യ പ്ര​സം​ഗ​ത്തെ കു​റി​ച്ച് എ​ന്താ​ണ​ഭി​പ്രാ​യം? ബി.​ജെ.​പി​ക്ക് എ​തി​രാ​യ സ​മ​ര​ത്തി​ന് ഇ​ത് ഒ​രു ദി​ശാ​ബോ​ധം ന​ൽ​കു​ന്നു​ണ്ടോ?

തീ​ർ​ച്ച​യാ​യും. ശ​രി​യാ​യ ദി​ശ​യി​ലു​ള്ള പ്ര​സം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു രാ​ഹു​ൽ ന​ട​ത്തി​യ​ത്. അ​തി​ൽ ആ​ടി​യു​ല​യു​ന്ന ഒ​രു മ​ന​സ്സ​ല്ല മ​റി​ച്ച്, ഫാ​ഷി​സ​ത്തോ​ട് പൊ​രു​താ​നു​റ​ച്ച നി​ശ്ച​യ​ദാ​ർ​ഢ്യ​മാ​ണ് ഞാ​ൻ ക​ണ്ട​ത്. ഹി​ന്ദു​ത്വ വാ​ദ​ത്തി​നും ന​വ ലി​ബ​റ​ലി​സ​ത്തി​നും എ​തി​രാ​യ ശ​ക്ത​മാ​യ മു​ന്ന​റി​യി​പ്പാ​യി​രു​ന്നു ആ ​പ്ര​സം​ഗം. എ​ല്ലാ അ​ർ​ഥ​ത്തി​ലും സ്വാ​ഗ​താ​ർ​ഹ​മാ​യ ചു​വ​ടു​വെ​പ്പ്.

അ​വ​സാ​ന​മാ​യി, മോ​ദി​സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്റെ​യും പ​തി​നെ​ട്ടാം ലോ​ക്സ​ഭ​യു​ടെ​യും ഭാ​വി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് എ​ന്തു തോ​ന്നു​ന്നു?

ഇ​ത് ര​ണ്ടും, ഞാ​ൻ ത​റ​പ്പി​ച്ചുപ​റ​യു​ന്നു, കാ​ലാ​വ​ധി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​ല്ല. ഇ​ട​ക്കാ​ല തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​യി വ​രും. ഇ​ട​ക്കാ​ലം എ​ന്ന് പ​റ​യു​മ്പോ​ൾ പ​കു​തി​ക്ക് എ​ന്ന് അ​ർ​ഥ​മാ​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ല. അ​തി​നും മു​മ്പേ സം​ഭ​വി​ക്കാം. ഒ​ന്നാ​മ​താ​യി ബി.​ജെ.​പിയു​ടെ സ​ഖ്യ​ക​ക്ഷി​ക​ൾ​ക്കാ​ർ​ക്കും പ​ല വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ലും പ​ര​സ്പ​ര യോ​ജി​പ്പി​ല്ല. അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ന് മാ​ത്ര​മാ​യു​ള്ള താ​ൽ​ക്കാ​ലി​ക ഐ​ക്യം മാ​ത്ര​മാ​ണ​ത്. പെ​ട്ടെ​ന്ന് ത​ക​രു​ന്ന​തും സാ​ന്ദ​ർ​ഭി​ക​വും മാ​ത്ര​വു​മാ​യ കൂ​ടി​ച്ചേ​ര​ലാ​ണ​ത്. ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണ​ത്തി​ന്, നി​തീ​ഷ് കു​മാ​റി​ന് ജാ​തി സെ​ൻ​സ​സ് പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണ്. ബി.​ജെ.​പി​ക്ക് വേ​ണ്ട. ബി​ഹാ​ർ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന പ്ര​ത്യേ​ക പാ​ക്കേ​ജി​ൽ ബി.​ജെ.​പി​ക്ക് താ​ൽ​പ​ര്യ​മി​ല്ല. അ​തു​പോ​ലെ സി.​എ.​എ, എ​ൻ.​ആ​ർ.​സി എ​ന്നി​വ​യി​ൽ ബി.​ജെ.​പി​ക്ക് മാ​ത്ര​മാ​ണ് താ​ൽ​പ​ര്യം. ചി​ല​പ്പോ​ൾ മ​ഹാ​രാ​ഷ്ട്ര​യി​ൽ ശി​വ​സേ​ന വി​മ​ത​വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​നും.

ച​ന്ദ്ര​ബാ​ബു നാ​യി​ഡു ആ​ന്ധ്ര​യി​ൽ മു​സ്‍ലിം​ക​ൾ​ക്ക് നാ​ല് ശ​ത​മാ​നം സം​വ​ര​ണം ന​ട​പ്പാ​ക്കാ​മെ​ന്നു വാ​ഗ്ദാ​നം​ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ട്. ഇ​ത് ബി.​ജെ.​പി അം​ഗീ​ക​രി​ക്കി​ല്ല. അ​തു​പോ​ലെ ആ​ന്ധ്ര​ക്കു​ള്ള പ്ര​ത്യേ​ക പ​ദ​വി എ​ന്ന നാ​യി​ഡു​വി​ന്റെ ആ​വ​ശ്യ​ത്തി​നോ​ട് ബി.​ജെ.​പി മു​മ്പേ മു​ഖം​തി​രി​ഞ്ഞുനി​ൽ​ക്കു​ന്നു. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ജെ.​ഡി.​യു​വും ടി.​ഡി.​പി​യും മ​റു​ക​ണ്ടം ചാ​ടി ന​ല്ല ശീ​ല​മു​ള്ള​വ​രാ​ണ്. അ​വ​ർ ജ​യ​വും തോ​ൽ​വി​യും ഒ​രു​പോ​ലെ അ​റി​ഞ്ഞ​വ​രാ​ണ്.

പ​ക്ഷേ, മോ​ദി ഇ​തു​വ​രെ പ​രാ​ജ​യം രു​ചി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല, ഗാ​ന്ധി​ന​ഗ​ർ തൊ​ട്ട് ഡ​ൽ​ഹി വ​രെ. ഒ​രു മു​ന്ന​ണി​യെ ന​യി​ക്കാ​നു​ള്ള പ്രാ​വീ​ണ്യ​മൊ​ന്നും മോ​ദി​ക്കി​ല്ല. ആ​രെ​യും അ​നു​സ​രി​ച്ചും പ​തി​വി​ല്ല. പാ​ർ​ട്ടി അ​ധ്യ​ക്ഷ​ന്മാ​ർ​പോ​ലും പാ​വ​ക​ളാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് നി​ർ​ബ​ന്ധ​മു​ള്ള​യാ​ൾ. നാ​ട്യ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും ഇ​നി ന​ട​ക്കി​ല്ല. നോ​ട്ട് നി​രോ​ധ​നം​പോ​ലു​ള്ള സ​ർ​ജി​ക്ക​ൽ സ്ട്രൈ​ക്ക് ഒ​ന്നും സാ​ധ്യ​മാ​കി​ല്ല. നാ​യി​ഡു​വും നി​തീ​ഷും മെ​യ്‌​വ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ക്കാ​രാ​ണ്. അ​ത്ത​ര​മൊ​രു സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ അ​റ്റ​കൈ​ക്ക് മോ​ദി​ക്ക് പാ​ർ​ല​മെ​ന്റ് പി​രി​ച്ചു​വി​ട്ട് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ന് ശി​പാ​ർ​ശ ചെ​യ്യു​ക​യേ പോം​വ​ഴി ഉ​ണ്ടാ​വു​ക​യു​ള്ളൂ.

 =========

(മ​ല​ബാ​റി​ലെ പ്ര​മു​ഖ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് നേ​താ​വും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര സേ​നാ​നി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന കെ. ​മാ​ധ​വ​ന്റെ മ​ക​നാ​ണ് അ​ജ​യ​കു​മാ​ർ കോ​ടോ​ത്ത്)